Archive for 07/01/2011 - 08/01/2011
၀ဲၢ်ဖိစီၤလိၤတၢ်ဃဲၤပူ
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လံာ်ပူၤလၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
တၢ်ပနီၣ်ဘျီဆိလၢအဂ့ၤဒီးအတဂ့ၤတဖၣ်
ကညီဖိတဖၣ်အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်,အတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုတဖၣ်န့ၣ်နတဲအီၤလၢမ့ၢ်တၢ်အဘၣ်ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဒ်စဲအ့ၣ်အကျဲ (တၢ်လၢအမၤသးနီၢ်ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဂ့ၢ်အ၀ီ)ထီဘိတသ့ဘၣ်.တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဒီးတၢ်ပနီၣ်လၢတၢ်နာ်တ့ၢ်လံအီၤတ
ဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ခီဖျိပပှၤကညီထူလံၤဖိလၢပျၢၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်အိၣ်မူဘၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢန့ဆၢၣ်အဖီခိၣ်အ
ဃိထီဘိဘၣ်ကွၢ်ဒီးပာ်သူၣ်ပာ်သး၀ဲန့ဆၢၣ်, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဒီးတၢ်မဲတၢ်မါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်နာ်တနီၤနီၤက
အိၣ်ဒီးအဂ့ၢ်အကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီးတၢ်နာ်တနီၤနီၤကမ့ၢ်ခီဖျိလၢအကဲထီၣ်အသးခဲအံၤခဲအံၤအဃိလၢခံ
ကဲထီၣ်၀ဲဒ်ပှၤအတၢ်နာ်အသိးသ့သ့ၣ်သ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤကီၢ်မုၢ်နုာ်အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်ဟဲနုာ်လီၤ၀ဲဘၣ်ဆၣ်ကီၢ်မုၢ်နုာ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ (စဲအ့ၣ်အတၢ်ကူၣ်သ့)တဖၣ်န့ၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤခီဖျိလၢတၢ်မၤကွၢ်အီၤလၢကီၢ်မုၢ်နုာ်တဖၣ်အပူၤလီၤ.တၢ်
သ့ၣ်တဖၣ်အံၤညီနုၢ်တဲ၀ဲလၢပှၤထူလံၤဖိတဖၣ်အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ်ကမၣ်၀ဲဒီးတအိၣ်ဒီးအဂ့ၢ်အကျိၤလီၤတံၢ်
လီၤဆဲးဘၣ်လီၤ.ခဲအံၤပှၤထူလံၤဖိအတၢ်နၢ်ပၢၢ်တဖၣ်ဘၣ်တၢ်စူးကွံာ်လံအီၤဒီးတၢ်ပာ်လီၤကဒါက့ၤအီၤလၢ
စိၤတုၤတၢ်ကူၣ်သ့တဖၣ်လီၤ.ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤတၢ်လၢပနာ်တ့ၢ်လံတဖၣ်အကမၣ်ကအိၣ်စၢ့်ကီးလီၤ.အဃိမ်ပကဟံး
ဃာ်သကိးတၢ်လၢအဂ့ၤတဖၣ်ဒီးတၢ်လၢတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်ပကပာ်အီၤဒ်တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအသိးတက့ၢ်.
-နစုလၣ်မ့ၢ်သးလၢအစ့ၣ်န့ၣ်စ့ကဟဲနုာ်.နစုလၣ်မ့ၢ်သးလၢအထွဲန့ၣ်စ့ကဟးထီၣ်.
-နခီၣ်ညါမ့ၢ်သးန့ၣ်နကလဲၤထီၣ်လဲၤလီၤဘၣ်လၢတၢ်လီၢ်အဂၤန့ၣ်လီၤ.
-နမဲာ်ဖံးမ့ၢ်ဟူးအစ့ၣ်ဖီခိၣ်ဒီးအထွဲဖီလာ်န့ၣ်ဂ့ၤ၀ဲလီၤ.ဘၣ်ဆၣ်နမဲာ်ဖံးမ့ၢ်ဟူးအထွဲဖီခိၣ်ဒီးအစ့ၣ်ဖီလာ်န့ၣ်တ
ဂ့ၤဘၣ်.
ပှၤသးပှၢ်လၢပျၢၤတဖၣ်တဲ၀ဲလၢနီၢ်ခိဖံးဘ့ၣ်အတၢ်မၤသးစ့ၢ်ကီးတဲခီဖျိတၢ်ပနီၣ်ဘျီအဂ့ၤ,တဂ့ၤလၢပကဘၣ်ကွၢ်
ဆၢၣ်မဲာ်တၢ်လၢပတၢ်အိၣ်မူပူၤသ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.သူၣ်က့သးပှၢ်လၢညါသ့ၣ်တဖၣ်လဲၤခီဖျိတ့ၢ်လံ၀ဲဒီးဒ်တၢ်တဲပာ်အိၣ်
၀ဲအသိးတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အိၣ်၀ဲဒံးအါမးလၢအကဲထီၣ်သးသ့ခီဖျိပနီၢ်ခိဖံးဘ့ၣ်တထုးဒီးအ
တၢ်ဟူးဂဲၤန့ၣ်လီၤ.-ထိၣ်တလ့မ့ၢ်ပှ့ၤဒီးယူၤကပာ်ဟံၣ်ခိၣ်ဒီန့ၣ်တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ,တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤကမၤအသးတမံၤမံၤဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ်
ကအိၣ်ထီၣ်လီၤ.
-ကယူၤပှၢ်မ့ၢ်ကိးလၢမုၢ်ဃ့ၢ်လီၤဒီးလၢမုၢ်နၤခီန့ၣ်တၢ်သံတၢ်ပှၢ်ကအိၣ်ထီၣ်လၢဒူသ၀ီအပူၤလီၤ.စံး၀ဲလၢအထံၣ်
ပှၤကလၤက့ၤလၢကျဲအဃိဖုးဒီးကိးပသူလီၤ.
ကူ၀ၢ်(ထိၣ်နါ)မ့ၢ်ဟဲကိးလၢဟံၣ်အဃၢၤသ၀ီအဃၢၤန့ၣ်တၢ်သံတၢ်ပှၢ်ကအိၣ်ထီၣ်၀ဲလၢဒူသ၀ီအပူၤလီၤ.
ကူ၀ၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ထိၣ်တကလုာ်လၢအိၣ်ဒီးအလွဲၢ်သူဒီးကိးသီၣ်၀ဲကူ၀ၢ်ကူ၀ၢ်လီၤ.မ့ၢ်ကိးလၢမုၢ်နၤခီဒီးဖဲပှၤမံအဆၢ
ကတီၢ်မၤတံာ်တာ်တၢ်အဃိပှၤတဆူၣ်တချ့တဖၣ်မ့ၢ်နၢ်ဟူ၀ဲဒီးမံမ့ၢ်တန့ၢ်လၢၤဒီးဖဲအဂံၢ်ဘါစၢ်အခါအသးသ
မူတုၤဆူတၢ်သံသ့၀ဲလီၤ.ပနၢ်ဟူဘၣ်လၢသူၣ်က့သးပှၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤဘၣ်ပ၀ဲဖိလံၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတုၤမုၢ်မဆါ
တနံၤအံၤလီၤ.
ပှၤလၢကွၢ်ထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဒီးဆၣ်မ့ၢ်လီၤတဲာ်န့ၣ်နတဘၣ်တဲပှၤနီတဂၤဘၣ်.မ ့ၢ်တဲန့ၣ်နာ်၀ဲလၢအသးသမူကဖုၣ်.
လၢညါအခါဆၣ်ယူၤန့ၣ်ကမ့ၢ်ပှၤတထံၣ်ဘၣ်အီၤနါစိၤဘၣ်.အဃိပှၤတဲလၢဆၣ်လီၤတဲာ်လီၤ.ဖဲအထံၣ်ဘၣ်၀ဲ
အခါကဲထီၣ်တၢ်လီၤလိၣ်လီၤလးလီၤ.အဃိကမ့ၢ်မိၢ်ပၢ်ဖံဖုတဖၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်အဃိမၤလိာ်၀ဲလၢတဘၣ်တဲနါ
စိၤဘၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်မုၢ်မဆါတနံၤအံၤပှၤလၢအထံၣ်ဆၣ်လီၤတဲာ်န့ၣ်စံး၀ဲလၢအဂ့ၤဒီးထုကဖၣ်သၣ်ကမဲၤ၀ဲ
တၢ်လၢအအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်၀ဲတဖၣ်လီၤ.ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ်အံၤလဲၤထီၣ်လဲၤထီအသိးဆၣ်လီၤတဲာ်န့ၣ်တၢ်မၤကွၢ်
အီၤလၢစဲအ့ၣ်အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ်ဒီးအါဒၣ်တက့ၢ်ပှၤသ့ၣ်ညါဆိဒၣ်လဲာ်ဆၣ်ကလီၤတဲာ်အခါဖဲလဲၣ်
န့ၣ်လီၤ.တၢ်ဂ့ၢ်လၢလာ်တနီၤပတဲအီၤလၢမ့ၢ်တၢ်တမ့ၢ်တၢ်တသ့ဘၣ်ဆၣ်ပှၤတနီၤစူၢ်နာ်၀ဲဒ်ဒၣ်တၢ်လီၤ.
-ထိးမ့တမ့ၢ်ပနၢ်မ့ၢ်မၤထီၣ်အကလိာ်လၢကျဲမုၢ်ပူၤမ့တမ့ၢ်သ၀ီခၢၣ်သးန့ၣ်တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခါွကအိၣ်၀ဲလၢ
သ၀ီတတီၤတီၤသပၢ်ှကတ ၢၢ်လီၤ.
-ဘီၣ်သိၣ်မ့ၢ်ဟဲနုာ်သ၀ီပူၤမ့တမ့ၢ်ဟဲလၢသ၀ီဃၢၤခဲအံၤခဲအံၤန့ၣ်မ့ၢ်မုၢ်ဃါလၢအခိးဒူသ၀ီပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲတၢ်ကမူၤ
ကမၣ်အိၣ်ထီၣ်လၢသ၀ီပူၤတမံၤမံၤလီၤ.
ဘီၣ်သိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မံၤလာ်အမံၤဒီးလီၤပျံၤလီၤဖုးန့ၣ်လီၤ.အဃိဖျါလၢသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ဖိလံၤသ့ၣ်
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ဘီၣ်သိၣ်မ့ၢ်တၢ်မံၤလာ်လၢအမၤအၢပှၤကညီတဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.
မုၢ်နၤခီဃိဃဲၣ်မ့ၢ်ကိးန့ၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ, တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတမံၤမံၤကဟဲဘၣ်ဒူသ၀ီသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
ဃိဃဲၣ်မ့ၢ်ထိၣ်တကလုာ်အိၣ်ထဲကၠၢတဘ့ၣ်ဒီးအကိာ်ပူၤလဲၢ်ဒီးပှ့ၤ၀ဲလၢမုၢ်နၤခီဃိဃိဃဲၣ်ဃဲၣ်လီၤ.ပှၤသးပှၢ်
တဲယုၤစ့ၢ်ကီးအဖိအလံၤဒီးတၢ်ကတိၤဒိအဂၤတဘီလၢအမ့ၢ်ဃိဃဲၣ်မ့ၢ်ပှ့ၤလၢမုၢ်နၤခီန့ၣ်ထံအိၣ်သယုၢ်ကီၢ်
အိၣ်သယုၢ်လီၤ.
ပှၤလၢအနၢ်ဟူဒီးထံၣ်ထိၣ်တပှီၤကိးအဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်ပှၤတလဲၤမၤတၢ်လၢၤဘၣ်.
တၢ်မံၤလာ်မ့ၢ်ဟဲနုာ်လၢသ၀ီပူၤန့ၣ်ပှၤတဘၣ်အီၣ်ဘၣ်.တၢ်နာ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢတၢ်မံၤလာ်(အဒိ-ကယူၤပၢ်ှ)
မၢ့်စံၣ်နာ်လၢသ၀ီပူၤန့ၣ်သ၀ီအဖျၢၣ်၀ဲန့ၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲကအိၣ်ထီၣ်တမံၤမံၤလီၤ.ဒ်ပတဲတ့ၢ်အသိးသူၣ်က့သးပှၢ်
တဖၣ်ကတဲာ်ကတီၤသ့ၣ်ပှၢ်အိၣ်ယၢၤတဖၣ်အသိးဖျါလၢသးပှၢ်တဖၣ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီလၢတဘျီလၢ်လၢ်တၢ်မံၤ
လာ်မ့ၢ်ဟဲလၢသ၀ီအပူၤဒီးပှၤမ့ၢ်ခးအီၣ်မၤသံအီၣ်န့ၣ်တၢ်မံၤလာ်တဖၣ်ကကၤကွံာ်ဒီးတအိၣ်လၢၤတ့ၢ်လၢဖိစိၤ
လံၤစိၤဘၣ်.
ဂုၢ်မ့ၢ်ခီကျဲန့ၣ်ပှၤတဆဲးလဲၤတၢ်ဆူညါလၢၤဘၣ်.
တၢ်လၢဂုၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢမၤအၢတၢ်သ့စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.အဃိကမ့ၢ်လၢမ့ၢ်ထံၣ်ဂုၢ်ခီကျဲဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်မ့ၢ်ဂုၢ်
အလီၢ်အဃိသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်တဆဲးလဲၤဆူညါလၢၤဘၣ်.
ထွံၣ်မ့ၢ်အိၣ်ယူၤန့ၣ်တဂ့ၤဘၣ်.
ပှၤကလုာ်အါကလုာ်အတၢ်နာ်အိၣ်လၢထွံၣ်အိၣ်ယူၤန့ၣ်ထံၣ်တၢ်တဂ့ၤတဘၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်ဃၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဆီမိၢ်မ့ၢ်အိၣ်အိန့ၣ်တဂ့ၤဘၣ်. တၢ်တဂ့ၤတဘၣ်ကဟဲကဲထီၣ်အသးတမံၤမံၤလီၤ.
တၢ်လၢအအိၣ်အိညီနုၢ်တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဆီဖါတဖၣ်လီၤ.ဆီမိၢ်န့ၣ်ညီနုၢ်တအိၣ်အိဘၣ်လီၤ.ဖျါလၢပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်
လၢပျၢၤတဖၣ်ကပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢတၢ်လၢအတမၤညီနုၢ်အသးတခါခါမ့ၢ်မၤအသးန့ၣ်နၢ်ပၢၢ်၀ဲလၢတၢ်ဘူၣ်အၢ
တီၢ်သီတဖၣ်အိၣ်ထီၣ်၀ဲအဃိကဘၣ်မၤသံအီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဆီမိၢ်အ၀ဲန့ၣ်လီၤ.
နမ့ၢ်မံမီၢ်တၢ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်န့ၣ်တဂ့ၤဘၣ်.
မ့ၣ်အူန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤလီၤ.ဒ်သိးဟီၣ်ခိၣ်ဟူး၀ဲဒီးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအိၣ်ထီၣ်အါမးအသိးမ့ၣ်အူမ့ၢ်အီၣ်တၢ်စ့ၢ်
ကီးဟဲစိာ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်ဒီးတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤတဖၣ်အါမးအဃိန့ၣ်လီၤ.အဃိတၢ်တဲ၀ဲလၢတၢ်မ့ၢ်မံမီၢ်မ့ၣ်
အူန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤလီၤ.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လံာ်ပူၤ
ပှၤတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲး :
ဖံအဲမၣ်မုၣ်ရံး
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ :
ကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
,
ထူသနူလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤ
တၢ်အီၣ်ဘှးအလုၢ်အလ ၢ်
ဖီဘီခိၣ် ပှၤတဒူၣ်လၢတၢ်လီၤဘၣ်အီၤလၢကဘၣ်အီၣ်ဘှးန့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ဒ်အတၢ်နာ်ဒီးတၢ်လီၤစၢၤအသိးဘၣ်ဘုၣ်ပာ်၀ဲ
ထိးမိၢ်ခိၣ်မ့တမ့ၢ်ဆီမိၢ်ခိၣ်ဒ်တၢ်လီၤဘၣ်အီၤလၢတၢ်ကဘၣ်အီၣ်ဘှးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးပှၤတဒူၣ်လၢအကဘၣ်အီၣ်
ဘှးန့ၣ်ကၤထီၣ်ဆ့ပျိၢ်ဖးထီတဘ့ၣ်၀ံၤကျ့ထီၣ်အဃဲာ်,အဒီကိးထီၣ်၀ဲအဖိခွါတဂၤဂၤလၢအအဲၣ်ဒိးကိး၀ဲ၀ံၤလဲၤ
ကျီန့ၢ်၀ဲယာ်ပျိၢ်ဒီးအလၣ်နွံဘ့ၣ်စုာ်စုာ်၀ံၤကျီတဲာ်၀ဲနွံာ်ကဒါ၀ံၤဒီးလဲၤကျီ၀ၣ်ဖိတဘိန့ၣ်လီၤ.ဒီး၀ၣ်တဘိလၢအ
ကျီန့ၢ်၀ဲန့ၣ်အဆိကျီန့ၢ်၀ဲ၀ၣ်ခံကပိာ်ဒီးကိလီၤ၀ဲခံခီအဒိၣ်တခီအဆံးတခီဒီးကျီန့ၢ်ကဒီး၀ဲမီခံဒူဒီးမီတဒူန့ၣ်ကျီ
ဃူ၀ဲအခိၣ်ဒီးမီအဂၤတဒူန့ၣ်ကျီပဲာ်စွၤ၀ဲအခိၣ်တစဲးဒီးကျီန့ၢ်၀ဲပခွံလၣ်သၢဒ့ဒီးထိးခံဆွံတဘိန့ၣ်လီၤ.သတးဒီး
ယာ်လၣ်န့ၣ်ဘၣ်၀ံ၀ဲလၢကုပူၤဒီးမ့မ့ၢ်ထိးခံဆွံဒီး၀ၣ်ဆှါတဖၣ်ဘၣ်စိာ်၀ဲလၢအစုလီၤ.ဒီးဖဲအဟဲက့ၤ၀ဲလၢဟံၣ်အ
ခါန့ၣ်သပၢၤအီၣ်မ့ၤမ့ၢ်အိၣ်လၢလၢၢ်ဆီခိၣ်န့ၣ်ဟဲက့ၤ၀ဲတသ့ဘၣ်.ပှၤမ့ၢ်စိာ်လီၤသပၢၤအီၣ်မ့ၤမးဟဲက့ၤ၀ဲသ့ဒီး
ပှၤအိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤန့ၣ်ကဘၣ်ဟံးထီၣ်ယာ်လၣ်တခီဒ့ဒီးဟၢၣ်လီၤ၀ဲဆူမ့ၤခိၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးဟံၣ်ခိၣ်အံၤအမါဟ့ၣ်
လီၤအီၤထိးဆၣ်ဒီးဟံၣ်ခိၣ်အံၤဖီၣ်ထီၣ်ထိးဒီးဃ့တံၢ်၀ဲအစုအခီၣ်ဒီးဃ့တံၢ်၀ဲထိးအဒ့လၢဆှါခံဘ့ၣ်,အစုခံဘ့ၣ်အ
ခီၣ်ခံဘ့ၣ်ဒီးထိးအသးခံဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤတခီခိးလီၤပာ်၀ဲဒီးသံးကတံၤဖိတဖျၢၣ်လီၤ. သံးက
တံၤအံၤဃါကိၣ်လိၣ်၀ဲဖၣ်ဆါဖိတလိၣ်ဒီးပာ်၀ဲလၢသံးကတံၤအပူၤဒီးဖီၣ်၀ဲသံးကတံၤဒီးထိးအကပၤန့ၣ်၀ံၤက့ၤ
ပာ်ထိးအံၤလၢအလီၢ်မံခိၣ် ဒီးဖီၣ်ဘၣ်၀ဲထိးအကပၤနွံထံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ထိးအကပၤအံၤအ၀ၤဟံၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဖီၣ်,အမါဘၣ်ဖီၣ်,မ့ၢ်၀ံၤမးအဖိအဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤဖီၣ်၀ံၤတဆီတဆီအဆံး
တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖီၣ်ထိးအကပၤအံၤတဂၤနွံထံၣ်၀ံၤဒီးဆဲးဆါ၀ဲထိးအတံာ်လာ်တစဲး,ဘီးဆါ၀ဲထိးအကိာ်တစဲး
၀ံၤဒီးပအၢသံထိးအံၤလၢတၢ်ကံာ်ညာ်ဒီးထံတုၤလၢအသံ၀ံၤတစု,ဃိဒီဒု၀ဲလၢဖၣ်ကွာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.လီၤဆီဒၣ်
တၢ်ဖဲတချုးဃိဒံးထိးအခါဖဲဖီၣ်ထိးအကမီန့ၣ်ထုကဖၣ်သကိး၀ဲ(သံခိၣ်မုၢ်ဃါ)မိၢ်ဒိၣ်ပၢ်ဒိၣ်ဧၢ,အံးပှၤကွၢ်ပှၤက
ဟုကယာ်ပှၤ,မၤဘူၣ်မၤဘျါက့ၤပတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ,အံးပှၤကွၢ်ပှၤဒ်ပမၤကထီၣ်အီၣ်ထီၣ်,ဒီးမၤစၢၤပှၤဒ်ပကဂ့ၤ
ဒံၣ်ဘၣ်ဖိ,ဒီးမၤဘျုးမၤဖှိၣ်ပှၤဒီးဆိၣ်ဂ့ၤဆိၣ်၀ါပှၤတက့ၢ်.တုၤဒိသံထိးဒီးဃိ၀ဲ၀ံၤကူးလီၤကါလီၤ၀ဲ၀ံၤ,ကၣ်လီၤ
၀ဲထိးအဂုၢ်ဃံသၢဘ့ၣ်ဒ်ပစံးတၢ်အသိးအညၣ်သၢလိၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဖီၣ်ထိးအကမီ(အကပၤ)အခါမ့ၢ်
ဖီၣ်၀ဲလၢအစ့ၣ်တကပၤန့ၣ်ဘၣ်ကၣ်၀ဲလၢအထွဲတကပၤလီၤ. ထိးညၣ်အံၤကၣ်၀ဲလၢအထွဲတကပၤလီၤ.
ထိးညၣ်အံၤကၣ်၀ဲမံဒီးအီိၣ်၀ဲဂၤလိၣ်ဂၤလိၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးထိးညၣ်လၢပာ်ဃာ်၀ဲတလိၣ်န့ၣ်ထၢနုာ်၀ဲဆူကုပူၤန့ၣ်
လီၤ.ကုပူၤအံၤဆှါအဘျဲၣ်အစဲၣ်တဖၣ်ထၢနုာ်ဃုာ်၀ဲခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.တဟးပာ်နါစိၤကွံာ်လီၤနါစိၤ၀ဲဘၣ်.
၀ံၤဒီးထိးညၣ်လၢအအိၣ်တီၢ်ဃုာ်ဒီးအသူၣ်,အသး,အပှံာ်,အကဖုတဖၣ်ဖီထီၣ်၀ဲခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.တုၤကသူမံတ
စုခွဲးလီၤ၀ဲဆူတဘံၣ်ပူၤဒီးခွဲးလီၤဃုာ်မ့ၤလၢတဘံၣ်ပူၤလီၤဆီဆီဒီးထုကဖၣ်သကိး၀ဲတဘျီ၀ံၤအီၣ်သကိး၀ဲတ
ဂၤတမီတဂၤတမီဒီးကသူန့ၣ်လီၤ.မိၢ်တဂၤလၢအမ့ၢ်ဘှးခိၣ်(ဘှးအထံး)န့ၣ်အိၣ်လၢသပၢၤကပၤဒီးကသူ,မ့ၤ
မ့ၢ်စှၤလီၤန့ၣ်တၢၤလီၤ၀ဲခွဲးလီၤ၀ဲမ့ၤကသူန့ၣ်လီၤ.လီၤဆီဒၣ်တၢ်ဖဲပှၤကညီတဖၣ်အီၣ်ဘှးအကတီၢ်န့ၣ်ဘၣ်ကူ
ဘၣ်သိးဆ့ကညီနံၣ်ကညီကိးဂၤန့ၣ်လီၤ.ဒီးပှၤဖိသၣ်တဖၣ်ကသူဘဲမ့ၢ်ဂ့ၤ,တဘဲမ့ၢ်ဂ့ၤ,ဘျါမ့ၢ်ဂ့ၤဟီမ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်တဲ
၀ဲတသ့ဘၣ်.ဒ်န့ၣ်အသိးကတိၤပယီၤကျိာ်တဂ့ၤဘၣ်.မ့ၢ်တဲ၀ဲန့ၣ်အဘှးဟးဂီၤကွံာ်ဒီးဘၣ်အီၣ်၀ဲအသီတဘျီန့ၣ်
လီၤ.
တၢ်အီၣ်ဘှးအံၤပှၤတနီၤမိၢ်အီၣ်လၢညါကတၢၢ်၀ံၤ,ပၢ်အီၣ်၀ံၤ,ဖိအဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤအီၣ်၀ံၤတဆီတဆီန့ၣ်လီၤ.
ဖဲအီၣ်ဘှးအကတီၢ်အံၤဖိလံၤတဖၣ်အိၣ်ဖဲလဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤကဘၣ်ဟဲက့ၤတုၤဖှိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.လၢတၢ်တသ့တဘၣ်
ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အဖီခိၣ်ဟဲက့ၤမ့ၢ်တတုၤဘၣ်န့ၣ်ပှၤဘၣ်ပာ်န့ၢ်အီၤမ့ၤအဃ့န့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤအီၣ်ဘှး၀ံၤအကသူ
ဟီၣ်ဘီၣ်အိၣ်တီၢ်တဖၣ်ဒုးအီၣ်၀ဲအဘူးအတံၢ်ဒီးတနီၤဂၢ်ကွံာ်၀ဲခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.ပထံၣ်ဘၣ်ပှၤကညီစှီၤတဖၣ်အီၣ်
ဘှးအါတက့ၢ်လၢထိးဒီးဆီဘၣ်ဆၣ်ပှၤကညီပှိၢ်တဖၣ်အီၣ်ဘှးလၢညၣ်ပီၢ်ဘီ,ညၣ်ပျၤ,ဒီးတနီၤကိၣ်ကမူၣ်လၢအ
မၤကဲထီၣ်၀ဲကိၣ်တလိၣ်န့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်ပှၤမီၤန့ၢ်ပှၤဖိတနီၤအတၢ်ကၢ်မ့ၢ်လီၤလၢထွံၣ်ဒီးဘၣ်အီၣ်၀ဲလၢထွံၣ်န့ၣ်
လီၤ.
မ့မ့ၢ်ပှၤမိၣ်ဖိတဖၣ်အီၣ်၀ဲလၢညၣ်လံၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးဖဲအီၣ်ဘှးအခါတဘၣ်သူၣ်က့ၣ်သးကါလိၣ်သးဘၣ်.အသးဘၣ်
ကဆှီလီၤ.တၢ်အီၣ်ဘှးအံၤပှၤလၢအဟံးဂၢၢ်ကျၢၤမိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်တဖၣ်အဆိကတၢၢ်မ့ၢ်အီၣ်ဘှးလၢအဟံၣ်အခိၣ်
ဒုးလၢဃီးန့ၣ်လၢခံတဘျီလၢ်လၢ်မ့ၢ်အီၣ်ဘှးန့ၣ်ဘၣ်အီၣ်၀ဲလၢဃီးန့ၣ်လီၤ.ဖဲအီၣ်ဘှးအကတီၢ်အဟံၣ်ခိၣ်ဒုးမ့ၢ်
ဘှီ၀ဲလၢလိၣ်ဘၣ်ဆၣ်မ့ၢ်အီၣ်ဘှးအကတီၢ်န့ၢ်ဘၣ်မၤထီၣ်၀ဲအဟံၣ်ခိၣ်ဒုးလၢဃီးဖိခံဒူသၢဒူမ့ၢ်လၢအီၣ်ဘှးအဆိ
ကတၢၢ်တဘျီအခါအဟံၣ်ခိၣ်န့ၣ် ဒုး၀ဲလၢဃီးအဃိန့ၣ်လီၤ.
ဒ်န့ၣ်သိးတၢ်အီၣ်ဘှးအံၤဘၣ်အိၣ်ဒၣ်လၢအထံအကီၢ်(အသ၀ီ)လီၤ.ဟးအီၣ်၀ဲလၢပှၤထံပှၤကီၢ်(ပှၤသ၀ီ)တဂ့ၤ
ဘၣ်.ဖဲဖိဆါလံၤဆါဒီး(တၢ်ကၢ်)မ့ၢ်လီၤဘၣ်လၢဘၣ်အီၣ်ဘှးန့ၣ်ဘၣ်က့ၤဟံးန့ၢ်အလၢၢ်ဆီသၢဖျၢၣ်လၢအဟံၣ်ဒၣ်
၀ဲဒီးဘၣ်အီၣ်ဘှးလီၤ.ပှၤတနီၤအီၣ်ဘှးအဂီၢ်အသပၢၤလီခီတဖၣ်ပာ်လီၤဆီ၀ဲဒၣ်လီၤ.ဖဲဖိလံၤဆါဒီးတၢ်ကၢ်မ့ၢ်
လီၤလၢဘၣ်အီၣ်ဘှးန့ၣ်ဃိထိးလၢထံပူၤနၢဃိဘၣ်ပှၤဆါတဂၤဘၣ်ဆၣ်ပှၤဆါတဂၤအံၤတဘၣ်တၢ်နီတမံၤ
ဘၣ်ဒီးဘျါက့ၤဒၣ်လဲာ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်အီၣ်ဘှးအံၤပှၤသးပှၢ်လၢပျၢၤတခီမၤ၀ဲလီၤတံၢ်ဂ့ၤမးဘၣ်ဆၣ်ပထံၣ်ဘၣ်လၢခံဒူသ၀ီတနီၤမၤညီ၀ဲဒီးလဲၤပှ့ၤ
ထိးညၣ်လၢဖၠါပူၤဒီးဟဲက့ၤအီၣ်ဘှးန့ၣ်လီၤ.ပှၤအီၣ်ဘှးတဖၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်တတဲၣ်ထီၣ်မ့ၤခိၣ်ထံခိၣ်ဘၣ်.ဘၣ်
ဆၣ်မ့ၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ်လၢကျဲဒီးမ့ၢ်အီၣ်မ့ၤတခီတဲၣ်ထီၣ်၀ဲမ့ၤခိၣ်ထံခိၣ်လီၤ.မ့မ့ၣ်ပှၤဘါဖီတဖၣ်ပာ်ထီၣ်မ့ၤခိၣ်
ထံခိၣ်နၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်ပှၤပှိၣ်ဖိတဖၣ်အီၣ်ဘှးလၢညၣ်ပီၢ်ဘီ-စှီၤအီၣ်ဘှးလၢထိးဖါကီၢ်-
ဖဲပစိၤအံၤပှၤအီၣ်ဘှးတဖၣ်စှၤလီၤဒီးအါတက့ၢ်ကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိဒီးအဂၤတနီၤပာ်တ့ၢ်တၢ်အီၣ်ဘှးဒီးဘါက့ၤဖီန့ၣ်
လီၤ.ဒီးမ့မ့ၢ်ပှၤဘါဖီတခီဘါသီခါဒီးဘါဃိၣ်ဘါ၀ၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်ဘါဖီအံၤအိၣ်ထီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢအနံၣ်ယံာ်အလါအါ
လံဒီးပှၤသးပှၢ်တနီၤစံၣ်ဃဲၤ၀ဲလၢပထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤန့ၣ်လၢပျၢၤပှၤယိၤဖိတဖၣ်ဟဲလီၤတဲနၢ်ပၢၢ်ရိၢ်ဖှိၣ်ပှၤကညီဖိ
တဖၣ်လၢကပာ်တ့ၢ်တၢ်အီၣ်ဘှးဒီးဘါက့ၤဖီန့ၣ်လီၤ.ဒီးလၢတၢ်ကဘါက့ၤဖီဒီးဒီၣ်တဲာ်ဘှးအဂီၢ်ဘၣ်ဆဲးတဲာ်ဘှး
ကသံၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒီးတၢ်အီၣ်ဘှးအံၤစးထီၣ်၀ဲလၢမိၢ်တကပၤဒီးမ့ၢ်မိၢ်အထံးဒီးမိၢ်တဖၣ်မ့ၢ်တအိၣ်မူဘၣ်န့ၢ်ပၢ်တ
ဖၣ်တအီၣ်ဘှးလၢၤဘၣ်.ဖဲမိၢ်တဖၣ်အိၣ်မူအကတီၢ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အီၣ်ဘှးခံကပၤမိၢ်တကပၤအီၣ်၀ံၤဒီးက့ၤအီၣ်
က့ၤကဒီးလၢပၢ်တပၤန့ၣ်လီၤ.တၢ်အီၣ်ဘှးအံၤအိၣ်ထီၣ်တချုးလၢပှိၢ်ဒီးစှီၤတဖၣ်လီၤဖးဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ပထံၣ်
ဘၣ်လၢထါအီၣ်ဘှးထါဂံၢ်ထံး ဒွးထံးတဖၣ်အိၣ်အါမးလီၤ.
ဟံးန့ၢ်လၢကညီဖိအတၢ်န့ၢ်သါ,
ပဒိၣ်မါရှၣ်လါဖါသးသမူဂ့ၢ်ဖုၣ်ကိာ်
ပဒိၣ်မါရှၣ်လါဖါအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်၀ဲဖဲ၁၉၄၃နံၣ်,လါယူၤလံ၅သီ,လၢအ့ၣ်ယၣ်၀တံၣ်ကီၢ်ခီ,ပါတနီၣ်ကီၢ်ဆၣ်,တီကၠီသီ
၀ီန့ၣ်လီၤအပၢ်မ့ၢ်၀ဲမါဘးသီၢ်ဒီးအမိၢ်မ့ၢ်၀ဲဂါနးတ့ၣ်န့ၣ်လီၤ့အဒီပုၢ်၀ဲၢ်အိၣ်၂ဂၤ,ဒီးမ့ၢ်ဖိခွါခံဂၤတဂၤန့ၣ်လီၤ.အမံၤ
နီၢ်ကီၢ်မ့ၢ်၀ဲမါခၠံးရွ့ၣ်ဒီးအမံၤလၢတၢ်ပၢၢ်ဆၢအပူၤမ့ၢ်၀ဲမါရှၣ်လါဖါန့ၣ်လီၤ.အ၀ဲစးထီၣ်မၤလိတၢ်ဖဲယ့တဲၣ်ကိတီၤ
ခၢၣ်သးကၠိပါတနီၣ်ကီၢ်ဆၣ်,စးထီၣ်လၢ၁၉၅၉၆၀နံၣ်ဒီးဖျိထီၣ်တီၤဖုၣ်ဒီးတီၤခၢၣ်သးဖဲန့ၣ်လီၤ.၀ံၤအလီၢ်ခံဆဲး
မၤလိကဒီးတၢ်ဖဲပါတနီၣ်တီၤထီကိၠတုၤ၈တီၤ၀ံၤဖျိ၀ဲဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်ဒီးလဲၤမၤလိက့ၤတၢ်လၢ၀့ၢ်တကူၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲအ၀ဲမၤလိဒံးတၢ်လၢဖၠၣ်စိမိၤ,လၢ၀့ၢ်တကူၣ်အဆၢကတီၢ်အ၀ဲနုာ်လီၤဟူးဂၤဲစ့ၢ်ကီးလၢ ၁၉၆၂နံၣ်,ဆဲလ်ဘံ
ယူၤလံတၢ်ြပုထီၣ်အပူၤလီၤ.ဖဲ၁၉၆၆နံၣ်န့ၣ်အ၀ဲဖျိထီၣ်ဖၠၣ်စိမိၤဒီးမၤန့ၢ်လံာ်အုၣ်သးတၢ်လၤကပီၤလၢတၢ်စံၣ်
စိၤတဲစိၤ တကပၤ န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၁၉၆၃နံၣ်လၢာ်အဆၢကတီၢ်အ၀ဲဆဲးကျိးဒီးကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢဒီးစးထီၣ်ဟူးဂဲၤဒီးဟံးမူဒါလၢကရၢ
အဟီၣ်လာ်တၢ်မၤတုၤလီၤလၢ၁၉၆၆နံၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲ၁၉၆၇နံၣ်အ၀ဲဟဲနုာ်လီၤလၢကညီတၢ်ပၢၢ်ဆၢဟီၣ်က၀ီၤ
အပူၤ,လၢပကိရိမးဟီၣ်က၀ီၤဒီးစးထီၣ်ဟံးထီၣ်ဖီၣ်ထီၣ်ကညီဒီကလာ်စုၢဖှိၣ်ကရၢအတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီးမူဒါတဖၣ်
လီၤ. ဖဲ ၁၉၇၅ နံၣ်န့ၣ်အ၀ဲကဲထီၣ်သုးက့(၃),ချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်,ကီၢ်ရ့ၣ်နဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤဒီးဟံးန့ၢ်မူဒါတုၤလီၤ
တီၤလီၤတုၤ လၢ ၁၉၈၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ၁၉၇၆နံၣ်အတီၢ်ပူၤအ၀ဲဒိးတ့ဒိးဖျီအသးဒီးကညီတၢ်ပၢၢ်ဆၢအသုးမုၣ်နးကၠ့ၣ်ရွ့ၣ်ဖဲချၢၣ်လွံၢ်ထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ, ဒီးအ၀ဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဖိမုၣ် ဖိခွါ၄ဂၤလၢအမ့ၢ်စီၤစ့စ့,နါဘွါဘွါဖါ,နါစိၤယၤဖါဒီးစလိၤဖါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ၁၉၈၄နံၣ်န့ၣ်အ၀ဲနုာ်လီၤဖီၣ်ထီၣ်မူဒါဒ်ကလုာ်ဒူၣ်ဒံၢ်မိၣ်ြခဲးထ့းကရၢစိ(NDF)အလီၢ်ခၢၣ်သးပှၤပၢၤလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤ
ကရၢဖိတဂၤအသိးလီၤ. ဖဲ၁၉၈၄နံၣ်တၢ်လဲၤလီၤကရၢကရိတၢ်လၢကရနံၣ်ကီၢ်စဲၣ်တုၤလီၤလၢယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်
ကလံၤစိး,ယိၤဒိၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကလံၤထံး,ဒီးလၢကခၠ့ၣ်ကီၢ်စဲၣ်ကလံၤထံးတကပၤလီၤ.
တၢ်လဲၤတဘျီအံၤမ့ၢ်၀ဲကလုာ် ဒူၣ်ပာ်ဖှိၣ်ဒ်အမ့ၢ်(KNPP)ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်ကညီဒီကလုၣ်စၢဖှိၣ်ကရၢALP,PPLO,
APLSP, NMSP, KIO,SSPPအတၢ်လဲၤသကိး,ကလုာ်ဒူၣ်ခိၣ်နၢ်ဒိၣ်ထီတဖၣ်ပၣ်ဃုာ်ဒီးဖဲန့ၣ်အ၀ဲဟံးမူဒါ ဒ်သုးဂ့ၢ်၀ီခိၣ်နၢ်ခံဂၤတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.တၢ်လဲၤတဘျီအံၤNDFအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤဒ်အမ့ၢ်ကလုာ်ဒူၣ်တဖၣ်အ
တၢ်ထဲသိးတုၤသိးဒီးတၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပၢလီၤသးခွဲးယာ်,တၢ်ဟူးဂဲၤမၤတၢ်လၢတၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဖဲးဒရၢၣ်ကီၢ်
စၢ ဖှိၣ်လၢအမ့ၢ်အတီအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်အဂီၢ် လီၢ်က၀ီၤ ကလုာ် ဒူၣ်ခိၣ်နၢ် တဖၣ် ဒီး ထံဖိကီၢ် ဖိတ ဖၣ်အကျါအ၀ဲနုာ်လီၤမၤသကိး, တၢၣ်ပီၣ်ဒီးဟ့ၣ်ကူၣ် ဟ့ၣ်ဖးသကိးတၢ်လၢတၢ် သူၣ်ဟူးသးဂဲၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲ၁၉၈၄နံၣ်,အ၀ဲကဲထီၣ်ကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢလီၢ်ခၢၣ်သးပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်ကရၢဖိဒီးဟံးန့ၢ်မူဒါဒ်သုး
ခိၣ်ကျၢၢ်ဘိၣ်မၠးအနီၢ်ကစၢ်နဲၣ်ရွဲၣ်တုၤလီၤလၢ ၁၉၈၈နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ ၁၉၈၈နံၣ်အတီၢ်ပူၤကီၢ်ပယီၤကၠိဖိလၢအဃ့ၢ်ထီၣ်တုၤဃီၤဆူကလုာ်ဒူၣ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢဟီၣ်က၀ီၤတဖၣ်အဂီၢ်အ
၀ဲပၢဆှၢရဲၣ်ကျဲၤဆီၣ်ထွဲတၢ်လၢာ်သူၣ်လၢာ်သးလၢတၢ်ဃူတၢ်ဖိး,တၢ်ရိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂီၢ်လီၤ.ဖဲ၁၉၈၉
နံၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ကီၢ်ပယီၤဒံၢ်မိၣ်ြခဲးထ့းသိၣ်မှံၤကရၢDABအဆၢကတီၢ်ဒ်ခိၣ်နၢ်တဂၤအသိးအ၀ဲပၣ်ဃုာ်၀ဲ,၀ံၤ
ဒီးဟံးဖီၣ်ထီၣ်တၢ်မၤဒ်လီၢ်ခၢၣ်သးပၢဆှၢကမံးတံာ်တဂၤအသိးဒီးကျဲးစၢးဆီၣ်ထွဲမၤတၢ်လၢကလုာ်ဒူၣ်တၢ်က
ရၢကရိတဖၣ်ဒီးဒံၢ်မိၣ်ြခ့ၣ်စံၣ်ကရၢတဖၣ်အတၢ်ရိၣ်ဖှိၣ်ဃူဖိးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲ၁၉၉၂နံၣ်,စဲးပထ့ဘၢၣ်၂၂သီအနံၤတၢ်စးထီၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်NCUBအခါအ၀ဲပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဒီးဟံးဖီၣ်ထီၣ်မူဒါဒ်
အမ့ၢ်နဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤသၢဂၤတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.အ၀ဲဟံးမူဒါဒ်NCUBနဲၣ်ရွဲၣ်တုၤလၢအလုၢ်ထီၣ်ကွံာ်အသးတစု
လီၤ.
ဖဲ၁၉၉၅နံၣ်တၢ်မၤကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢခီကရဲး(၁၁)၀ီတ၀ီအခါတၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢအကဟံးဖီၣ်ထီၣ်
မူဒါဒ်ကရၢအနဲၣ်ရွဲၣ်သဃဲၤတဂၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
ဖဲ၂၀၀၀နံၣ်,တၢ်မၤကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢခီကရဲး(၁၂)၀ီတ၀ီန့ၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤဒ်ကရၢအနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်
တဂၤအသိး,ဒီးဖဲကညီဒီကလုာ်စၢဖှိၣ်ကရၢခီကရဲး(၁၃)၀ီတ၀ီအခါစ့ၢ်ကီးတၢ်ဃုထၢထီၣ်ကဒါက့ၤအီၤအသီတ
ဘျီလၢကကဲထီၣ်ကရၢအနဲၣ်ရွဲၣ်ခိၣ်ကျၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပဒိၣ်မါရှၣ်လါဖါမ့ၢ်ပှၤလၢအသးစဲလၢတၢ်ကွဲးလံာ်ကွဲးလဲၢ်ဒီးတၢ်ဖးလံာ်ဖးလဲၢ်တကပၤဒီးလၢခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်လီၢ်
ခၢၣ်သးထုးထီၣ်သနူထူကၠၢနၢၣ်အပူၤအထိၣ်ဒံးဘိအမံၤမ့ၢ်ယ့ၣ်ဆၣ်,တၢ်ပၢၢ်ဆၢသိၣ်ဒူတဂၤ,စိၢ်ယၢ်ဖါ,ဒီးအ၀ဲ
ကွဲးတ့ၢ်တၢ်ကွဲးဒ်အမ့ၢ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢခိၣ်နၢ်ဒီးသုးဖိတဖၣ်အသးသမူအဂ့ၢ်ဖုၣ်ကိာ်,တၢ်ကွဲးထီရီၤဒီးလုၢ်ဖိထါဖိဘၣ်
ဃးတၢ်ပၢၢ်ဆၢဒီးတၢ်ထံၣ်တၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၂၀၀၈နံၣ်,လါဖ့ၤြဘူၤအါရံၤ ၁၄သီအနံၤဘၣ် ဖဲ ၄း၄၆နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်အ၀ဲစူးကွံာ်အသးသမူခီဖျိလၢပှၤအၢဖိခံဂၤအတၢ်ကူၣ်အၢမၤသံကွံာ်အီၤအဃိလီၤ.
ပှၤတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲး :
ဖံအဲမၣ်မုၣ်ရံး
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ :
ကညီတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ
,
ကညီဒီကလုာ်ခိၣ်နၢ်သးသမူဂ့ၢ်ကျိၤ
ခ့ၣ်အဲၣ်ယူၣ်အထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်ဆီၣ်ထွဲဒီးအကျဲသနူလၢNLD အဖီခိၣ်
ဟံးန့ၢ်ကွဲးကူန့ၢ်အီၤလၢကွဲၤကလုၢ်တၢ်ကစီၣ်ပှာ်ယဲၤသန့ပူၤ
ကညီတိတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အကလုာ်ကလုာ်
စိၤအတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအါထီၣ်ဒီးတၢ်ဆီတလဲသးတဆီဘၣ်တဆီအသိးတိစ့ၢ်ကီးတၢ်ကိးအမံၤအါထီၣ်ဒီး
တၢ်နီၤဖးအကလုာ်အါထီၣ်၀ဲဒၣ်လီၤ.စးထီၣ်လၢပျၢၤဒီးတုၤခဲကနံၣ်အံၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအမံၤအကလုာ်အိၣ်
၀ဲဒၣ်(၁၀) ကလုာ်န့ၣ်လီၤ.
၁.တိလၢပျၢၤ(မ့)တိသးပှၢ်(တိရှၣ်ထူၣ်) မ့ (တနရှၣ်လဖျိး)
တိလၢပျၢၤ-တၢ်ဂဲၤကလံၣ်အီၤသ့ဒၣ်ထဲလၢပှၤသးပှၢ်လၢအနံၣ်အိၣ်(၄၀)ဒီးဆူအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဂဲၤကလံၣ်ဒီး
တၢ်သး၀ံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးဒုးနဲၣ်တဲဖျါ၀ဲဒၣ်တၢ်လၢပျၢၤတၢ်လၢအပူၤကွံာ်လံၤလံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ
၂.တိထီၣ်ပူ(တိထီၣ်ပိး)
-တိတၤအုး(တိစအီး)
-တိပနၢ်(တိပနါ)
-တိတရဲၢ်(တိတရဲ)
-တိတမၣ်(တိသမ)
တိထီၣ်ပူအံၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အီၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဒုးနဲၣ်တၢ်လိတၢ်တဲာ်တခါဒီးဖျီၣ်၀ဲဒၣ်အခိၣ်သၣ်ဃံဒီးတၤအုး,ပနၢ်,
တရဲၢ်ဒီးတမၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၃.တိဖဲဒၣ်သး(တိစီၣ်ကဒဲ)
တိအံၤတၢ်ဂဲမကလံၣ်အီၤဖဲဒၣ်ဘၣ်သးဂဲၤကလံၣ်တလိၣ်လၢအဃူအဖိးဘၣ်.အဲၣ်ဒိးဆၢထၢၣ်တနီၤဆၢထၢၣ်,
ဆ့ၣ်နီၤတနီၤဆ့ၣ်နီၤ,လဲၤထီၣ်တနီၤလဲၤထီၣ်,အိၣ်တ့ၢ်တနီၤအိၣ်တ့ၢ်,ဖျီၣ်ခိၣ်တနီၤဖျီၣ်,သိးတၢ်ကူတၢ်သိးစ့ၢ်
ကီးဖဲအဲၣ် ဒိးသိးသ့၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
၄.တိကလဃီၣ်နံၣ်(တိကရဃီၣ်နံၣ်)
တိကလဃီၣ်နံၣ်အံၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အီၤသ့ဒၣ်ထဲလၢသီခါ(စီၤသီ)သံအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဂဲၤကလံၣ်
လိတိအံၤအဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဂဲၤကလံၣ်၀ဲလၢတၢ်ခူသူၣ်အပူၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်သကိးတဖၣ်အမဲာ်ညါဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်
ပှၤဂၤတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.တုၤမ့ၢ်ပှၤလဲၤဆှၢလီၤသီခါအစိၣ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ယိး၀ဲဒၣ်သီခါအစိၣ်ဒီးဘၣ်မၤ
သူထီၣ်အမဲာ်သၣ်လၢသပၢၤမူးဒီးဘၣ်မၤ၀ါထီၣ်အမဲာ်သကွီၤပူၤဒီးထူၣ်၀ါ,ခးချ့ၣ်တနီၤခးချ့ၣ်,စၢထီၣ်ခီၣ်ဒီးပှ့ၤ
သၣ်တနီၤစၢထီၣ်,စၢထီၣ်ကိာ်ဘိဒီးခနိးတနီၤစၢထီၣ်န့ၣ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဂဲၤလိၣ်ကွဲ၀ဲဒၣ်တၢ်သံအတ
လါဖဲဘၣ်သးမၤ၀ဲတုၤမ့ၢ်ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢစ့မးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ပတုာ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.တိတကလုာ်
အံၤမ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်တိန့ၣ်လီၤ.
၅.တိမၤဃိၣ်(တိမီၤဃိၣ်)
ဒ်တၢ်ပာ်ဖျါတ့ၢ်လံလၢထးအသိးတိမီၤဃိၣ်အံၤမ့ၢ်တိလၢအလူၤထီၣ်ခ့ခါဆၢကတီၢ်ချုးဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတိလၢအဒုး
အိၣ်ထီၣ်တိတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ (တိစဃံၣ်လၤ) န့ၣ်လီၤ.
၆.တိဖိသၣ်(တိစဃံၣ်ဖိ)
တိဖိသၣ်အံၤမ့ၢ်တိတခါလၢပှၤမၤအီၤလၢဖိဒံဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လၢပှၤတီၤဖုၣ်ကၠိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢၣ်မ့ၢ်တၢ်တ့အီၤလၢ၀ၣ်ပီၤအဃိတုၤမ့ၢ်နဆဲးထူအီၤဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်သီၣ်၀ဲထိ.ထိ. န့ၣ်လီၤ.ထံတၢၣ်အသီၣ် ဒီးတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အံၤမ့ၢ်တၢ်မၤဟူးဒ်ထွဲခီၣ်အဃိဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢတၢ်“ယီၢ်ထိ”န့ၣ်လီၤ.တၢ်ကိးအံၤမ့ၢ်တၢ်ကိး
ထွဲထံတၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ.နာ်သက့လၢခံတၢ်ဆီတလဲကိးကဒါက့ၤအီၤလၢ“ယီၢ်တိ”န့ၣ်လီၤ.လၢပျၢၤန့ၣ်ကညီ
တိအံၤဒ်သိးကဃူအဂီၢ်ဘၣ်တၢ်သူထံတၢၣ်ဒီးဒိအီၤဒီးပှၤဂဲၤကလံၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကနၣ်၀ဲဒ်ထံတၢၣ်သီၣ်အသိး
ဂဲၤကလံၣ်၀ဲဒ်န့ၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တုၤမ့ၢ်အဟဲလီၤတုၤလၢ,“ယၣ်စံၣ်ကၠၣ်”ထံကျိအဟီၣ်က
၀ီၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်စးထီၣ်သူ၀ဲကျိၣ်လၢတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်တ့ကျိၣ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တ့ထီၣ်ဟံး
န့ၢ်၀ဲအဒိလၢလ၀ၣ်ကလုာ်,လီကလုာ်သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်,လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တုၤအဟဲလီၤတုၤလၢယူၣ်နၣ်တၢ်ပၢယိၤကီၢ်(ယိၤဒိၣ်)ကလံၤစိးတကပၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်စးထီၣ်
စူးကါ၀ဲတၢ်ဒ့ပီးလီလၢအမ့ၢ်အိစံၢ်(ဒၢ)လ့ကွ့(စၢၢ်စှ့း),မိၤဒီးပံသ့ၣ်တဖၣ်လၢယိၤကလုာ်စူးကါ၀ဲန့ၣ်လီၤ.ဖဲန့ၣ်
လၢတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိစ့ၢ်ကီးအ၀သ့ၣ်စးထီၣ်မၤဟူး၀ဲဒၣ်အစုအခီၣ်ဒ်သိးယိၤသ့ၣ်တဖၣ်ဂဲၤကလံၣ်ဒီးမၤဟူး၀ဲအ
စုအခီၣ်န့ၣ်လီၤ.လၢခံကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဟဲတုၤ၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ပၢၤခိၣ်ဒီးလုၢ်အီၣ်အသးသမူလၢတၢ်ဖဲးခုးဖဲး
သံၣ်အမဲာ်ညါလုၢ်အီၣ်စ့ၢ်ကီးအသးသမူလၢတၢ်မၤအီၣ်စံာ်ပှဲၤန့ၣ်လီၤ.ဖဲကူးဘုကူးဟူ၀ံၤအဆၢကတီၢ်ဖဲဖျၢဘု
(ယီၢ်ဘု)အခါနအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ဂဲၤကလံၣ်၀ဲဒၣ်တိန့ၣ်လီၤ.
ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဖျၢဘု(ယီၢ်ဘု)အခါပှၤလၢမ့ၢ်ဘုကစၢ်တဖၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ပအံဘၢဒီးပအံဟၢသ့ၣ်တ
ဖၣ်ဒ်သိးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်သၣ်၀ံၤဒီးကအီၣ်၀ဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လုၢ်လၢ်ထူသနူအ၀ဲအံၤအိၣ်လီၤစၢၤ၀ဲဒၣ်တဆီဘၣ်
တဆီတုၤလၢတၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီစးထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.တိလၢအအိၣ်ထီၣ်ဖဲဆၢကတီၢ်အခါန့ၣ်တၢ်ကိး
အီၤလၢ(တံု့ယ့၁ထူ့)မ့တမ့ၢ်(တံု့ယှ၁့လ်ုဖွံု)တိသးပှၢ်(မ့)တိလၢပျၢၤန့ၣ်လီၤ.
ကညီတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအံၤဒ်စိၤတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအသိးစးထီၣ်ဆီတလဲစ့ၢ်ကီးအသးတဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်
လီၤ.ဖဲ(၁၉)ယၤဖှိၣ်န့ၣ်တိကလုာ်အိၣ်အါထီၣ်၀ဲဒၣ်(၃)ကလုာ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဒၣ်(ဘံု့မူး)ပိာ်မုၣ်
တိ,(တံု့ခွါ့)ပိာ်ခွါတိဒီး(တံု့မူးတံု့ခွါ့)ပိာ်မုၣ် ဒီးပိာ်ခွါတိန့ၣ်လီၤ.စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်တၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအံၤဃူဖိးထီၣ် ဒီးတၢ်သူအီၤဒီးတၢ်ဒ့တၢ်အူပီးလီလၢအမ့ၢ်ပံၣ်ချ့(ေြကးစည်),မိၤ(ေြကးေမ၁င်း)တပုၢ်ဖိ(စခွ့န်),တပုၢ်ဖးဒိၣ်
(ပတ်မ),ပံ(နှဲ),ပိၤကူ(ပတလ၁း),စၢၢ်စှံး(လင်းကွင်း)လၢပှဲၤဂ့ၤမးလီၤ.
တုၤမ့ၢ်(၁၉)ယၤဖှိၣ်အလၢာ်(၂၀)ယၤဖှိၣ်စးထီၣ်န့ၣ်ကညီတိအံၤဆီတလဲကွံာ်အသးဆူအသီတကလုာ်လၢ
အအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်တုၤမုၢ်မဆါတနံၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်၀ဲ-ပှၤဂဲၤကလံၣ်တိဖိသ့ၣ်တဖၣ်တုၤမ့ၢ်အဆ့ၣ်နီၤဃူဃူဖိးဖိးဟံးအလီၢ်၀ံၤတိအခိၣ်တဂၤန့ၣ်စံးထီၣ်၀ဲဒၣ်“မီၤယိၣ်,
မီၤယိၣ်”ဒီးပှၤဂဲၤကလံၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်စံးဆၢထီၣ်က့ၤ၀ဲဒၣ်“လ့လ့ၣ်,လ့လ့ၣ်”န့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢတၢ်စးထီၣ်အီၤတၢ်
ကတိၤလၢ“မီၤယိၣ်,မီၤယိၣ်”အဃိတိကလုာ်အ၀ဲအံၤတၢ်ကိးအီၤလၢ“တိမီၤယိၣ်”န့ၣ်လီၤ.မီၤယိၣ်တိအံၤအတၢ်
သး၀ံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒ်ခ့ခါဆၢကတီၢ်အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအသိးဂုၤထီၣ်ကသီထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.မီၤယိၣ်တိ
တၢ်သး၀ံၣ်အဖျၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲဒၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်,ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်
သီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်နီၤဖးအကလုာ်အါထီၣ်၀ဲဒၣ်လီၤ.စးထီၣ်လၢပျၢၤဒီးတုၤခဲကနံၣ်အံၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအမံၤအကလုာ်အိၣ်
၀ဲဒၣ်(၁၀) ကလုာ်န့ၣ်လီၤ.
၁.တိလၢပျၢၤ(မ့)တိသးပှၢ်(တိရှၣ်ထူၣ်) မ့ (တနရှၣ်လဖျိး)
တိလၢပျၢၤ-တၢ်ဂဲၤကလံၣ်အီၤသ့ဒၣ်ထဲလၢပှၤသးပှၢ်လၢအနံၣ်အိၣ်(၄၀)ဒီးဆူအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဂဲၤကလံၣ်ဒီး
တၢ်သး၀ံၣ်အဖျၢၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးဒုးနဲၣ်တဲဖျါ၀ဲဒၣ်တၢ်လၢပျၢၤတၢ်လၢအပူၤကွံာ်လံၤလံၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ
၂.တိထီၣ်ပူ(တိထီၣ်ပိး)
-တိတၤအုး(တိစအီး)
-တိပနၢ်(တိပနါ)
-တိတရဲၢ်(တိတရဲ)
-တိတမၣ်(တိသမ)
တိထီၣ်ပူအံၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အီၤဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဒုးနဲၣ်တၢ်လိတၢ်တဲာ်တခါဒီးဖျီၣ်၀ဲဒၣ်အခိၣ်သၣ်ဃံဒီးတၤအုး,ပနၢ်,
တရဲၢ်ဒီးတမၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
၃.တိဖဲဒၣ်သး(တိစီၣ်ကဒဲ)
တိအံၤတၢ်ဂဲမကလံၣ်အီၤဖဲဒၣ်ဘၣ်သးဂဲၤကလံၣ်တလိၣ်လၢအဃူအဖိးဘၣ်.အဲၣ်ဒိးဆၢထၢၣ်တနီၤဆၢထၢၣ်,
ဆ့ၣ်နီၤတနီၤဆ့ၣ်နီၤ,လဲၤထီၣ်တနီၤလဲၤထီၣ်,အိၣ်တ့ၢ်တနီၤအိၣ်တ့ၢ်,ဖျီၣ်ခိၣ်တနီၤဖျီၣ်,သိးတၢ်ကူတၢ်သိးစ့ၢ်
ကီးဖဲအဲၣ် ဒိးသိးသ့၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
၄.တိကလဃီၣ်နံၣ်(တိကရဃီၣ်နံၣ်)
တိကလဃီၣ်နံၣ်အံၤတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အီၤသ့ဒၣ်ထဲလၢသီခါ(စီၤသီ)သံအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဂဲၤကလံၣ်
လိတိအံၤအဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဂဲၤကလံၣ်၀ဲလၢတၢ်ခူသူၣ်အပူၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်သကိးတဖၣ်အမဲာ်ညါဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်
ပှၤဂၤတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.တုၤမ့ၢ်ပှၤလဲၤဆှၢလီၤသီခါအစိၣ်ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ယိး၀ဲဒၣ်သီခါအစိၣ်ဒီးဘၣ်မၤ
သူထီၣ်အမဲာ်သၣ်လၢသပၢၤမူးဒီးဘၣ်မၤ၀ါထီၣ်အမဲာ်သကွီၤပူၤဒီးထူၣ်၀ါ,ခးချ့ၣ်တနီၤခးချ့ၣ်,စၢထီၣ်ခီၣ်ဒီးပှ့ၤ
သၣ်တနီၤစၢထီၣ်,စၢထီၣ်ကိာ်ဘိဒီးခနိးတနီၤစၢထီၣ်န့ၣ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဂဲၤလိၣ်ကွဲ၀ဲဒၣ်တၢ်သံအတ
လါဖဲဘၣ်သးမၤ၀ဲတုၤမ့ၢ်ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢစ့မးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ပာ်ပတုာ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.တိတကလုာ်
အံၤမ့ၢ်တၢ်တစိၢ်တလီၢ်တိန့ၣ်လီၤ.
၅.တိမၤဃိၣ်(တိမီၤဃိၣ်)
ဒ်တၢ်ပာ်ဖျါတ့ၢ်လံလၢထးအသိးတိမီၤဃိၣ်အံၤမ့ၢ်တိလၢအလူၤထီၣ်ခ့ခါဆၢကတီၢ်ချုးဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးတိလၢအဒုး
အိၣ်ထီၣ်တိတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ (တိစဃံၣ်လၤ) န့ၣ်လီၤ.
၆.တိဖိသၣ်(တိစဃံၣ်ဖိ)
တိဖိသၣ်အံၤမ့ၢ်တိတခါလၢပှၤမၤအီၤလၢဖိဒံဖိသၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လၢပှၤတီၤဖုၣ်ကၠိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢၣ်မ့ၢ်တၢ်တ့အီၤလၢ၀ၣ်ပီၤအဃိတုၤမ့ၢ်နဆဲးထူအီၤဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်သီၣ်၀ဲထိ.ထိ. န့ၣ်လီၤ.ထံတၢၣ်အသီၣ် ဒီးတၢ်ဂဲၤကလံၣ်အံၤမ့ၢ်တၢ်မၤဟူးဒ်ထွဲခီၣ်အဃိဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢတၢ်“ယီၢ်ထိ”န့ၣ်လီၤ.တၢ်ကိးအံၤမ့ၢ်တၢ်ကိး
ထွဲထံတၣ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ.နာ်သက့လၢခံတၢ်ဆီတလဲကိးကဒါက့ၤအီၤလၢ“ယီၢ်တိ”န့ၣ်လီၤ.လၢပျၢၤန့ၣ်ကညီ
တိအံၤဒ်သိးကဃူအဂီၢ်ဘၣ်တၢ်သူထံတၢၣ်ဒီးဒိအီၤဒီးပှၤဂဲၤကလံၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်ကနၣ်၀ဲဒ်ထံတၢၣ်သီၣ်အသိး
ဂဲၤကလံၣ်၀ဲဒ်န့ၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တုၤမ့ၢ်အဟဲလီၤတုၤလၢ,“ယၣ်စံၣ်ကၠၣ်”ထံကျိအဟီၣ်က
၀ီၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်စးထီၣ်သူ၀ဲကျိၣ်လၢတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်တ့ကျိၣ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်တ့ထီၣ်ဟံး
န့ၢ်၀ဲအဒိလၢလ၀ၣ်ကလုာ်,လီကလုာ်သ့ၣ်တဖၣ်အအိၣ်,လၢအအိၣ်ဖဲတၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်တုၤအဟဲလီၤတုၤလၢယူၣ်နၣ်တၢ်ပၢယိၤကီၢ်(ယိၤဒိၣ်)ကလံၤစိးတကပၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်စးထီၣ်
စူးကါ၀ဲတၢ်ဒ့ပီးလီလၢအမ့ၢ်အိစံၢ်(ဒၢ)လ့ကွ့(စၢၢ်စှ့း),မိၤဒီးပံသ့ၣ်တဖၣ်လၢယိၤကလုာ်စူးကါ၀ဲန့ၣ်လီၤ.ဖဲန့ၣ်
လၢတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိစ့ၢ်ကီးအ၀သ့ၣ်စးထီၣ်မၤဟူး၀ဲဒၣ်အစုအခီၣ်ဒ်သိးယိၤသ့ၣ်တဖၣ်ဂဲၤကလံၣ်ဒီးမၤဟူး၀ဲအ
စုအခီၣ်န့ၣ်လီၤ.လၢခံကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤဟဲတုၤ၀ဲဒၣ်လၢတၢ်ပၢၤခိၣ်ဒီးလုၢ်အီၣ်အသးသမူလၢတၢ်ဖဲးခုးဖဲး
သံၣ်အမဲာ်ညါလုၢ်အီၣ်စ့ၢ်ကီးအသးသမူလၢတၢ်မၤအီၣ်စံာ်ပှဲၤန့ၣ်လီၤ.ဖဲကူးဘုကူးဟူ၀ံၤအဆၢကတီၢ်ဖဲဖျၢဘု
(ယီၢ်ဘု)အခါနအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်ဂဲၤကလံၣ်၀ဲဒၣ်တိန့ၣ်လီၤ.
ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဖျၢဘု(ယီၢ်ဘု)အခါပှၤလၢမ့ၢ်ဘုကစၢ်တဖၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်န့ၣ်အ၀ဲသ့ၣ်ပအံဘၢဒီးပအံဟၢသ့ၣ်တ
ဖၣ်ဒ်သိးဒီးအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်သၣ်၀ံၤဒီးကအီၣ်၀ဲဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လုၢ်လၢ်ထူသနူအ၀ဲအံၤအိၣ်လီၤစၢၤ၀ဲဒၣ်တဆီဘၣ်
တဆီတုၤလၢတၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီစးထီၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.တိလၢအအိၣ်ထီၣ်ဖဲဆၢကတီၢ်အခါန့ၣ်တၢ်ကိး
အီၤလၢ(တံု့ယ့၁ထူ့)မ့တမ့ၢ်(တံု့ယှ၁့လ်ုဖွံု)တိသးပှၢ်(မ့)တိလၢပျၢၤန့ၣ်လီၤ.
ကညီတၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအံၤဒ်စိၤတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအသိးစးထီၣ်ဆီတလဲစ့ၢ်ကီးအသးတဆီဘၣ်တဆီန့ၣ်
လီၤ.ဖဲ(၁၉)ယၤဖှိၣ်န့ၣ်တိကလုာ်အိၣ်အါထီၣ်၀ဲဒၣ်(၃)ကလုာ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဒၣ်(ဘံု့မူး)ပိာ်မုၣ်
တိ,(တံု့ခွါ့)ပိာ်ခွါတိဒီး(တံု့မူးတံု့ခွါ့)ပိာ်မုၣ် ဒီးပိာ်ခွါတိန့ၣ်လီၤ.စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်တၢ်ဂဲၤကလံၣ်တိအံၤဃူဖိးထီၣ် ဒီးတၢ်သူအီၤဒီးတၢ်ဒ့တၢ်အူပီးလီလၢအမ့ၢ်ပံၣ်ချ့(ေြကးစည်),မိၤ(ေြကးေမ၁င်း)တပုၢ်ဖိ(စခွ့န်),တပုၢ်ဖးဒိၣ်
(ပတ်မ),ပံ(နှဲ),ပိၤကူ(ပတလ၁း),စၢၢ်စှံး(လင်းကွင်း)လၢပှဲၤဂ့ၤမးလီၤ.
တုၤမ့ၢ်(၁၉)ယၤဖှိၣ်အလၢာ်(၂၀)ယၤဖှိၣ်စးထီၣ်န့ၣ်ကညီတိအံၤဆီတလဲကွံာ်အသးဆူအသီတကလုာ်လၢ
အအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်တုၤမုၢ်မဆါတနံၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်၀ဲ-ပှၤဂဲၤကလံၣ်တိဖိသ့ၣ်တဖၣ်တုၤမ့ၢ်အဆ့ၣ်နီၤဃူဃူဖိးဖိးဟံးအလီၢ်၀ံၤတိအခိၣ်တဂၤန့ၣ်စံးထီၣ်၀ဲဒၣ်“မီၤယိၣ်,
မီၤယိၣ်”ဒီးပှၤဂဲၤကလံၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်စံးဆၢထီၣ်က့ၤ၀ဲဒၣ်“လ့လ့ၣ်,လ့လ့ၣ်”န့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢတၢ်စးထီၣ်အီၤတၢ်
ကတိၤလၢ“မီၤယိၣ်,မီၤယိၣ်”အဃိတိကလုာ်အ၀ဲအံၤတၢ်ကိးအီၤလၢ“တိမီၤယိၣ်”န့ၣ်လီၤ.မီၤယိၣ်တိအံၤအတၢ်
သး၀ံၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဒ်ခ့ခါဆၢကတီၢ်အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီအသိးဂုၤထီၣ်ကသီထီၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.မီၤယိၣ်တိ
တၢ်သး၀ံၣ်အဖျၢၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ပၣ်ဃုာ်၀ဲဒၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်,ထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်
သီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကီၢ်ခိၣ်စီၤဘးအူကၠံအတၢ်ထံၣ်လၢကလုာ်ဂ့ၢ်ဝီဒီးကီၢ်ပယီၤထံရူၢ်ကီၢ်သဲးအဖီခိၣ်
တၢ်ကွဲးတခါအံၤဟံးန့ၢ်ကွဲးကူအီၤလၢကွဲၤကလုၢ်ပှာ်ယဲၤသန့ပူၤလၢဆ့ပျိၢ်ဖိလၢအကွဲးကျိာ်ထံက့ၤစီၤဘးအူကၠံအတၢ်ကွဲးလၢပယီၤကျိာ် “ခိုင်ခန့်တည်ြမဲေသ၁်အစိုးရ” ဖဲကညီပှၤဒူပှၤဃိၤမုၢ်နံၤပှဲၤထီၣ် ၅၆ ဝီတဝီ ဖဲ ၁၂.၈. ၂၀၀၆ နံၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကညီလုၢ်လၢ်အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
မိၢ်ပပၢ်ဖံဖုလၢပျၢၤတဖၣ်မ့ၢ်သိၣ်ဖိသိၣ်လံၤန့ၣ်တနီၤတတဲ၀ဲလိၤလိၤဘၣ်. သိၣ်၀ဲခီဖျိတၢ်ဃဲၤပူ, လုၢ်ဖိထါဖိ, တၢ်အိၣ်မူအတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်ပာ်လီၤစ့ၢ်ကီး၀ဲတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုတဖၣ်လၢဖိလံၤတဖၣ်
ကလူၤပိာ်မၤထွဲ၀ဲဒ်သိးအသုတထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.အဃိသိၣ်လိ၀ဲလၢထါဒ်အံၤ,ပှၤဒုၣ်တၢ်
န့ၢ်-ပှၤဃ့ၢ်တၢ်ဖျဲးန့ၣ်လီၤ.သးပှၢ်လၢပျၢၤတဖၣ်တဲ၀ဲတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုန့ၣ်လီၤဂာ်ဒီးကရၢၢ်တၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကရၢၢ်တၢၣ်န့ၣ်ဒီသဒၢပှၤကညီတဖၣ်လၢတၢ်အၢတၢ်သီဒ်အမ့ၢ်ကျီၢ်ပနၢ်တဖၣ်အသုတဟဲမၤတံာ်တာ်အီၤတ
ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.ပမ့ၢ်ထုးကွံာ်ပတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတမံၤဘၣ်တမံၤန့ၣ်ကလီၤဂာ်ဒ်ပထုးထီၣ်ကွံာ်ပကရၢၢ်တၢၣ်တဘိ
ဘၣ်တဘိဒီးညီလၢတၢ်ကမၤဟးဂီၤအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပကထံၣ်ဘၣ်လၢခ့ခါဆၢကတီၢ်ခဲအံၤဖိဒံဖိသၣ်,သူၣ်စၢ်သးဘီၣ်ဒီးသးပှၢ်တနီၤဒၣ်လဲာ်တအဲၣ်ဒိးလူၤပိာ်မၤထွဲ
တၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုတဖၣ်အံၤဘၣ်ဒီးအဲၣ်ဒိးလူၤပိာ်ထွဲထဲဒၣ်စိၤခဲအံၤအတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဒီးထံၣ်ဆံးက့ၤပမိၢ်ပပၢ်ဖံ
ဖုအတၢ်လုၢ်တၢ်လၢ်တဖၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဖဲပိာ်ပှၤဂၤအခံပကဘၣ်ကွၢ်ပိာ်ကွၢ်ပိာ်မ့ၢ်လၢပတၢ်အိၣ်သးတၢ်ဟဲလီၤ
စၢၤလီၤသွဲၣ်တဖၣ်ထီဘိတလီၤဂာ်ဒီးပှၤဂၤဘၣ်အဃိလီၤ.တၢ်တဲ၀ဲလၢပှၤကညီလၢပျၢၤတဖၣ်ကတိၤတၢ်တ
မံၤမံၤကနၣ်လိာ်အသးဒီးဃူလိာ်ဖိးလိာ်အသးဒိၣ်မးလီၤ.
တၢ်စံး၀ဲတဘျီပှၤအဂၤသၢဆံဟဲက့ၤလၢခုးထံၣ်၀ဲသ့ၣ်ကမိာ်ဒီးတဂၤစးထီၣ်တဲ၀ဲတၢ်တခါအံၤပျံာ်ယူၤလီၤမး
လဲၣ်.အဂၤတဂၤစံးကဒီး၀ဲ,အၣ်နၤမ့ၢ်စဲဃဲၤမ့ၢ်ဒါခီပျံာ်ယူၤမးလဲၣ်.သၢဂၤတဂၤတဲ၀ဲ,စဲဃဲၤပျံာ်ယူၤတဘ့ၣ်အိၣ်
လၢသ့ၣ်ကပၤဒါခီ.တဲ၀ဲဒ်အံၤတုၤအပှဲၤထီၣ်အဂၤသၢဆံဒီးသ့ၣ်ကမိာ်တခါအံၤကဲထီၣ်စဲဃဲၤပျံာ်ယူၤဒီး
ယူၤထီၣ်ကွံာ်၀ဲလီၤ.အဃိမၤ၀ဲလၢထါဒ်အံၤ, ကလုၢ်သၢဆံမ့ၢ်လီၤဃူ, သ့ၣ်ခိၣ်မိာ်ကဲထီၣ်ပျံာ်ယူၤန့ၣ်လီၤ.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လံာ်ပူၤလၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
ကလူၤပိာ်မၤထွဲ၀ဲဒ်သိးအသုတထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.အဃိသိၣ်လိ၀ဲလၢထါဒ်အံၤ,ပှၤဒုၣ်တၢ်
န့ၢ်-ပှၤဃ့ၢ်တၢ်ဖျဲးန့ၣ်လီၤ.သးပှၢ်လၢပျၢၤတဖၣ်တဲ၀ဲတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုန့ၣ်လီၤဂာ်ဒီးကရၢၢ်တၢၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကရၢၢ်တၢၣ်န့ၣ်ဒီသဒၢပှၤကညီတဖၣ်လၢတၢ်အၢတၢ်သီဒ်အမ့ၢ်ကျီၢ်ပနၢ်တဖၣ်အသုတဟဲမၤတံာ်တာ်အီၤတ
ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.ပမ့ၢ်ထုးကွံာ်ပတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတမံၤဘၣ်တမံၤန့ၣ်ကလီၤဂာ်ဒ်ပထုးထီၣ်ကွံာ်ပကရၢၢ်တၢၣ်တဘိ
ဘၣ်တဘိဒီးညီလၢတၢ်ကမၤဟးဂီၤအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပကထံၣ်ဘၣ်လၢခ့ခါဆၢကတီၢ်ခဲအံၤဖိဒံဖိသၣ်,သူၣ်စၢ်သးဘီၣ်ဒီးသးပှၢ်တနီၤဒၣ်လဲာ်တအဲၣ်ဒိးလူၤပိာ်မၤထွဲ
တၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုတဖၣ်အံၤဘၣ်ဒီးအဲၣ်ဒိးလူၤပိာ်ထွဲထဲဒၣ်စိၤခဲအံၤအတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဒီးထံၣ်ဆံးက့ၤပမိၢ်ပပၢ်ဖံ
ဖုအတၢ်လုၢ်တၢ်လၢ်တဖၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဖဲပိာ်ပှၤဂၤအခံပကဘၣ်ကွၢ်ပိာ်ကွၢ်ပိာ်မ့ၢ်လၢပတၢ်အိၣ်သးတၢ်ဟဲလီၤ
စၢၤလီၤသွဲၣ်တဖၣ်ထီဘိတလီၤဂာ်ဒီးပှၤဂၤဘၣ်အဃိလီၤ.တၢ်တဲ၀ဲလၢပှၤကညီလၢပျၢၤတဖၣ်ကတိၤတၢ်တ
မံၤမံၤကနၣ်လိာ်အသးဒီးဃူလိာ်ဖိးလိာ်အသးဒိၣ်မးလီၤ.
တၢ်စံး၀ဲတဘျီပှၤအဂၤသၢဆံဟဲက့ၤလၢခုးထံၣ်၀ဲသ့ၣ်ကမိာ်ဒီးတဂၤစးထီၣ်တဲ၀ဲတၢ်တခါအံၤပျံာ်ယူၤလီၤမး
လဲၣ်.အဂၤတဂၤစံးကဒီး၀ဲ,အၣ်နၤမ့ၢ်စဲဃဲၤမ့ၢ်ဒါခီပျံာ်ယူၤမးလဲၣ်.သၢဂၤတဂၤတဲ၀ဲ,စဲဃဲၤပျံာ်ယူၤတဘ့ၣ်အိၣ်
လၢသ့ၣ်ကပၤဒါခီ.တဲ၀ဲဒ်အံၤတုၤအပှဲၤထီၣ်အဂၤသၢဆံဒီးသ့ၣ်ကမိာ်တခါအံၤကဲထီၣ်စဲဃဲၤပျံာ်ယူၤဒီး
ယူၤထီၣ်ကွံာ်၀ဲလီၤ.အဃိမၤ၀ဲလၢထါဒ်အံၤ, ကလုၢ်သၢဆံမ့ၢ်လီၤဃူ, သ့ၣ်ခိၣ်မိာ်ကဲထီၣ်ပျံာ်ယူၤန့ၣ်လီၤ.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လံာ်ပူၤလၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
ပှၤတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲး :
ဖံအဲမၣ်မုၣ်ရံး
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ :
ကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
,
ထူသနူလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤ
ကညီအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဘၣ်ဃးတၢ်သူတၢ်ပှိၤတဖၣ်
ပှၤကညီတဖၣ်လၢမိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ပှၤအီၣ်ဃဲအီၣ်ဘှးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.လီၢ်ခံတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကလုာ်ကလုာ်
ဒ်ခရံာ်ဖိ,ဘူးဒး, မူးစလ့ၣ်ဒီးတၢ်ဘါအဂုၤအဂၤတဖၣ်ဟဲနုာ်လီၤ၀ဲဆူပှၤကညီကလုာ်အကျါအဃိအ၀ဲသ့ၣ်စ့ၢ်
ကီးလုၢ်ပိာ်ထွဲ၀ဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ်အံၤအခံလီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ပှၤကညီဖိတဖၣ်နာ်၀ဲလၢတၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်အိၣ်ဒီးအ
ကစၢ်ဒ်အမ့ၢ်သ့ၣ်ကစၢ်,၀ၣ်ကစၢ်,ထံကစၢ်,ကီၢ်ကစၢ်,ကစၢၢ်ကလိကစၢ်,ထံကျိထံကွာ်ကစၢ်,သံခိၣ်မုၢ်ဃါဒီးတၢ်
သူတၢ်ပှိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်နာ်တဖၣ်အံၤအဖီခိၣ်အိၣ်၀ဲဒီးအတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုအကလုာ်ကလုာ်ဒ်လာ်အသိးလီၤ.
ဖဲနလဲၤနုာ်လီၤလၢပှၢ်ဒိၣ်ယိာ်အပူၤအခါနတဘၣ်ဆိၣ်တၢ်,ကတိၤတၢ်ကလံာ်ကလာ်ဒီးတၢ်ကတိၤတဆဲးတ
လၤတဖၣ်ဘၣ်.
နတဘၣ်အ့ၣ်ဆါဒီးဆံၣ်ဆါနါစိၤလၢသ့ၣ်ခီၣ်ထံး,၀ၣ်ခီၣ်ထံးဘၣ်.နမ့ၢ်မၤဘၣ်လံဒီးနကဘၣ်ထူးပှဲာ်ထူးဖှံဒီးဃ့
ကညးက့ၤတၢ်လီၤ.
နမ့ၢ်လဲၤခူၣ်လီၤပှၤသံ၀ံၤတချုးဟဲက့ၤထီၣ်ဟံၣ်ဖီခိၣ်နကဘၣ်ပှံၤနခိၣ်,ပျၢ်နမဲာ်မ့ၢ်၀ံၤနကဘၣ်ထီၣ်ဆူဟံၣ်ဖီခိၣ်
န့ၣ်လီၤ.မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်နာ်၀ဲလၢတၢ်၀ံတၢ်ကလၤကဟဲက့ၤပိာ်ထွဲက့ၤအခံလီၤ.
ဖဲမုၢ်ဟါလီၤသံလုၢ်သံလါအဆၢကတီၢ်န့ၣ်ပှၤတဘၣ်ဟးစိာ်၀့ၤ၀ီၤဖိသၣ်လၢဟံၣ်ချၢဘၣ်.တၢ်၀ံတၢ်ကလၤကဂဲၤ
လိာ်ကွဲဖိသၣ်ဒီးဖိသၣ်ကဟီၣ်ဘၣ်ဖုးလီၤ.
ပှၤမ့ၢ်လဲၤဟးပှၢ်န့ၣ်ပှၤတဘၣ်ကိးလိာ်အသးမံၤဘၣ်
လၢပှၢ်ပူၤန့ၣ်သံခိၣ်မုၢ်ဃါတဖၣ်အိၣ်အဃိဖဲနကိးလိာ်နသးအခါအ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်စံးဆၢဘၣ်ဖုး၀ဲန့ၣ်နကဟးဖျိးဘၣ်
ဖုးလီၤ.
တၢ်တဘၣ်လိလီၤဖိသၣ်တၢ်ကူတၢ်ကၤလၢဟံၣ်ချၢလၢမုၢ်နၤခီဘၣ်.တၢ်တဂ့ၤတဘၣ်ကကျးလီၤလၢဖိသၣ်အ
ကူအကၤဖီခိၣ်ဘၣ်ဖုးလီၤ
တၢ်တဘၣ်ပှီၢ်လိာ်ကွဲဖိသၣ်အခိၣ် ဘၣ်ဖိသၣ်ကဆံၣ်ဆါဒိးဘၣ်အသးလီၤ
ပှၤကညီတဖၣ်ပာ်ကဲ၀ဲပှၤအခိၣ်ဒ်တၢ်လၢအိၣ်ဒီးအသူးအသ့ၣ်တခါလီၤ.တၢ်တဘၣ်ပှီၢ်ပှၤခိၣ်ဒီးတၢ်တဘၣ်ပှီၢ်
လိာ်ကွဲဒၣ်လဲာ်ဖိသၣ်ဆံးတဖၣ်အခိၣ်ဘၣ်လီၤ
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လံာ်ပူၤလၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
ပှၤတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲး :
ဖံအဲမၣ်မုၣ်ရံး
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ :
ကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
,
ထူသနူလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤ
ကညီဖိတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဘၣ်ဃးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူ
ကညီဖိတဖၣ်အတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အခိၣ်သ့ၣ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲတၢ်ဖဲးအီၣ်ခုးဖဲးအီၣ်သံၣ်န့ၣ်လီၤ.ကညီဖိတဖၣ်လုၢ်အီၣ်အ
သးသမူလၢတၢ်လူၤအီၣ်ပှၢ်ဒီးတၢ်ဃုက၀ဲၤအီၣ်ဒ့ၣ်ဖိညၣ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်
လၢအလီၤစၢၤတ့ၢ်လံလၢမိၢ်ပၢ်ဖံဖုအစိၤလၢပျၢၤလံၤလံၤဒီးတုၤလီၤလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်လီၤ.ကညီဖိတ
ဖၣ်အတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်လၢအမ့ၢ်တၢ်ဖဲးအီၣ်ခုးသံၣ်ဒီးတၢ်လူၤအီၣ်ပှၢ်န့ၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢသ့ၣ်ပှၢ်တၢ်အိၣ်
ယၢၤဒီးန့ဆၢၣ်ခိၣ်ဃၢၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်မူတၢ်အိၣ်ယၢၤဒ်အမ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဒီးတၢ်မဲတၢ်မါတဖၣ်မ့ၢ်တၢ်အကါ
ဒိၣ်လၢကညီဖိတဖၣ်အတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.
က.တၢ်မၤခုးမၤသံၣ်
ဖဲတၢ်မၤခုးမၤသံၣ်အခါကဘၣ်ကွၢ်နီၣ်ကွၢ်ဃါဒီးကနၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီး၀ဲတၢ်သီၣ်တၢ်သဲအကလုာ်လုာ်ဒီးမၤခုးမၤ
သံၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲခ့ခါအဆၢကတီၢ်န့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးဒီးခီဖျိပပှၤကလုာ်တဖၣ်ဒိၣ်ထီၣ်လၢခုးကျါ
သံၣ်ကျါ,ခိခိၣ်ပှၢ်လၢ်ကျါအဃိမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢန့ဆၢၣ်ခိၣ်ဃၢၤဒီးတၢ်မူတၢ်မဲတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.ညီနုၢ်တၢ်နာ်
သ့ၣ်တဖၣ်တမ့ၢ်တၢ်နာ်မူသူအီၤနါစိၤဘၣ်.ခီဖျိတၢ်ကနၣ်အီၤအနံၣ်ယံာ်ထီၣ်အလါအါထီၣ်ဒီးကဲထီၣ်ကဒါက့ၤ
တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဒီးတၢ်ပနီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လီၤ.
လိၣ်လွဲၣ်န့ၣ်ကိး၀ဲတနံၣ်ခံဘျီလီၤ.တၢ်စူၤလီၤသီဒီးလိၣ်လွဲၣ်မ့ၢ်ကိးန့ၣ်တၢ်စူၤကအါထီၣ်ဒီးတုၤလၢတၢ်ယီၤအ
ကတီၢ်မ့ၢ်ကိးကဒီးန့ၣ်မူခိၣ်ထံကစှၤလီၤ၀ဲလီၤ.
ထိၣ်ကွၤ(ထိၣ်ကျိၤ,ကီၢ်ကၠိရိကနၢ)မ့ၢ်ကိးသီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ယီၤထီၣ်မူၢ်မူၢ်နီၢ်နီၢ်လံဒီးပှၤစးထီၣ်က
တဲာ်ကတီၤအသးလၢကဖဲးအီၣ်ခုးသံၣ်န့ၣ်လီၤ.
သရ့ၤမ့ၣ်လဲး(သရ့ၣ်ကနၢ)ဒီးကွဲကၠီၢ်မ့ၢ်ပှ့ၤန့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်တုၤလီၤလၢတၢ်ဖဲးခုးဖဲးသံၣ်၀ံၤဒီးတၢ်ဆူးခုးဒွဲၣ်ခုး
အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တုၤအံးမ့ၢ်ကိးထီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢပှၤထၢဖှိၣ်က့ၤဘုလၢခုးဒဲပူၤလီၤ.
ဒ့ၣ်ဖှီဒီးဃဲမိၢ်ရၤမ့ၢ်ကိးထီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်စးထီၣ်ထိၣ်ခုးအဆၢကတီၢ်လီၤ.
ဒ့ၣ်ဘီခီၣ်ဒီးဒ့ၣ်ကွီၣ်မ့ၢ်ပှ့ၤထီၣ်န့ၣ်မ့မ့ၢ်တၢ်ကျီနီၣ်ဖျးမံၤအဆၢကတီၢ်ဒီးမုၢ်ဘၣ်၀ဲလံန့ၣ်လီၤ.
လၣ်လၣ်အူမ့ၢ်ကိးထီၣ်န့ၣ်တၢ်စူၤလီၤသီအဆၢကတီၢ်လီၤ.
ယုၢ်ကွဲးမ့ၢ်ကိးန့ၣ်ပှၤဖဲးခုးဖဲးသံၣ်လံ.
ယုၢ်ကွဲး(ပုစှ့်းရင်ကွဲ)န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဖိဃၢ်တကလုာ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်မ့ၢ်ခံးလီၤအဆၢကတီၢ်ကိးသီၣ်၀ဲြကံြကံ
ြကါြကါလီၤ.
သံၣ်သွ့ကိးအဆၢကတီၢ်မ့ၢ်တၢ်ဖဲးခုးဖဲးသံၣ်အဖၢမုၢ်ဒီးဖဲကိးအဆၢတတဲာ်လၢၤဘၣ်ဒီးကိးလီၤတုၤလၢထံနံၤ
လံန့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢာ်လံလၢတၢ်ဖဲးခုးအဂီၢ်လီၤ.
ကုၤမ့ၢ်ထီၣ်,ဘီၣ်မ့ၢ်ထီၣ်လၢခုးပူၤန့ၣ်ခုးတလီၢ်အံၤပှၤတမၤအီၣ်အီၤလၢၤဘၣ်.
ကယူၤပှၢ်မ့ၢ်ကိးသီၣ်လၢတၢ်လီၢ်တတီၤန့ၣ်တၢ်လီၢ်တတီၤအ၀ဲန့ၣ်ပှၤတမၤခုးမၤသ့ၣ်လၢၤဘၣ်.မၢ့်လၢနာ်၀ဲလၢ
ခုး၀ဲန့ၣ်တၢ်မၢ်ု ဃၢ်ခီဂာ်အဃိလီၤ.
ကယူၤပှၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မံၤလာ်လၢအိၣ်လၢပှၢ်ကျါလီၤ.အ၀ဲကိးသီၣ်တၢ်လီၢ်တတီၤန့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်မိၢ်ပၢ်ဖံဖုတဖၣ်
ကမ့ၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢကအိၣ်၀ဲဒီးတၢ်မံၤလာ်အၢအဃိမ့ၢ်လဲၤမၤခုးဖဲန့ၣ်ဒီးကယူၤပှၢ်ကဘၣ်သုးကွံာ်အလီၢ်
လီၤ.အဃိကမ့ၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးမၤအၢမၤနး၀ဲအဃိတလဲၤမၤလၢၤဘၣ်.ဒ်ပသ့ၣ်ညါအသိးတၢ်လၢနဖဲးခုးဖဲးသံၣ်
န့ၣ်နဘၣ်ဆှိးအီၣ်ဒီးမ့ၣ်အူဒီးနကဘၣ်ကျီကွံာ်သ့ၣ်ထူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အဃိဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်အလီၢ်တအိၣ်လၢၤ
ဘၣ်.တကးဒ်ဘၣ်မ့ၢ်လဲၤမၤ၀ဲဘုကယူၤပှၢ်တဖၣ်ဟဲမၤဟးဂီၤအဘုသ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.တၢ်အံၤမ့ၢ်ဒၣ်တၢ်တယာ်ဆိ
ကမိၣ်ထံဒီးကွဲးအီၤဘၣ်ဆၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကအိၣ်ဒံးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတဖၣ်လီၤ.
ထိၣ်ဖှံးမ့ၢ်အါန့ၣ်ဘုဟုကကၤ၀ဲလီၤ
တၢ်လၢထိၣ်ဖှံးန့ၣ်မ့ၢ်ထိၣ်တကလုာ်လၢအအီၣ်ဘုသၣ်န့ၣ်လီၤ.ထိၣ်ဖှံးလီၤမ့ၢ်အါန့ၣ်ပှၤမၤခုးမၤသံၣ်တဖၣ်ဘၣ်
ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤ၀ဲလီၤ.အဃိသးပှၢ်လၢပျၢၤတဖၣ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢထိၣ်ဖှံးလီၤလၢခုးသံၣ်မ့ၢ်အါန့ၣ်တနံၣ်အံၤအဂီၢ်
ဘုဟုကကၤ၀ဲလီၤ.
လၢပှၤမၤအီၣ်စံာ်ဧိၤပှဲၤဧိၤတဖၣ်အဂီၢ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးအတၢ်နာ်တနီၤန့ၣ်လီၤစှီၤ(မ့ၢ်သ့ၣ်တကလုာ်လၢပှၤကိး
လၢပနၢ်ဟီၣ်)မ့ၢ်ဖီထီၣ်န့ၣ်တၢ်ကစူၤလီၤ၀ဲဒၣ်လီၤ.မ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢပှၤကဘၣ်ထဲာ်စံာ်ဧိၤပှဲၤဧိၤအဃိစံး၀ဲ
လၢစှီၤမ့ၢ်ဖီထီၣ်န့ၣ်ပနၢ်အမဲာ်ထံလီၤ၀ဲလီၤ.
သွီဖီမ့ၢ်ဖီထီၣ်န့ၣ်ကျီၢ်ပနၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အမဲာ်ထံလီၤ၀ဲမ့ၢ်လၢတၢ်ကစူၤလီၤဒီးကဘၣ်ထူစံာ်အဃိလီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတနီၤနီၤန့ၣ်ပကတဲဒီးပာ်ဖျါအီၤလၢအဂ့ၢ်အကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးစ့ၢ်ကီးပတဲတသ့ဒံးဘၣ်.အ
ဃိပကဘၣ်လူၤဃုသ့ၣ်ညါဒီးပါ်ဖျါထီၣ်က့ၤအီၤလၢအဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်လီၤ.
ခ.တၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဘၣ်ဃးတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူတၢ်မၤအဂၤတဖၣ်
လၢတၢ်ဖဲးခုးဖဲးသံၣ်အမဲာ်ညါကညီဖိတဖၣ်သူၣ်အီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိ,ဘုၣ်အီၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဒီးဃုအီၣ်တၢ်လၢ
ပှၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.လၢပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်ပှၢ်မ့ၢ်၀ဲဒၣ်ဖၠါဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လၢအဟ့ၣ်ကလီအီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်မၤ
န့ၢ်တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်,တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်,သ့ၣ်ဂံၢ်၀ၣ်စဲဒီးတၢ်တံၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်လၢန့ဆၢၣ်အအိၣ်ကလီကလီန့ၣ်လီၤ.
တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢပှဲၤ၀ဲလၢကအီၣ်၀ဲအဂီၢ်တကးဘၣ်ဆါအီၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲန့ၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ညီနုၢ်ပှၤသးပှၢ်
လၢပျၢၤတဖၣ်တသူၣ်လီသးကွံတၢ်အါတလၢဒီးအီၣ်ကတီၤ,အီကတီၤသကိး၀ဲန့ၣ်လီၤ.ဖဲအသူၣ်တၢ်ဖျးတၢ်စ့ၢ်
ကီးတသူၣ်၀ဲထဲတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်တမံၤဃီဘၣ်.မ့မ့ၢ်တခီမ့ၢ်သူၣ်အီၣ်လိာ်ကွဲ၀ဲဘုခ့အခါသူၣ်အီၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲလူာ်ခ့, ဒံ, မိၢ်ဟဲ,ဘိၣ်ဘျ့,ဘဲဆံၣ်,ဖိဆံၣ်ဒီးအဂၤတဖၣ်ဒီးတၢ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်၀ဲတၢ်အီၣ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢပှၤကညီဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်
လီၤ.လၢဟံၣ်လၢဃီအပူၤစ့ၢ်ကီးအိၣ်သကိး,အီၣ်သကိး၀ဲဒီးအဖိအလံၤတဖၣ်ဃူဃူဖိးဖိးန့ၣ်လီၤ.
ပှၤကညီဖိတဖၣ်ထံၣ်၀ဲလၢအထံအကီၢ်အံၤလၢပှဲၤထူးတီၤ၀ဲဒီးန့ဆၢၣ်တၢ်မဲတၢ်မါတဖၣ်အဃိမၤ
၀ဲလၢထါဒ်အံၤ-
ပြတၢၤအိၣ်ပှၤထံတဂ့ၤ, ပြတၢၤအိၣ်ပှၤကီၢ်တဂ့ၤ
ပှၤထံဂ့ၤပှၤထံဘၣ်ပှ့ၤ, ပှၤကီၢ်ဂ့ၤပှၤကီၢ်ဘၣ်ပှ့ၤ
ကတီၤက့ၤပကီၢ်သူလ့ၤ, ပှၤသိးအီၣ်မ့ၤပအီၣ်မ့ၤန့ၣ်လီၤ
သူလ့ၤမ့ၢ်ကိးသီၣ်န့ၣ်ဘီၣ်ထီၣ်၀ဲလံ.အခါဖဲန့ၣ်တၢ်ဒုၣ်တၢ်ပျိၢ်,တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်သၣ်. တဖၣ်တၢ်ဃုအီၣ် ဘၣ်အီၤညီမးန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ပှၤအီၣ်စၢ့်ကီးလါခူးကံၢ်စုအမူးန့ၣ်လီၤ.
သူလ့ၤန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဖိဃၢ်တကလုာ်ပှ့ၤသီၣ်ဟ့ဟ့လီၤ.တၢ်ဖိဃၢ်အံၤတၢ်နၢ်ဟူဘၣ်ထဲအကလုၢ်ဒီးအမိၢ်ပှၢ်န့ၣ်တၢ်
တထံၣ်ဘၣ်ညီညီဘၣ်.သူၣ်က့သးပှၢ်လၢပျၢၤတဖၣ်မ့ၢ်နၢ်ဟူဘၣ်၀ဲသူလ့ၤပှ့ၤသီၣ်ဒီးသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိ,
တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်တဖၣ်ဃုအီၣ်ဘၣ်၀ဲညီမးန့ၣ်လီၤ.သူလ့ၤပှ့ၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်အဆၢကတီၢ်အံၤကမ့ၢ်ဖဲလါအီ
ကၢးအပူၤန့ၣ်လီၤ.ခီဖျိလၢလါအီကၢးမ့ၢ်လါလၢတၢ်စူၤဂ့ၤဒီးတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်တဖၣ်မဲထီၣ်ဂ့ၤမးအဃိလီၤ.
ထိၣ်ဘံဃၢ်(ထိၣ်တကလုာ်အံၤအလွဲၢ်သူဃး) မ့ၢ်ဟဲစီၢ်လီၤလၢဘုဖီ န့ၣ်ဂ့ၤ၀ဲလီၤ.
ထိၣ်ဘံဃၢ်အံၤမ့ၢ်ထိၣ်တကလုာ်လၢဟဲခိးအီၣ်တၢ်ဖိဃၢ်လၢစံာ်ပျီပူၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်ထိၣ်တကလုာ်လၢအမၤစၢၤ
ပှၤမၤခုးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.အဃိသးပှၢ်လၢညါတဖၣ်မ့ၢ်ထံၣ်ထိၣ်ဘံဃၢ်လီၤလၢအဘုဖီန့ၣ်အသူၣ်ခုသးခု၀ဲဒၣ်
ဒိၣ်မးဒီးနာ်၀ဲလၢတၢ်ကလၢကပှဲၤလၢတနံၣ်အတီၢ်ပူၤဒီးဘုဟုကအါ၀ဲဒီးမၤဘုဟုကန့ၢ်ဂ့ၤမးအဃိလီၤ.
သးပှၢ်လၢပျၢၤသ့ၣ်တဖၣ်ပာ်ပနီၣ်ထိၣ်ဘံဃၢ်တကလုာ်အံၤဒ်အမ့ၢ် ဘုကစၢ်လီၤ.
ဖဲတၢ်စူၤအခါတၢ်မ့ၢ်ကိၢ်သီအူးဒီးမုၢ်မ့ၢ်ကိၢ်လီၤန့ၣ်ကအီၣ်ဘၣ်ကုၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ.ကုၤ ထိၣ်ဖှံး,ကုၤဘျၢၣ်, ကုၤ၀ၣ်ခိၣ်, ကုၤကၢ်ဘံဆူကထီၣ်၀ဲလၢတန့ၣ်အတီၢ်ပူၤကုၤထီၣ်၀ဲသၢဘျီလီၤ
တၢ်ဆၢကတီၢ်မ့ၢ်မၤအသးဒ်ပာ်ဖျါလၢထးအံၤအသိးအခါန့ၣ်သူၣ်က့သးပှၢ်လၢပျၢၤတဖၣ်သ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်လၢကုၤ
ထီၣ်လံန့ၣ်လီၤ.အဃိအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ်တဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤလၢတအီၣ်ဘၣ်ကုၤအဂီၢ်လၢၤဘၣ်.ဒီးကအီၣ်ဘၣ်၀ဲ
ကုၤဒီတနံၣ်ညါန့ၣ်လီၤ.
ဖဲအ့လဲၤပှ့ၤအခါန့ၣ်သ့ၣ်, ၀ၣ်, သ့ၣ်လၣ်တဖၣ်အဃၢ်တအီၣ်နါ စိၤဘၣ်
သးပှၢ်လၢညါတဖၣ်ကျီသ့ၣ်၀ၣ်တဖၣ်ဖဲတၢ်ဖိဃၢ်အ့လဲၤပှ့ၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ.အဃိပှၤကညီတဖၣ်ကျီပာ်၀ဲ
ဖီထူၣ်,ဟံၣ်ထူၣ်ဟံၣ်တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်အဂၤန့ၣ်၀ၣ်ဃၢ်သ့ၣ်ဃၢ်တဖၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ.
ခ့ခါဆၢကတီၢ်ခဲအံၤတၢ်အိၣ်သးဆီတလဲ,တၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အကျဲတနီၤဆီတလဲအဃိတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုတနီၤတ
အိၣ်၀ဲလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်ကအိၣ်ဒံး၀ဲလၢပှၤမၤခုးမၤသံၣ်,ပှၤမၤစံာ်မၤပှဲၤတဖၣ်အကျါန့ၣ်
လီၤ.
တခွဲဘိ, သွ့ဒီးပှာ်န့ၣ်ပှၤခါပတာ်အီၤတဂ့ၤဘၣ်.ပှၤဃုအီၣ်ညၣ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ်
ပှၤသးပှၢ်လၢပျၢၤတဖၣ်အိၣ်လၢထံခံကွာ်စိးအဃိဘၣ်သန့ၤထီၣ်အသးလၢန့ဆၢၣ်န့ၣ်လီၤ.အဃိတၢ်ဃုအီၣ်
တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်တၢ်တဘၣ်ခီဂာ်အီၤဘၣ်.တၢ်မ့ၢ်ခီဂာ်ဘၣ်အီၤန့ၣ်တၢ်နာ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢကကျ့ၣ်ဘၣ်ဖုးသ့၀ဲ
လီၤ.
ခုၣ်တံၢ်နွဲၣ်တံၢ်လၢတၢ်ဖီအီၣ်ဒီးတၤဆံၣ်ဒီးဖဲနအီၣ်အခါနကိာ်ယူၢ်ဒိမ့ၢ်သးန့ၣ်နတဘၣ်တဲပှၤဂၤဘၣ်.နမ့ၢ်တဲဘၣ်
ပှၤဂၤန့ၣ်နကိာ်ယူၢ်ဒိသးတကတၢၢ်ဘၣ်.ပှၤဂၤစ့ၢ်ကီးအကိာ်ယူၢ်ကသး၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲပှၤကလဲၤဃုအီၣ်ခးအီၣ်
တၢ်မံၤလာ်လၢပှၢ်ပူၤဒီးလဲၤလၢကျဲအခါပှၤမ့ၢ်သံကွၢ်လၢကလဲၤဆူလဲၣ်န့ၣ်တလဲၤ၀ဲလၢၤဘၣ်.နာ်၀ဲဒၣ်လၢသံ
ခိၣ်မုၢ်ဃါနၢ်ဟူအဃိဃုအီၣ်၀ဲတဘၣ်လၢၤဘၣ်.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လံာ်ပူၤလၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်
ထုးထီၣ်ဝဲ
ပှၤတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲး :
ဖံအဲမၣ်မုၣ်ရံး
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ :
ကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
,
ထူသနူလုၢ်လၢ်ဆဲးလၤ
ကစၢၢ်ဒိၣ်မုၣ်ဃံလၤဖိ
ကစၢၢ်ဒိၣ်အိၣ်၀ဲအလီၢ်ဖဲကီၢ်ပယီၤကလံၤထံးကီၢ်တနီသရံၣ်အပူၤဖဲတနီသရံၣ်ထံကျိထၣ်န့ၣ်လီၤ.ဘၣ်ဃးဒီး
ကစၢၢ်ဒိၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အါမံၤဘၣ်တၢ်စံးကတိၤ၀ဲလၢတၢ်လီၤဆီလီၤလးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.လၢအပူၤကွံာ်
နံၣ်တကယၤဘျဲၣ်ဒီးဆူညါခီအဆၢကတီၢ်,ကစၢၢ်ဒိၣ်မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်ကူသိး၀ဲပှၤကညီဖိဆ့မိၢ်၀ါ,ဒီးလဲၤလီၤ
လုၣ်ထံဖဲပီၣ်လဲၣ်ထံကၢၢ်ခိၣ်ဒီးထံကျိလၢထံလီၤဆူအိၣ်၀ဲတၢ်လီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ကစၢၢ်ဒိၣ်မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်ဖဲအလုၢ်ထံအခါတပာ်ဖျါထီၣ်အသးလၢပှၤအါအါဂီၢ်ဂီၢ်အမဲာ်ညါဘၣ်,လီၤဆီဒၣ်
တၢ်ဖဲပှၤအိၣ်တဂၤဖိခံဂၤဖိအဆၢကတီၢ်န့ၣ်,ပာ်ဖျါထီၣ်အသးအဃိဘၣ်တၢ်ထံၣ်အီၤခဲအံၤခဲအံၤစ့ၢ်ကီးလီၤမုၣ်
ဃံလၤဖိတဖၣ်ညီနုၢ်လဲၤလုၢ်ထံဖဲထံကျိအိၣ်၀ဲတယံၤတဘူးဒီးသ၀ီတဖျၢၣ်လၢအမ့ၢ်ပှၤကညီအိၣ်၀ဲဆိး၀ဲသ၀ီ
န့ၣ်လီၤ.မုၢ်အိၣ်၀ဲတနံၤဖဲသ၀ီတဖျၢၣ်အံၤအပူၤဖိၣ်သၣ်ခွါဖိတဂၤလဲၤတုၤ၀ဲဖဲထံကျိတဘိအနံၤဒီး, တၢ်နၢမူဘၣ်အီၤလၢဖီတဖၣ်အတၢ်နၢမူလီၤ.
လၢဖီတၢ်နၢမူအဃိဖိၣ်သၣ်ခွါဖိတဂၤအံၤကမၢကမၣ်၀ဲဒိၣ်မးလီၤ.လဲၤ၀ဲဆူညါကဒီးတစဲးဖိ,ဒီးနၢ်ဟူ၀ဲပှၤကတိၤ
တၢ်အသီၣ်ဖျါဖျါတဖျါဖျါတဖၣ်လီၤ.အ၀ဲကနၣ်ထံကနၣ်ဆး၀ဲတၢ်ကလုၢ်သီၣ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤဆီလီၤလးဘၣ်
အီၤဒိၣ်မးတုၤဒၣ်လဲာ်တနာ်လီၤက့ၤအကစၢ်အသးဒၣ်၀ဲဘၣ်လီၤ.လဲၤဃီၤ၀ဲဆူပှၤကတိၤတၢ်သီၣ်အလီၢ်တ
ယံၤတဘူးန့ၣ်ဒီး,ထံၣ်စိ၀ဲပိာ်မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်ဘ့ၣ်လီၤအဆ့မိၢ်၀ါတဂၤစုာ်စုာ်ပာ်ဖှိၣ်၀ဲဖဲထံကျိကၢၢ်နံၤလၢၢ်
ဘ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်၀ဲအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိတဂၤအံၤဆိကမိၣ်လီၤအသးထံထံဆးဆးမ့ၢ်တၢ်အံၤကမ့ၢ်တၢ်မံမီၢ်တခီဧါ.ဘၣ်ကမ့ၢ်တၢ်အနီၢ်ကီၢ်
ဧါ,ဘံၣ်လီၤအမဲာ်၀ံၤ,စီၢ်ထီၣ်က့ၤ၀ဲဒီးကွၢ်ကဒီး၀ဲ,ထံၣ်၀ဲတၢ်တမံၤဃီလၢမုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်အံၤစံၣ်လီၤလုၣ်ထံ
လၢထံကျိပူၤအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခု,နံၤက၀ဲၢ်ပျီၢ်ကဒီ၀ဲအဃိသတးဒီး,ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိထံၣ်၀ဲဒီးအမဲာ်,နၢ်ဟူ၀ဲဒီးအ
နၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလံဒီးသ့ၣ်ညါဘၣ်၀ဲလၢတၢ်အမ့ၢ်အတီစဲဃဲၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်၀ဲလီၤ.ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်စံးကတိၤ၀ဲခဲ
အံၤ, ခဲအံၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးကစၢၢ်ဒိၣ်မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်, ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤစ့ၢ်ကီးနၢ်ဟူဘၣ်၀ဲလီၤ.
ခဲအံၤထံၣ်ဘၣ်၀ဲလၢအမဲာ်လံ.အ၀ဲထံၣ်ကဒီး၀ဲလၢမုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်လုၣ်ထံ၀ံၤ၀ဲဒီးကူကၤထီၣ်က့ၤ၀ဲဆ့မိၢ်၀ါ
တဂၤဘၣ်တဂၤစုာ်စုာ်၀ံၤ, ဟါမၢ်ကွံာ်၀ဲသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ.
တုၤန့ၣ်တစု,ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိတဂၤအံၤအိၣ်တ့ၢ်၀ဲထဲတဂၤဧိၤဒီးဆိကမိၣ်မး၀ဲလၢအသးပူၤ.မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်အံၤ,
လီၤအဲၣ်လီၤကွံဘၣ်ယၤဂ့ၤဒိၣ်မးလဲၣ်.အ၀ဲသ့ၣ်အကလုၢ်ဖိဒီးအတၢ်နံၤကမှံသ့ၣ်တဖၣ်,မ့ၢ်ယသးပ့ၤနီၣ်ကသ့၀ဲ
တဘျီဘျီဒံးဧါ.မုၣ်ဃံလၤဖိတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤမ့ၢ်တူၢ်လိာ်တ့ၢ်ယတၢ်အဲၣ်န့ၣ်ဒီး,မ့ၢ်ယကဟးဖးဒီးအီၤတစိၤဒၣ်
ယသးအံၤကသ့၀ဲဒ်လဲၣ်
စးထီၣ်ဖဲမုၢ်တနံၤန့ၣ်,ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤလဲၤ၀ဲဆူတၢ်လီၢ်ဖဲထံကျိအိၣ်၀ဲန့ၣ်ကိးမုၢ်နံၤဒဲးလီၤ.မ့ၢ်လၢမုၣ်ဃံလၤဖိတ
ဖၣ်တလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးအဃိ,ထံၣ်၀ဲတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်အီၤကိးနံၤဒဲးဖဲအဟဲလုၣ်
သကိးထံန့ၣ်လီၤ.လၢခံတနံၤ,မုၣ်ဃံလၤတဖၣ်ကူၣ်ထီၣ်၀ဲလၢကလီၣ်ဖျါထီၣ်အသးဒ်သိးဖိၣ်သၣ်ခွါဖိကထံၣ်
အ၀ဲသ့ၣ်ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဒ်မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်ကူၣ်ထီၣ်၀ဲအသိး, လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးဖဲလုၣ်သကိးထံ, လၢထံကျိပူၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤတုၤအနၢ်ဟူဘၣ်ပှၤကတိၤတၢ်ဒီးထံၣ်စိဘၣ်ကဒီးမုၣ်ဃံ
လၤဖိတဖၣ်အံၤအဃိသူၣ်ခုသးခု၀ဲဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်လီၤ.ဖဲမုၣ်ဃံလၤတဖၣ်လိာ်ကွဲဒီးလုၣ်ထံအခါ,ဖိၣ်သၣ်ခွါလဲၤ
ဘူးထီၣ်၀ဲလၢထံကျိနံၤဒီးဟံးန့ၢ်ခူသူၣ်၀ဲဆ့မိၢ်၀ါတဘ့ၣ်လၢမုၣ်ဃံလၤကွၢ်၀ဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤကူသိး၀ဲန့ၣ်လီၤ.
လုၣ်ထံဖဲထံကျိပူၤ၀ံၤ၀ဲဒီး,ဟဲက့ၤထီၣ်၀ဲဆူထံကျိကၢၢ်ခိၣ်,ကူထီၣ်သိးထီၣ်၀ဲဆ့မိၢ်၀ါကူသိးတဖၣ်လီၤ.လီၤဆီ
ဒၣ်တၢ်မုၣ်ဃံလၤဖိတဂၤဃုက့ၤအဆ့မိၢ်၀ါတဘၣ်လၢၤဘၣ်သတးဒီးဖိၣ်သၣ်ခွါဖိတဂၤအံၤကီၤအသးတန့ၢ်
လၢၤ၀ဲဘၣ်အဃိ,လဲၤဃီၤ၀ဲဆူမုၣ်ဃံလၤအအိၣ်ဒီးဖီၣ်ထီၣ်၀ဲအစုဖိခံခီဒီးဟ့ၣ်လီၤက့ၤ၀ဲအဆ့မိၢ်၀ါန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်လၢတကူသိးထီၣ်၀ဲဒံးဘၣ်ဆ့မိၢ်၀ါအဃိထိၣ်လီၤမၢ်အသးတသ့၀ဲဘၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်မုၣ်ဃံလၤအဂၤတဖၣ်ထိၣ်
လီၤမၢ်အသးခဲလၢာ်လံလီၤ.
ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤထံၣ်ဘၣ်မုၣ်ဃံလၤဖိလၢအလီၤအဲၣ်လီၤကွံဘၣ်အီၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အဃိဒီးတမဲာ်ဆှးလၢၤ၀ဲ
ဘၣ်,ဒီးဃ့အဲၣ်၀ဲတကျဲလီၤ.ဒ့မုၣ်ဧၢ.မ့ၢ်လၢနဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤလီၤအဲၣ်လီၤကွံဘၣ်ယၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်အဃိ, ယကီၤယသးတသ့လၢၤ၀ဲဘၣ်ဒီးယဟဲဃီၤဆူနအိၣ်လီၤ.၀ံသးစူၤဘၣ်ယၤတက့ၢ်
မုၣ်ဃံလၤဖိကွၢ်ထီၣ်ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအမဲာ်ဒီးနံၤကမှံထီၣ်၀ဲဖဲအမဲဟဲဖျါထီၣ်တစဲးဖိဒီးစံးဆၢက့ၤ၀ဲဒ်အံၤလီၤ.၀ဲၢ်ဖိ
ဧၢ,အတွးတအိၣ်ဘၣ်မီၣ်.ဒ့မုၣ်သ့ၣ်ညါတ့ၢ်လံ.တၢ်ကကဲထီၣ်ဒ်အံၤအိၣ်ဖျါ၀ဲလၢဒ့မုၣ်တၢ်မံမီၢ်အပူၤလံ.၀ဲၢ်ဖိအ
သးမ့ၢ်အိၣ်သၢပျၢၤလၢဒ့မုၣ်အဖီခိၣ်တီ၀ဲလိၤ၀ဲသတးဒီး၀ဲၢ်ဖိကဘၣ်ဟဲပိာ်ဒ့မုၣ်အခံဆူကစၢၢ်ဒိၣ်အိၣ်၀ဲအလီၢ်
န့ၣ်သၢၣ်.
ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤတုၤအနၢ်ဟူဘၣ်မုၣ်ဃံလၤဖိအတၢ်စံးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤဒီးသူၣ်ခုသးခု၀ဲဒီးအၢၣ်လီၤ၀ဲ
လၢကလဲၤပိာ်၀ဲအခံဆူကစၢၢ်ဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိစံးတၢ်ဒ်န့ၣ်၀ံၤတဘျီဃီမုၣ်ဃံလၤဖိအဂၤတဖၣ်ဟဲအိၣ်
ဖျါထီၣ်က့ၤ၀ဲခဲလၢာ်လီၤ.မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်က့ၤကိးဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤဆူကစၢၢ်ဒိၣ်လံ.က့ၤသကိး၀ဲမီကိာ်ဒီးတုၤ
၀ဲတကူၣ်သ့ၣ်ဖဲပှၢ်လၢ်ကျါတၢ်လီၢ်တက၀ီၤန့ၣ်လီၤ.ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိဆ့ၣ်နီၤအိၣ်ဘှံး၀ဲဖဲသ့ၣ်တထူၣ်အခီၣ်ထံးလီၤ.
မုၣ်ဃံလၤဖိတဖၣ်ထိၣ်လီၤမၢ်ကွံာ်အသးခဲလၢာ်ဒီးအိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိတဂၤဧိၤလီၤ.အ၀ဲနၢ်ဟူ၀ဲပှၤကတိၤ
တၢ်တဖၣ်,ဘၣ်ဆၣ်တထံၣ်၀ဲအနီၢ်ကစၢ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒီးကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးတစဲးညါလီၤ.မုၣ်ဃံလၤတဂၤလၢ
အဟဲက့ၤကိးဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤ,က့ၤတဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်ဆူအမိၢ်အပၢ်အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.မိၢ်ဒီးပၢ်ခံဂၤတူၢ်လိာ်
၀ဲဖိၣ်သၣ်ခွါဖိအံၤလၢကဒိးတ့ဒိးဖျီ၀ဲဒီးအဖိမုၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
ဖိမုၣ်ဧၢ,ပါဒီးမိၢ်ခံဂၤတြတီသုဘၣ်.ကွၢ်ဖဲဒၣ်ဖိမုၣ်အသးလီၤ.ဖိမုၣ်မ့ၢ်ဘၣ်အသးဒီးဟဲကိးထီၣ်နတၢ်ပိာ်ခွါဆူဟံၣ်
ပူၤတက့ၢ်.ပါပါကဒိးတ့ဒိးဖျီသုန့ၣ်လီၤ.ဖိၣ်သၣ်ခွါဖိနၢ်ဟူ၀ဲတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်၀ံၤဒီးအမဲာ်ဟဲကပီၤထီၣ်ဒီး
ထံၣ်၀ဲလၢအဆ့ၣ်နီၤ၀ဲဖဲဟံၣ်ထူၣ်ဖးဒိၣ်တထူၣ်အခီၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.တၢ်လီၢ်အံၤမ့ၢ်၀ဲဒူသ၀ီဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်ဒီးအိၣ်၀ဲ
ဒီးဟံၣ်ဒိၣ်ကျိၤသွါတဖၣ်လီၤ.ကျဲမုၢ်ဖးဒိၣ်တဘိစ့ၢ်ကီးဘၣ်တၢ်တ့ပာ်၀ဲခီဖျိသ၀ီဖးဒိၣ်အံၤခိၣ်ခံန့ၣ်လီၤ.
စှၤသီအတီၢ်ပူၤတၢ်ဒိးတ့ဒိးဖျီအမူးအံၤ၀ံၤ၀ဲဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ဒူဖိသ၀ီဖိတဖၣ်ဟဲ၀ဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်,ပှဲၤ၀ဲဒီးတၢ်
မုာ်သူၣ်မုာ်သးဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီတဖၣ်စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.အိၣ်ဃုာ်ဆိးဃုာ်၀ဲတနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်ဒီးထီၣ်ဖိ၀ဲခံဂၤန့ၣ်
လီၤ.မုၣ်ဃံလၤတဂၤအံၤဟ့ၣ်ပလီၢ်အ၀ၤလၢကအိၣ်ကဆိး၀ဲတီတီလိၤလိၤဒီးတဘၣ်လံၣ်တၢ်လီတၢ်နီတစုစု
ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.တနံၤတခီၣ်ဖဲမုၣ်ဃံလၤဖိလဲၤဆူပှၢ်ပူၤဒ်သိးကဃုအီၣ်ဃးအီၣ်တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်တဖၣ်လီၤ.ပာ်တီၢ်
အဖိခံဂၤဒီးအ၀ၤလီၤ.အဖိအဆံးတဂၤအသးအိၣ်ဒံး၀ဲထဲသၢနံၣ်ဒံးအဃိ,အ၀ၤဘၣ်ကွၢ်၀ဲလီၤ.မ့ၢ်လၢမိၢ်တဂၤ
လဲၤတၢ်,ဟဲက့ၤတတုၤဒံးဘၣ်ဒီးဖိဆံးတဂၤအံၤဟီၣ်၀ဲလီၤ.ဟီၣ်သကုး၀ဲတကတၢၢ်လၢၤနီတစုလၢၤဘၣ်ဒီးတဲ
အဖိဆံးဖိဒ်အံၤလီၤ.
ဖိခွါဧၢ,ဟီၣ်လၢၤတဂ့ၤမီၣ်.မိမိမ့ၢ်ဟဲက့ၤခဲကၢာ်န့ၣ်ကဟဲစိာ်ဒုးအီၣ်နၤတကွံသၣ်မံလီၤ.ဟီၣ်လၢၤတဂ့ၤဖိဒါဧၢ,
ဟီၣ်လၢၤတဂ့ၤ.ဖိဆံးဖိတဂၤအံၤတုၤအပၢ်စံးဘၣ်အီၤလၢမိၢ်တဂၤကဟဲက့ၤစိာ်ဒုးအီၣ်အီၤတကွံသၣ်မံအဃိ
တဟီၣ်လၢၤ၀ဲဘၣ်လီၤ.ဖဲမုၢ်ဟါလီၤတချုးမုၢ်လီၤနုာ်ဒံးဘၣ်ဒီးမိၢ်တဂၤဟဲက့ၤတုၤ၀ဲဒီးတၢ်ဒိးတၢ်လၣ်တဖၣ်ပှဲၤ
ကုဖးဒိၣ်အပူၤလီၤ.
ဖိဆံးတဂၤအံၤတုၤအထံၣ်၀ဲမိၢ်တဂၤဟဲက့ၤလံဒီးဃ့အီၣ်၀ဲတကွံသၣ်မံလီၤ.မ့ၢ်လၢတကွံသၣ်မံတအိၣ်၀ဲဘၣ်အ
ဃိဖိဆံးတဂၤအံၤဟီၣ်ကဒီး၀ဲလီၤ.မိၢ်တဂၤထံၣ်ဘၣ်ဖိဆံးတဂၤအံၤဟီၣ်၀ဲဒီးဃ့အီၣ်တကွံသၣ်မံအဃိ,သံကွၢ်
အ၀ၤမ့ၢ်အတဲဘၣ်ဖိဆံးတဂၤအံၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ့အ၀ၤစံးဘၣ်အီၤ.ဒ့မုၣ်ဧၢ,နလဲၤတၢ်အခါဖိဆံးတဂၤအံၤဟီၣ်
သကုး၀ဲ,တကတၢၢ်လၢၤနီတစုဘၣ်အဃိ.၀ဲၢ်ဖိတဲဘၣ်အီၤလၢမိကဟဲက့ၤစိာ်တကွံသၣ်မံမးဒီးတဟီၣ်လၢၤ၀ဲ
ဘၣ်လီၤ.တုၤအ၀ဲသ့ၣ်ညါတၢ်မၤအသးဒ်အံၤလံန့ၣ်ဒီးမုၣ်ဃံလၤအံၤတဘျီဃီဆဲးဆှုလီၤအခံဒီးဟီၣ်၀ဲယၢၤ၀ဲ
တကူၣ်သ့ၣ်,ဒီးစံးဘၣ်အ၀ၤ၀ဲၢ်ဖိဧၢ၀ဲၢ်ဖိကမၣ်လံ,ယစံးတ့ၢ်နၤခဲအံၤခဲအံၤလၢနကဘၣ်အိၣ်ဆိး၀ဲတီတီလိၤလိၤ
ဒီးတဘၣ်လံၣ်တၢ်လီတၢ်နီတစုတဂ့ၤန့ၣ်.့ခဲအံၤနလီတ့ၢ်လံဖိဆံးတဂၤအံၤလံ.နအိၣ်ဖဲအံၤတသ့လၢၤဘၣ်.
မုၣ်ဃံလၤစံးတၢ်ဒီးဟီၣ်၀ဲယၢၤ၀ဲနးနးကလဲာ်လီၤ.တၢ်ကလုၢ်သီၣ်ထီၣ်ကဒီး၀ဲဖိမုၣ်ဧၢ.န၀ၤန့ၣ်အိၣ်ဆိး၀ဲဖဲအံၤ
တသ့လၢၤဘၣ်.
မ့ၢ်၀ဲမုၣ်ဃံလၤအပၢ်တဂၤစံးကတိၤတၢ်ဒ်န့ၣ်၀ံၤတဘျီဃီ,သ၀ီတဖျၢၣ်အံၤဟါမၢ်ကွံာ်၀ဲသတူၢ်ကလာ်လီၤ.
၀ၤတဂၤအံၤတထံၣ်လၢၤအမါမုၣ်ဃံလၤတဂၤအံၤလၢၤဘၣ်.တထံၣ်စ့ၢ်ကီး၀ဲသ၀ီတဖျၢၣ်အံၤဘၣ်လီၤ.နၢ်ဟူ
ထွဲက့ၤ၀ဲမုၣ်ဃံလၤဟီၣ်တခီခီ,တဲတၢ်တခီခီ,အကလုၢ်ယံၤထီၣ်ဒီးယံၤထီၣ်၀ဲတုၤတနၢ်ဟူလၢၤ၀ဲဘၣ်တစုလီၤ.
အ၀ဲအိၣ်တ့ၢ်၀ဲထဲတဂၤဧိၤဖဲပှၢ်လၢ်ကျါန့ၣ်ဒီးမၤတသ့မၤတဘၣ်လၢၤ၀ဲဘၣ်.ဟီၣ်၀ဲယၢၤ၀ဲတကူၣ်သ့ၣ်,စံးကတိၤ
တၢ်ထဲတဂၤဧိၤလၢပှဲၤ၀ဲဒီးမဲာ်ထံမဲာ်နိတဖၣ်လီၤ.လၢတၢ်ကတိၤလီတၢ်ဖိတဘီအဃိန့ၣ်အ၀ဲဘၣ်လီၤဖး၀ဲဒီး
အဖိအမါလၢအအဲၣ်ဘၣ်၀ဲတဖၣ်န့ၣ်လံလီၤ. ကူၣ်၀ဲတသ့တဘၣ်လၢၤဘၣ်.
ဘံၣ်လီၤအမဲာ်ကိး၀ဲအမါလၢတၢ်ဆၢထံၣ်က့ၤ၀ဲအပူၤဒီးတလ့ၣ်လီၤအသးယၢ်ခီယၢ်ပၤဖဲပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤန့ၣ်
လီၤ.တူၢ်ဘၣ်၀ဲတၢ်သူၣ်ဖှီၣ်သးဖှီၣ်အံၤတုၤမးလၢအသးကသ့ၣ်ဖးဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ.ဘူးထီၣ်မုၢ်ကလီၤနုာ်လံ.
ထိၣ်ဖိလံၣ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲက့ၤယူၤ၀့ၤ၀ီၤဖဲအသွံတဖၣ်လၢကမံကဂဲၤ၀ဲအဂီၢ်လံနာ်သက့ဒီးတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤလီၤ
ဘၣ်အီၤဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်သတးဒီးတနီၣ်သူၣ်နီၣ်သးလၢၤ၀ဲအါအါဘၣ်. ဒီးစံးကတိၤမး၀ဲ.
ဒ့မုၣ်ဧၢ,မ့ၢ်နကပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ယၤဒ်အံၤလီၤဧါ.ယသးအံၤကိၢ်အူကိၢ်ဖးနးမးလံ.တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤလၢ၀ဲၢ်
ဖိဖီခိၣ်တအိၣ်လၢၤနီတစဲးဘၣ်ဧါ.ယတၢ်ဟဲ၀ံအၢနးလဲၣ်.ကအုကစွါ၀ဲန့ၣ်အခါတၢ်နၢမူဟဲဘၣ်အီၤဒီးကသါဘၣ်
၀ဲအဃိ,အသးခုၣ်လီၤ၀ဲဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ်လီၤစှၤကွံာ်၀ဲချ့သဒံးလီၤ.စီၣ်ထီၣ်အမဲာ်ဒီးထံၣ်ဘၣ်အမါ
သးဘိမုၣ်ဃံလၤဖိအိၣ်ဖျါ၀ဲဖဲအကပၤန့ၣ်လီၤ.အမါသးဘိဖီၣ်ထီၣ်အ၀ၤအစုခံခီ, ကွၢ်ထီၣ်၀ဲအ၀ၤအမဲာ်, ပှဲၤ၀ဲဒီးမဲာ်ထံမဲာ်နိဒီးစံးဘၣ်အ၀ၤဒ်အံၤလီၤ.
၀ဲၢ်ဖိ,ဒ့မုၣ်တအဲၣ်ဒိးအိၣ်လီၤဖးဒီး၀ဲၢ်ဖိနီတစဲးစဲးဘၣ်.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးဖဲဒၣ်ပသးပမၤတသ့ကီးဘၣ်.မ့ၢ်လၢပါပါပျဲယၤ
အဃိယဟဲဆူနအိၣ်သ့မီကိာ်လီၤ.ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်တပျဲနအိၣ်ဖဲအံၤဘၣ်၀ဲၢ်ဖိကဘၣ်က့ၤလီၤ.ဒ့မုၣ်ဧၢ၀ဲၢ်ဖိတ
အဲၣ်ဒိးက့ၤဘၣ်.သံကွံာ်ဖဲအံၤန့ၣ်ကဂ့ၤတခီလီၤ.ကညီအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ဘၣ်ဃးတၢ်သူတၢ်အ၀ၤတဲတၢ်ဒ်န့ၣ်အ
ဃိဒီးဖီၣ်ဒီးကးဘၢ၀ဲအ၀ၤထးခိၣ်တဘျီဃီ,ဒီးစံးဘၣ်အ၀ၤ,၀ဲၢ်ဖိတၢ်သံတၢ်ပှၢ်တၢ်ကတိၤပှၤတဘၣ်ကတိၤဖဲတၢ်
လီၢ်အံၤနီတစုဘၣ်.၀ံသးစူၤထၢၣ်နသးတက့ၢ်မီၣ်.ဒီမိၢ်၀ၤခံဂၤဖီၣ်လိာ်သးအစုဒီးဟီၣ်ဒီးယၢၤဒီး၀ၤတဂၤစံးဘၣ်
အမါလၢသါတအဲၣ်ဒိးအိၣ်လီၤဖးဘၣ်သနာ်က့,မါတဂၤအံၤစံးဘၣ်အ၀ၤလၢကက့ၤကဒါက့ၤဆူအသ၀ီန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်က့ၤတုၤဆူအသ၀ီန့ၣ်ဒီးကဘၣ်အိၣ်တီတီလိၤလိၤလီၤ.အ၀ဲကက့ၤဃ့ကညးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်ဒ်သိး
ကတူၢ်လိာ်က့ၤအ၀ၤဖဲကစၢၢ်ဒိၣ်သ၀ီအံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.၀ဲၢ်ဖိဧၢ,က့ၤအိၣ်နဲတီတီလိၤလိၤတက့ၢ်.တယံာ်ဘၣ်ဒီး,ဒ့
မုၣ်ကဟဲကိးက့ၤ၀ဲၢ်ဖိဒၣ်ယၢာ်.တၢ်ဆၢကတီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်၀ဲၢ်ဖိဧၢ.ဒ့မုၣ်ကက့ၤကဒါက့ၤလီၤ.မုၣ်ဃံလၤစံး
တၢ်န့ၣ်၀ံၤဒီးဟါမၢ်ကွံာ်၀ဲတကူၣ်သ့ၣ်လီၤ.တချုးက့ၤဒံးအခါ,နဲၣ်၀ဲအ၀ၤကက့ၤအကျဲအဃိ,အ၀ၤက့ၤတုၤ၀ဲ
ဆူအသ၀ီလၢတၢ်ဆၢကတီၢ်စှၤကိာ်ဖိအပူၤန့ၣ်လီၤ
က့ၤတုၤ၀ဲဆူသ၀ီပူၤ,အိၣ်၀ဲဆိး၀ဲတီတီလိၤလိၤ,ဒ်အမါမုၣ်ဃံလၤဖိမၤလိာ်တ့ၢ်အီၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
တယံာ်တမီၢ်ဘၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်ဒီးမုၣ်ဃံလၤဖိအ၀ၤတဂၤအံၤဖဲအဆ့ၣ်နီၤအိၣ်ကသုၣ်အသးဖဲဟါလီၤခီအ
ခါ,တၢ်နၢမူဘၣ်အီၤလၢဖီနၢမူတဖၣ်ဒီးထံၣ်ဘၣ်၀ဲအမါသးဘိမုၣ်ဃံလၤဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်ဖဲအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.မုၣ်ဃံ
လၤဖိနံၤကမှံထီၣ်၀ဲတုၤအမဲဖိဖျါထီၣ်တစဲးဒီးစံးဘၣ်အ၀ၤသးဘိဒ်အံၤလီၤ.၀ဲၢ်ဖိဧၢ,ပှၤသးပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ်သးက
ညီၤဘၣ်ဒ့မုၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်,မ့ၢ်လၢဒ့မုၣ်လဲၤဃ့ကညးအ၀ဲသ့ၣ်ဒီးမဲာ်ထံမဲာ်နိအဃိလီၤ.ပါပါစ့ၢ်ကီးကွၢ်၀ဲအလံၤ
ဖိခံဂၤအံၤလီၤအဲၣ်လီၤကွံဘၣ်အီၤအဃိသတးဒီးအဲၣ်ဒိး၀ဲလၢအလံၤဖိခံဂၤအံၤကအိၣ်ဒီးအမိၢ်အပၢ်လၢလၢ
ပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ.ခဲအံၤပါပါပျဲလီၤယၤလၢကဟဲက့ၤကိးက့ၤ၀ဲၢ်ဖိလီၤ.
မ့ၢ်လၢအမါသးဘိမုၣ်ဃံလၤဖိဟဲကိးက့ၤအီၤအဃိ,အ၀ဲသူၣ်ခုသးခု၀ဲတုၤဒၣ်လဲာ်တဲ၀ဲလၢအဂ့ၢ်တသ့လၢၤဘၣ်
စ့ၢ်ကီးန့ၣ်လီၤ.က့ၤတုၤ၀ဲဆူကစၢၢ်ဒိၣ်သ၀ီဃံလၤလၢတၢ်ဆၢကတီၢ်စှၤကိာ်ဖိ,ဒီးထံၣ်ဘၣ်က့ၤအဖိခံဂၤဒီးအိၣ်
ဆိးက့ၤ၀ဲဖဲန့ၣ်တီတီလိၤလိၤလၢပှဲၤ၀ဲဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီန့ၣ်လီၤ.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထုဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လံာ်ပူၤလၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
ပှၤတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲး :
ဖံအဲမၣ်မုၣ်ရံး
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ :
ကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်
အံၣ်မီလ့ဒီးထီပျီၤဖီပူ အကူာ်လွံၢ်
လၢသ၀ီပူၤတခီဖိၣ်သၣ်ခွါသၢဆံအခိၣ်ထီပျီၤဖီကမၢကမၣ်ဘၣ်အီၤဒိၣ်မးဒီးဆိကမိၣ်၀ဲ, တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်, တၢ်တဘၣ်အခ့အခါလီသီၣ်လီဖျးတၢ်,ထိၣ်ကံၣ်ကိး,ထိၣ်ကံၣ်ြတးတဘၢးဘၢးအံၤမ့ၢ်အဘၣ်မနုၤလဲၣ်.ယက
သံကွၢ်ကွၢ်ယဂိၤမီၣ်ခွါတဘီနဲာ်,ယမ့ၢ်တသံကွၢ်ဘၣ်ဒီးယတသ့ၣ်ညါတၢ်မၤအသးအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဒီးသံကွၢ်၀ဲ
လၢထါတနၢ်အပူၤလီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
အခ့အခါတဘၣ်မး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
အခ့အခါတဘၣ်ဧီၢ်,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မတၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မုၤလီၣ်,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
ဂိၤမီၣ်ခွါစံးဘၣ်က့ၤယၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
ဂိၤမီၣ်ခွါစံးဘၣ်ယၤမီၣ်
ဂိၤမီၣ်ခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီသံကွၢ်အဂိၤမီၣ်ခွါအတၢ်န့ၣ်အဂိၤမီၣ်ခွါစံးဘၣ်က့ၤအီၤတသ့တဘၣ်ဘၣ်.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီဆိကမိၣ်လၢ
အသးကံၢ်ပူၤ, တၢ်အံၤယမ့ၢ်တစံးဘၣ်အီၤဘၣ်ဒီးတသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ထီပျီၤဖီမ့ၢ်၀ဲဖိၣ်သၣ်ခွါ သၢဆံအခိၣ်ဒီတဂၤညါပပာ်လီၤတဲာ်အသ့ၣ်တြကၢးတဘၣ်ဘၣ်, ဒီးယဲယမ့ၢ်မုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်ဒီတဂၤ
ညါယသ့ၣ်ညါတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိယကဘၣ်စံးဘၣ်အီၤသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. စံးဘၣ်၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
အခ့အခါတဘၣ်မး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကပီၤကျါ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤဆူကပီၤ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤဆၢလၢတနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤဆူကပီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဆံးဒိၣ်ဆံးထီ,
အံၣ်မၢၤလဲၤဆူကပီၤကျါ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဆံးဂ့ၤတဂၤ.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီမၤဆၢလၢထါတဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဧီၢ်,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ကီး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဃံလၤ,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ြတး.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီအိၣ်ထွဲဘၣ်ထွဲဘၣ်နၢ်ဟူကဒီးထိၣ်ကံၣ်ြတး, လီပိၢ်လီသဲကဒီးလံ.ဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး, တၢ်အံၤမ့ၢ်ဒ်နီၢ်သိမုၣ်ဖီတဲအသိးန့ၣ်ဧါ.ယကသံကွၢ်ကဒီးနီၢ်သိ
မုၣ်ဖီလီၤ. မၤထီၣ်၀ဲလၢထါတနၢ်ဒ်အံၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
အခ့အခါတဘၣ်မး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
အခ့အခါတဘၣ်ဧီၢ်,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မုၤလီၣ်,
နီၢ်သိမုၣ်ဖီစံးဆၢလၢထါ-တဃ့ၤ,- ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
အံၣ်မၢၤဟဲက့ၤကပီၤကျါ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
အံၣ်မၢၤဟဲက့ၤလၢကပီၤ,
ထီပျီၤဖီဆိကမိၣ်လၢအသး,ပိာ်မုၣ်တဂၤဟးထီၣ်ဟးလီၤဒီးထိၣ်ကံၣ်ကွၢ်လီၤထိၣ်ကံၣ်ကီး,လီလၢမူခိၣ်ကွၢ်လီၤ
ထံၣ်လီသဲလီဖျးတၢ်ဒုမ့ၢ်ကဂ့ၤဆံးဒိၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်အမၤအသးတဘၢးလဲၣ်, မိၣ်ထံၣ်ဘၣ်ယသးတဘီကီးလီၤ. ယကမၢနီၢ်သိမုၣ်ဖီလဲၤကိးန့ၢ်ယၤတဘီလီၤ.ယကဒုးနဲၣ်ယဂံၢ်ယဘါယတၢ်သးဒူဒီးကကွၢ်၀ဲဒီးကဘၣ်ကီး၀ဲအ
သးလီၤ. အဃိအ၀ဲမၤအိၣ်နီၢ်သိမုၣ်ဖီလၢထါတနၢ်ဒ်အံၤလီၤ.
အခ့အခါကဘၣ်မး,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်မး,
အခ့အခါဘၣ်တ့ၢ်မီၣ်,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်လီၤ,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်မး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်ယၤ,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်လီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်အီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်ယၤ,
ထီပျီၤသးတံးကပၠးမး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်အီၤ,
ထီပျီၤသးတံးကပၠးလီၤ.
သိမုၣ်ဖီဧီၢ်ဖီဧီၢ်ဖီ
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမး,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ြတး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဧီၢ်,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ကီး
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မတၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မတၤ,
သိမုၣ်ဖီစံးဘၣ်က့ၤယၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မုၤလီၣ်,
သိမုၣ်ဖီစံးဘၣ်ယၤမီၣ်.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီတခီဒ်ထီပျီၤဖီမၢအီၤအသိးမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်လဲၤ၀ဲဆူနီၢ်အံၣ်မၢၤအဟံၣ်လီၤ.လဲၤ၀ဲတုၤဖဲအဟံၣ်ကိာ်ဒ့
ကိးစိ၀ဲ,အိ,ခွါမုၣ်,မဆါအံၤပကထိၣ်ခုး,မ့ၢ်နကလဲၤဃ့ၢ်လဲၤဟးကွၢ်ကီကွၢ်ဒိးတၢ်စ့ၢ်ဧါ.နီၢ်အံၣ်မၢၤစံးဆၢက့ၤနီၢ်
သိမုၣ်ဖီ,ခွါမုၣ်ဧၢ,ယလဲၤဒီးနသိးတသ့ဘၣ်,ယဲယရံးတိၢ်ပီၤလံ.ယလဲၤလၢမုၣ်ကနီၤဖိၣ်သၣ်ခွါအဆူးအကျါတ
သ့လၢၤဘၣ်.နဲနမုၣ်သဘျ့လဲၤဒၣ်နဲလီၤ,ခွါမုၣ်ဧၢ.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီက့ၤက့ၤ၀ဲဆူအဟံၣ်ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်အသး
ဒီးအသကိးမုၣ်သၢဆံဂၤ, တဆ့ထီၣ်အကုဖှဲၣ်ဂၤဒုဂၤဒု၀ံၤလဲၤဆူခုးလၢအကဘှဲၣ်ဘုအဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပိာ်
ခွါတဖၣ်လဲၤပာ်လၢညါဒ်သိးကထိၣ်ခုးလဲၤကျီပာ်မှါဘိလီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်ကျီမှါဘိ၀ံၤဒီးအိၣ်ခိးပိာ်မုၣ်လၢအကဘှဲၣ်
ဘုဆူမှါပူၤအဂီၢ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်စူးရိအိၣ်၀ဲလၢတၢ်လူၢ်ခိၣ်ထဲပိာ်ခွါဒီးကွၢ်လီၤတၢ်ဆူတၢ်လူၢ်အကပၤလိၤဒီးကွၢ်
လီၤပိာ်မုၣ်တဖၣ်ဟဲထီၣ်ဒ်သိးအကထံၣ်ဘၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအဂီၢ်လီၤ.ထီပျီၤဖီကွၢ်ဃုနီၢ်အံၣ်မၢၤလၢပိာ်မုၣ်သၢဆံ
ဂၤအဆူးအကျါန့ၣ်တထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်၀ဲဘၣ်.ဒီးထီပျီၤဖီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,တၢ်လၢနီၢ်အံၣ်မၢၤအံၤအနီၢ်ဆံးအ
ဃိပလံာ်အသးလၢအဂိၤမီၣ်အကျါ,အဂိၤဒံဂိၤမီၣ်အကဆူးကတ့ၤသ့ဒီးယတထံၣ်ဘၣ်.မ့မ့ၢ်တုၤယဒုးနဲၣ်ယ
တၢ်သးဒူတဘျီဒုကနံၤထီၣ်၀ဲဟံဟံဒီးယကထံၣ်အီၤအခါဖဲန့ၣ်လီၤ.ခဲအံၤယကဘၣ်ထိၣ်ခုးလီၤ.ယကဒုးနဲၣ်
ယတၢ်သးဒူလီၤ.ထီပျီၤဖီကဒုးနဲၣ်အတၢ်သးဒူအဂီၢ်မၤ၀ဲလၢထါတနၢ်အပူၤဒ်အံၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ခွါသၢဆံအခိၣ်မ့ၢ်ယၤ,
စုနွံဃံၤယခီၣ်နွံထါ,
ခွါသၢဆံအခိၣ်ယၤဧီၢ်,
နွံဃံၤနွံထါစုဒီးခီၣ်,
စုနွံဃံၤယခီၣ်နွံထါ,
ဆူၣ်ဒ်ကဆီတံၢ်အဖါ,
ဆူၣ်ဒ်ကဆီတံၢ်အဖါ,
ဖျဲၣ်ဒ်ခ့ဖါမ့ၢ်မီၤယၤ,
မုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်နီၢ်သိမုၣ်ဖီတခီတတ့ၢ်စၢ်အသးဘၣ်, ဟံးထီၣ်အဖျဲၣ်ဒ်ခ့ဖါမ့ၢ်မီၤယၤ,
မှါဘိသၢဆံယထိၣ်မး,
စုခံခီမှါဘိခံဘိ,
ကိာ်ပူၤဧီၢ်မှါဘိတဘိ,
စုဒီးခီၣ်ဆဲးခွဲးဆဲးခွဲး,
မတၤမုၣ်ကဘှဲၣ်ယၤလဲၣ်, ကဘှဲၣ်ယၤလဲၣ်
ဆဲးခွဲးဆဲးခွဲးစုဒီးခီၣ်,
မတၤမုၣ်ကဘှဲၣ်ယၤလီၣ်, ကဘှဲၣ်ယၤလီၣ်.
ကုဖှဲၣ်၀ံၤဘျးတဆ့လီၤ၀ဲယၢ်ခီဘှဲၣ်ထီပျီၤဖီလီၤ.မၤဆၢ၀ဲလၢထါတဃ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
မုၣ်သၢဆံအခိၣ်မ့ၢ်ယၤ,
လၢၣ်လီၤဆၢၣ်လၢသ့ၣ်ခၣ်လာ်,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်ခၣ်လာ်,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်လၣ်၀း,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်လၣ်၀း,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢမး,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်လၣ်လီၤ,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢဧီၢ်,
တုၤနုၤတဘျီထီပျီၤဖီဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီဒီးအသကိးမုၣ်မုၣ်ခွါခွါထိၣ်အခုးဘှဲၣ်ခုး၀ံၤ၀ဲဒၣ်လီၤ.ထီပျီၤဖီမ့ၢ်ပိာ်ခွါတဂၤ
လၢအမိၢ်အပၢ်အဲၣ်တီန့ၢ်အီၤဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီလီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်အီၣ်ဃံးအီၣ်ဃီၣ်၀ံၤလံဒီးမၢနီၢ်သိမုၣ်ဖီအိၣ်လၢ်အီၤဒီး
အိၣ်လၢ်၀ဲလီၤ.ထီပျီၤဖီန့ၣ်အမိၢ်အပၢ်မၢအလဲၤမၤလိတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢကဆီတံၢ်ဒီးအဂံၢ်အဘါဆူၣ်ထဲ
ကဆီတံၢ်တဒုလီၤ.နီၢ်သိမုၣ်ဖီစ့ၢ်ကီးအမိၢ်အပၢ်မၢအလဲၤမၤလိအသးလၢတၢ်အူလီၤ. သ့မးစ့ၢ်ကီးလီၤ.
တုၤအ၀ဲခံဂၤဟဲက့ၤတုၤဒီးဒ်အမိၢ်အပၢ်ခံခီအၢၣ်လီၤလိာ်အသး,အီၣ်ဃံးအီၣ်ဃီၣ်ဒီးသ့ၣ်မုၢ်နံၤဖးမုၢ်သီအသိး
ကတ့ကဖျီ၀ဲလီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတုၤနီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤမၤလိတၢ်ဟဲက့ၤတုၤဟံၣ်သတးဒီးထီပျီၤဖီနၢ်ဟူနီၢ်အံၣ်မၢၤ
န့ၣ်ဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမးဒီးအသးအိၣ်န့ၢ်၀ဲနီၢ်အံၣ်မၢၤလီၤ.အမိၢ်အပၢ်ကအီၣ်က့ၤအမူးဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီန့ၣ်တဘၣ်လၢၤအ
သးဘၣ်.မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ကဒီးတနံၤလဲၤလီၤညီ၀ဲဆူနီၢ်အံၣ်မၢၤအအိၣ်ဒီးတနၢ်တဆိလီၤ.လဲၤ၀ဲတုၤဒီးနီၢ်အံၣ်မၢၤ
အပၢ်န့ၣ်ဘၣ်လၢအဘျၣ်ဆှါထံၣ်ဃီၤထီပျီၤဖီဒီးကိးထီၣ်အီၤဆူဟံၣ်ပူၤဒီးသံကွၢ်အီၤ,ဖိဒိၣ်ဧၢ,မ့ၢ်နကလဲၤဆူ
လဲၣ်ခီလဲၣ်. အတၢ်စံးဆၢအီၤ, ဖါတံၢ်ဧၢ, ဟဲအိၣ်သကိးမုၣ်ကနီၤသၢၣ်. ဖါတံၢ်တခီစံးဆၢ,မုၣ်ကနီၤအိၣ်၀ဲသၢၣ်, ဟဲအိၣ်သကိးမီၣ်.တုၤနုၤတစုထီပျီၤဖီလဲၤထီၣ်ဆူဟံၣ်ပူၤတဲတၢ်ဒီးနီၢ်အံၣ်မၢၤအပၢ်အဖၢမုၢ်ကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူတ
ကံၤခိၣ်ထံၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအတနၢ်န့ၣ်ဒီး,သံကွၢ်၀ဲလီၤ.အံၣ်မၢၤပၢ်တဲဆၢအီၤလၢ,တနၢ်န့ၣ်မ့ၢ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအတနၢ်
လီၤ.
ထီပျီၤဖီသံကွၢ်ကဒီးအီၤ,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢမး,
ဖီမ့ၤနၢမူဟီၣ်သံၣ်နါ,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢဧီၢ်,
ဖီမ့ၤနၢမူဟီၣ်က၀ီၤ,
မှါဘိသၢဘိထိၣ်ဆဲးခွဲး,
ယၤသိမုၣ်ဖီဘှဲၣ်ြဖဲးြဖဲး,
မှါဘိသၢဘိထိၣ်လီၤစှီး,
ယၤသိမုၣ်ဖီဘှဲၣ်စှီးစှီး
နဒ့တနၢ်သ့စ့ၢ်ကီးဧါ.အံၣ်မၢၤပၢ်စံးဆၢ,ယဒ့တသ့ဘၣ်,ပှၤဖိဒံဖိသၣ်လၢအဟဲအိၣ်သကိးယၤတဖၣ်လၢအဒ့သ့
န့ၣ်ယမၢအဒ့န့ၢ်ယၤလီၤ.နဲနဒ့သ့စ့ၢ်ကီးဧါ.နဒ့မ့ၢ်သ့ဒီးဒ့ကွၢ်ကွၢ်မီၣ်.ထီပျီၤဖီထုးလီၤတနၢ်န့ၣ်ဒီး၀ံာ်ထီၣ်ဒီးသုး
ကွၢ်၀ဲအပျံၤ၀ံၤဆိကမိၣ်၀ဲလၢအဘၣ်လံဒီးဒ့ကွၢ်၀ဲတနၢ်န့ၣ်သီၣ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၢ်တံတူး, ြကူၣ်နံၣ်ြကူၣ်တံတူး.
အတၢ်တဘၣ်ဒံးဘၣ်, ၀ံာ်ထီၣ်သုးလီၤကဒီး၀ဲ၀ံၤဒီးဒ့ထီၣ်ကဒီး၀ဲအတၢ်သီၣ်-
ြကူၢ်နၤ, ြကူၢ်တံ, ြကူၢ်တူး.
တနၢ်န့ၣ်၀ံာ်ထီၣ်၀ံာ်လီၤသုးထီၣ်သုးလီၤ၀ဲတပူၤဘၣ်တပူၤတသ့လၢၤဘၣ်ဒီးအမဲာ်ဆှးပာ်ထီၣ်က့ၤ၀ဲလၢအလီၢ်
ကစုဒု၀ံၤဒီးဟံးထီၣ်ဒ့က့ၤ၀ဲအတနၢ်လၢအဟဲစိာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲအုၣ်ထီၣ်ထါဒီးဒ့၀ဲဒၣ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဘှဲ,
တနၢ်မတၤအ၀ဲလဲၣ်,
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဂီၤ,
တနၢ်မတၤအ၀ဲလီၣ်.
ြကူၤနၤနၤဧီၢ်နၤဧီၢ်နၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤအိၣ်လၢဒၢးပူၤဟံးထီၣ်တဃ့ၤဒီးဒ့၀ဲ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဘှဲ,
တနၢ်အံၣ်မီလ့အ၀ဲ,
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဂီၤ,
တနၢ်အံၣ်မီလ့၀ဲလီၤ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီဟံးထီၣ်တနၢ်ဒီးဒ့ကဒီး၀ဲ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဂံာ်ဂီၤ,
တနၢ်ထီပျီၤဖီ၀ဲလီၤ,
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဂံာ်ဘှဲ,
တနၢ်ထီပျီၤဖီအ၀ဲ
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤထီၣ်ထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
တနၢ်နစံးလၢနတၢ်,
နသုးတဘၣ်ဒ့တဘၣ်,
တနၢ်နစံးလၢန၀ဲ,
နဒ့နသုးတဘၣ်လဲၣ်
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီဟံးထီၣ်တနၢ်ဒီးဒ့ထီၣ်၀ဲ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ဟဲတုၤဟဲအိၣ်သကိးနၤ,
ဟဲထီၣ်နဲၣ်နမဲာ်နသး,
ဟဲတုၤဟဲအိၣ်သကိးဖီ,
ဟဲထီၣ်လီၣ်ဖျါနသးမီၣ်.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤထီၣ်ထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤရံးတိၢ်ပီၤမး,
တဟဲထီၣ်နဲၣ်အသးဘၣ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤနီၢ်ရံးတိၢ်ပီၤ,
ဟဲထီၣ်နဲၣ်သးတသ့ဧီၢ်.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤထီၣ်ထါ-တနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်ဂီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဟဲထီၣ်အိၣ်စီ,
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်အါ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဟဲထီၣ်အိၣ်ယၤ.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤထီၣ်ထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်ဂီၤ,
အံၣ်မီလ့တမ့ၢ်မီၤစီ,
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်အါ,
အံၣ်မီလ့တမ့ၢ်မီၤနၤ
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤထီၣ်ကဒီးထါ-တနၢ်
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
မုၣ်အံၣ်မၢၤတနဲၣ်အသး,
အဲၣ်ကွၢ်ယၤထဲလုၢ်ထဲထါ,
အံၣ်မၢၤတနဲၣ်အသးဧီၢ်,
ထဲလုၢ်ထဲထါအဲၣ်ယၤမီၣ်.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤဆၢလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤရံးတိၢ်ပီၤမး,
ထဲလုၢ်ထဲထါတအဲၣ်နၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤနီၢ်ရံးတိၢ်ပီၤ,
ထဲလုၢ်ထဲထါတအဲၣ်စီ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤထီၣ်ကဒီးလၢထါ-တနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ထိးခိးညၣ်လၢထံလီၤသံး,
ယခိးမီၤနၤတၢ်လီၤဃံး,
ထံလီၤသံးထိးခိးညၣ်မး,
တၢ်လီၤဃံးယခိးပီၤနၤ
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီလဲၤအိၣ်သကိးနီၢ်အံၣ်မၢၤဒီးတထံၣ်ဘၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအမဲာ်ဘၣ်.နီၢ်အံၣ်မၢၤတဟဲထီၣ်နဲၣ်အသးလၢအီၤ
ဘၣ်.နီၢ်အံၣ်မၢၤအိၣ်လၢဒၢးပူၤအမိၢ်တပာ်ဖျါလၢခိနီတစုနီတဘျီဘၣ်.မ့ၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအတၢ်အဲၣ်တီဒီးအံၣ်မီ
လ့အဃိလီၤ.ထီပျီၤဖီအမဲာ်ဆှးအသးဒိၣ်ထီၣ်ဒီးက့ၤယူၤလီၤဃီြကီၤြကီၤဒီးအသးတမုာ်ဘၣ်.အ၀ဲက့ၤတုၤ
လဲၤပှ့ၤန့ၢ်ထးမၢဒီးမၢပှၤပိာ်န့ၢ်အီၤဘီဒီးနးလၢအကကူၣ်သံအံၣ်မီလ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.အဘီကနၣ်တခီခီနီယာ်
လၣ်ဒီးအဘိတခီထဲတကွံဖူလီၤ.
တုၤနုၤတဘျီနီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်အတၢ်လၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
လဲၤအိၣ်သကိးအံၣ်မၢၤမး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤမ့ၢ်အဲၣ်နၤဧါ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤအိၣ်သကီး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဘၣ်အဲၣ်နၤကီး.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီတုၤအနၢ်ဟူနီၢ်သိမုၣ်ဖီအတၢ်သံကွၢ်ဒီးကတိၤထီၣ်ဖျဲးတၢ်လၢအထးခိၣ်စံး၀ဲ,ဃဲသဲမုၣ်န့ၣ်ဆိကမိၣ်၀ဲ
လၢယကအဲၣ်အီၤလီၤကါနဲာ်.ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တုၤမုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်သံကွၢ်တၢ်ဒီးယတစံးဆၢဘၣ်ဒီးယအိၣ်
တသ့ဘၣ်တပၢဘၣ်.ယပာ်လီၤတဲာ်အသ့ၣ်တဂ့ၤဘၣ်. ယကဘၣ်စံးဘၣ်ကဒါက့ၤအီၤလီၤ.မၤ၀ဲလၢ
ထါတနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
လဲၤအိၣ်သကိးအံၣ်မၢၤမး,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကအဲၣ်ယၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤအိၣ်သကိး,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကအဲၣ်စီ
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်ကဒီးလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်တီ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်လီၣ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်ရၤ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်နၤ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီအသးအ့န့ကတိၤထီၣ်တၢ်ဒီးစံး၀ဲ,ဃဲသဲမုၣ်တဂၤန့ၣ်ကတိၤမဲာ်ဆှးယၤတလီၢ်လီၢ်တလီၢ်လီၢ်ဆိက
မိၣ်၀ဲလၢယကအဲၣ်အီၤလီၤကါနဲာ်.ဒီးထီပျီၤဖီစံးဆၢက့ၤအီၤလၢထါတနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ထိၣ်ခိးညၣ်လၢထံလီၤသံး,
ယကခိးအီၤတၢ်လီၤဃံး,
ထံလီၤသံးထိၣ်ခိးညၣ်မး,
တၢ်လီၤဃံးယခိးအီၤမး.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီအသးတမံအသးတမုာ်ဘၣ်လၢနီၢ်အံၣ်မၢၤတအဲၣ်အီၤဘၣ်အဃိမၢကဒီးတလိၢ်လဲၤတလိၢ်န့ၢ်အီၤဒီး
ပျဲလီၤတလိၢ်ဃီကၢ်နွံဘိဘၣ်ဆၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤတအဲၣ်အီၤဘၣ်.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်ကဒီးအီၤလၢထါတဃ့ၤဒ်အ
ဖီလာ်အသိးလီၤ.
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ထီပျီၤပျဲလီၤတလိၢ်ပၢ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤအဲၣ်နၤစ့ၢ်ဧါ,
ထီပျီၤပျဲလီၤတလိၢ်ဧီၢ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဘၣ်အဲၣ်နၤကီး.
ထီပျီၤဖီဧီၢ်ဖီဧီၢ်ဖီ
နီၢ်အံၣ်မၢၤတဂၤအံၤမီၣ်,ယကူၣ်တမံၤဧီၢ်တန့ၢ်,ယကူၣ်တဂၤဧီၢ်ယတထံၣ်ဘၣ်.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီတခီခိးသံကွၢ်စး
ယၤခဲအံၤခဲအံၤမၢယတဲဘၣ်စံးဘၣ်အီၤလၢမ့ၢ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအဲၣ်ယၤဧါ,တအဲၣ်ယၤအဂ့ၢ်ကဒီး,မ့ၢ်ယကစံးဆၢ
ဘၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.ယမ့ၢ်စံးလၢအအဲၣ်ယၤဒီးတအဲၣ်ယၤ, ယမ့ၢ်စံးလၢအတအဲၣ်ယၤဘၣ်, ယမ့ၢ်ကဒီးလၢဖိၣ်
သၣ်ခွါသၢဆံအခိၣ်,ယမဲာ်ဆှးလီၤ.ယမ့ၢ်တစံးဘၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဒီးအ၀ဲမ့ၢ်လၢမုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်ယပာ်လီၤ
တဲာ်အသ့ၣ်တဂ့ၤတြကၢးဘၣ်.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးယကဘၣ်စံးဘၣ်အီၤသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ထီပျီၤပျဲလီၤစီတလိၢ်,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကအဲၣ်စီ,
ထီပျီၤပျဲလီၤတလိၢ်ပၢ်,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကဘၣ်သး.
သိမုၣ်ဖီဧီၢ်ဖီဧီၢ်ဖီ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်ကဒီးလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်တီ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်စီ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်ရၤ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်နၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤမ့ၢ်တအဲၣ်နၤ,
ဟဲလၢအံၤမၤက့ၤဒီးယၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤမ့ၢ်တအဲၣ်စီ,
ဟဲက့ၤလၢအံၤအဲၣ်ယၤမီၣ်.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်လၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
သံကွၢ်ကွၢ်ယဂိၤမီၣ်ခွါတဘီနဲာ်,ယမ့ၢ်တသံကွၢ်ဘၣ်ဒီးယတသ့ၣ်ညါတၢ်မၤအသးအံၤအဂ့ၢ်ဘၣ်ဒီးသံကွၢ်၀ဲ
လၢထါတနၢ်အပူၤလီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
အခ့အခါတဘၣ်မး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
အခ့အခါတဘၣ်ဧီၢ်,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မတၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မုၤလီၣ်,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
ဂိၤမီၣ်ခွါစံးဘၣ်က့ၤယၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
ဂိၤမီၣ်ခွါစံးဘၣ်ယၤမီၣ်
ဂိၤမီၣ်ခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီသံကွၢ်အဂိၤမီၣ်ခွါအတၢ်န့ၣ်အဂိၤမီၣ်ခွါစံးဘၣ်က့ၤအီၤတသ့တဘၣ်ဘၣ်.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီဆိကမိၣ်လၢ
အသးကံၢ်ပူၤ, တၢ်အံၤယမ့ၢ်တစံးဘၣ်အီၤဘၣ်ဒီးတသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ထီပျီၤဖီမ့ၢ်၀ဲဖိၣ်သၣ်ခွါ သၢဆံအခိၣ်ဒီတဂၤညါပပာ်လီၤတဲာ်အသ့ၣ်တြကၢးတဘၣ်ဘၣ်, ဒီးယဲယမ့ၢ်မုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်ဒီတဂၤ
ညါယသ့ၣ်ညါတၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိယကဘၣ်စံးဘၣ်အီၤသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. စံးဘၣ်၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
အခ့အခါတဘၣ်မး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကပီၤကျါ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤဆူကပီၤ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤဆၢလၢတနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤဆူကပီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဆံးဒိၣ်ဆံးထီ,
အံၣ်မၢၤလဲၤဆူကပီၤကျါ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဆံးဂ့ၤတဂၤ.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီမၤဆၢလၢထါတဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဧီၢ်,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ကီး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဃံလၤ,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ြတး.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီအိၣ်ထွဲဘၣ်ထွဲဘၣ်နၢ်ဟူကဒီးထိၣ်ကံၣ်ြတး, လီပိၢ်လီသဲကဒီးလံ.ဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး, တၢ်အံၤမ့ၢ်ဒ်နီၢ်သိမုၣ်ဖီတဲအသိးန့ၣ်ဧါ.ယကသံကွၢ်ကဒီးနီၢ်သိ
မုၣ်ဖီလီၤ. မၤထီၣ်၀ဲလၢထါတနၢ်ဒ်အံၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
အခ့အခါတဘၣ်မး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
အခ့အခါတဘၣ်ဧီၢ်,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မုၤလီၣ်,
နီၢ်သိမုၣ်ဖီစံးဆၢလၢထါ-တဃ့ၤ,- ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
အံၣ်မၢၤဟဲက့ၤကပီၤကျါ,
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ကီး,
အံၣ်မၢၤဟဲက့ၤလၢကပီၤ,
ထီပျီၤဖီဆိကမိၣ်လၢအသး,ပိာ်မုၣ်တဂၤဟးထီၣ်ဟးလီၤဒီးထိၣ်ကံၣ်ကွၢ်လီၤထိၣ်ကံၣ်ကီး,လီလၢမူခိၣ်ကွၢ်လီၤ
ထံၣ်လီသဲလီဖျးတၢ်ဒုမ့ၢ်ကဂ့ၤဆံးဒိၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်အမၤအသးတဘၢးလဲၣ်, မိၣ်ထံၣ်ဘၣ်ယသးတဘီကီးလီၤ. ယကမၢနီၢ်သိမုၣ်ဖီလဲၤကိးန့ၢ်ယၤတဘီလီၤ.ယကဒုးနဲၣ်ယဂံၢ်ယဘါယတၢ်သးဒူဒီးကကွၢ်၀ဲဒီးကဘၣ်ကီး၀ဲအ
သးလီၤ. အဃိအ၀ဲမၤအိၣ်နီၢ်သိမုၣ်ဖီလၢထါတနၢ်ဒ်အံၤလီၤ.
အခ့အခါကဘၣ်မး,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်မး,
အခ့အခါဘၣ်တ့ၢ်မီၣ်,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်လီၤ,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်မး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်ယၤ,
အခါဘၣ်ပှၤကထိၣ်လီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်အီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်ယၤ,
ထီပျီၤသးတံးကပၠးမး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤကိးန့ၢ်အီၤ,
ထီပျီၤသးတံးကပၠးလီၤ.
သိမုၣ်ဖီဧီၢ်ဖီဧီၢ်ဖီ
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမး,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ြတး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤဧီၢ်,
ဟးထီၣ်ဟးလီၤထိၣ်ကံၣ်ကီး
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
လီမိၢ်ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတး,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မတၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မတၤ,
သိမုၣ်ဖီစံးဘၣ်က့ၤယၤ,
လီမိၢ်ဖျးသူဘၣ်မုၤလီၣ်,
သိမုၣ်ဖီစံးဘၣ်ယၤမီၣ်.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီတခီဒ်ထီပျီၤဖီမၢအီၤအသိးမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်လဲၤ၀ဲဆူနီၢ်အံၣ်မၢၤအဟံၣ်လီၤ.လဲၤ၀ဲတုၤဖဲအဟံၣ်ကိာ်ဒ့
ကိးစိ၀ဲ,အိ,ခွါမုၣ်,မဆါအံၤပကထိၣ်ခုး,မ့ၢ်နကလဲၤဃ့ၢ်လဲၤဟးကွၢ်ကီကွၢ်ဒိးတၢ်စ့ၢ်ဧါ.နီၢ်အံၣ်မၢၤစံးဆၢက့ၤနီၢ်
သိမုၣ်ဖီ,ခွါမုၣ်ဧၢ,ယလဲၤဒီးနသိးတသ့ဘၣ်,ယဲယရံးတိၢ်ပီၤလံ.ယလဲၤလၢမုၣ်ကနီၤဖိၣ်သၣ်ခွါအဆူးအကျါတ
သ့လၢၤဘၣ်.နဲနမုၣ်သဘျ့လဲၤဒၣ်နဲလီၤ,ခွါမုၣ်ဧၢ.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီက့ၤက့ၤ၀ဲဆူအဟံၣ်ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်အသး
ဒီးအသကိးမုၣ်သၢဆံဂၤ, တဆ့ထီၣ်အကုဖှဲၣ်ဂၤဒုဂၤဒု၀ံၤလဲၤဆူခုးလၢအကဘှဲၣ်ဘုအဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပိာ်
ခွါတဖၣ်လဲၤပာ်လၢညါဒ်သိးကထိၣ်ခုးလဲၤကျီပာ်မှါဘိလီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်ကျီမှါဘိ၀ံၤဒီးအိၣ်ခိးပိာ်မုၣ်လၢအကဘှဲၣ်
ဘုဆူမှါပူၤအဂီၢ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်စူးရိအိၣ်၀ဲလၢတၢ်လူၢ်ခိၣ်ထဲပိာ်ခွါဒီးကွၢ်လီၤတၢ်ဆူတၢ်လူၢ်အကပၤလိၤဒီးကွၢ်
လီၤပိာ်မုၣ်တဖၣ်ဟဲထီၣ်ဒ်သိးအကထံၣ်ဘၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအဂီၢ်လီၤ.ထီပျီၤဖီကွၢ်ဃုနီၢ်အံၣ်မၢၤလၢပိာ်မုၣ်သၢဆံ
ဂၤအဆူးအကျါန့ၣ်တထံၣ်န့ၢ်ဘၣ်၀ဲဘၣ်.ဒီးထီပျီၤဖီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,တၢ်လၢနီၢ်အံၣ်မၢၤအံၤအနီၢ်ဆံးအ
ဃိပလံာ်အသးလၢအဂိၤမီၣ်အကျါ,အဂိၤဒံဂိၤမီၣ်အကဆူးကတ့ၤသ့ဒီးယတထံၣ်ဘၣ်.မ့မ့ၢ်တုၤယဒုးနဲၣ်ယ
တၢ်သးဒူတဘျီဒုကနံၤထီၣ်၀ဲဟံဟံဒီးယကထံၣ်အီၤအခါဖဲန့ၣ်လီၤ.ခဲအံၤယကဘၣ်ထိၣ်ခုးလီၤ.ယကဒုးနဲၣ်
ယတၢ်သးဒူလီၤ.ထီပျီၤဖီကဒုးနဲၣ်အတၢ်သးဒူအဂီၢ်မၤ၀ဲလၢထါတနၢ်အပူၤဒ်အံၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ခွါသၢဆံအခိၣ်မ့ၢ်ယၤ,
စုနွံဃံၤယခီၣ်နွံထါ,
ခွါသၢဆံအခိၣ်ယၤဧီၢ်,
နွံဃံၤနွံထါစုဒီးခီၣ်,
စုနွံဃံၤယခီၣ်နွံထါ,
ဆူၣ်ဒ်ကဆီတံၢ်အဖါ,
ဆူၣ်ဒ်ကဆီတံၢ်အဖါ,
ဖျဲၣ်ဒ်ခ့ဖါမ့ၢ်မီၤယၤ,
မုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်နီၢ်သိမုၣ်ဖီတခီတတ့ၢ်စၢ်အသးဘၣ်, ဟံးထီၣ်အဖျဲၣ်ဒ်ခ့ဖါမ့ၢ်မီၤယၤ,
မှါဘိသၢဆံယထိၣ်မး,
စုခံခီမှါဘိခံဘိ,
ကိာ်ပူၤဧီၢ်မှါဘိတဘိ,
စုဒီးခီၣ်ဆဲးခွဲးဆဲးခွဲး,
မတၤမုၣ်ကဘှဲၣ်ယၤလဲၣ်, ကဘှဲၣ်ယၤလဲၣ်
ဆဲးခွဲးဆဲးခွဲးစုဒီးခီၣ်,
မတၤမုၣ်ကဘှဲၣ်ယၤလီၣ်, ကဘှဲၣ်ယၤလီၣ်.
ကုဖှဲၣ်၀ံၤဘျးတဆ့လီၤ၀ဲယၢ်ခီဘှဲၣ်ထီပျီၤဖီလီၤ.မၤဆၢ၀ဲလၢထါတဃ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
မုၣ်သၢဆံအခိၣ်မ့ၢ်ယၤ,
လၢၣ်လီၤဆၢၣ်လၢသ့ၣ်ခၣ်လာ်,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်ခၣ်လာ်,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်လၣ်၀း,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်လၣ်၀း,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢမး,
ဆုဘုတြတုးသ့ၣ်လၣ်လီၤ,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢဧီၢ်,
တုၤနုၤတဘျီထီပျီၤဖီဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီဒီးအသကိးမုၣ်မုၣ်ခွါခွါထိၣ်အခုးဘှဲၣ်ခုး၀ံၤ၀ဲဒၣ်လီၤ.ထီပျီၤဖီမ့ၢ်ပိာ်ခွါတဂၤ
လၢအမိၢ်အပၢ်အဲၣ်တီန့ၢ်အီၤဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီလီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်အီၣ်ဃံးအီၣ်ဃီၣ်၀ံၤလံဒီးမၢနီၢ်သိမုၣ်ဖီအိၣ်လၢ်အီၤဒီး
အိၣ်လၢ်၀ဲလီၤ.ထီပျီၤဖီန့ၣ်အမိၢ်အပၢ်မၢအလဲၤမၤလိတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢကဆီတံၢ်ဒီးအဂံၢ်အဘါဆူၣ်ထဲ
ကဆီတံၢ်တဒုလီၤ.နီၢ်သိမုၣ်ဖီစ့ၢ်ကီးအမိၢ်အပၢ်မၢအလဲၤမၤလိအသးလၢတၢ်အူလီၤ. သ့မးစ့ၢ်ကီးလီၤ.
တုၤအ၀ဲခံဂၤဟဲက့ၤတုၤဒီးဒ်အမိၢ်အပၢ်ခံခီအၢၣ်လီၤလိာ်အသး,အီၣ်ဃံးအီၣ်ဃီၣ်ဒီးသ့ၣ်မုၢ်နံၤဖးမုၢ်သီအသိး
ကတ့ကဖျီ၀ဲလီၤ.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတုၤနီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤမၤလိတၢ်ဟဲက့ၤတုၤဟံၣ်သတးဒီးထီပျီၤဖီနၢ်ဟူနီၢ်အံၣ်မၢၤ
န့ၣ်ဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမးဒီးအသးအိၣ်န့ၢ်၀ဲနီၢ်အံၣ်မၢၤလီၤ.အမိၢ်အပၢ်ကအီၣ်က့ၤအမူးဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီန့ၣ်တဘၣ်လၢၤအ
သးဘၣ်.မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ကဒီးတနံၤလဲၤလီၤညီ၀ဲဆူနီၢ်အံၣ်မၢၤအအိၣ်ဒီးတနၢ်တဆိလီၤ.လဲၤ၀ဲတုၤဒီးနီၢ်အံၣ်မၢၤ
အပၢ်န့ၣ်ဘၣ်လၢအဘျၣ်ဆှါထံၣ်ဃီၤထီပျီၤဖီဒီးကိးထီၣ်အီၤဆူဟံၣ်ပူၤဒီးသံကွၢ်အီၤ,ဖိဒိၣ်ဧၢ,မ့ၢ်နကလဲၤဆူ
လဲၣ်ခီလဲၣ်. အတၢ်စံးဆၢအီၤ, ဖါတံၢ်ဧၢ, ဟဲအိၣ်သကိးမုၣ်ကနီၤသၢၣ်. ဖါတံၢ်တခီစံးဆၢ,မုၣ်ကနီၤအိၣ်၀ဲသၢၣ်, ဟဲအိၣ်သကိးမီၣ်.တုၤနုၤတစုထီပျီၤဖီလဲၤထီၣ်ဆူဟံၣ်ပူၤတဲတၢ်ဒီးနီၢ်အံၣ်မၢၤအပၢ်အဖၢမုၢ်ကွၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူတ
ကံၤခိၣ်ထံၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအတနၢ်န့ၣ်ဒီး,သံကွၢ်၀ဲလီၤ.အံၣ်မၢၤပၢ်တဲဆၢအီၤလၢ,တနၢ်န့ၣ်မ့ၢ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအတနၢ်
လီၤ.
ထီပျီၤဖီသံကွၢ်ကဒီးအီၤ,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢမး,
ဖီမ့ၤနၢမူဟီၣ်သံၣ်နါ,
ဘု၀ါဆဲးဖျိဆၢၣ်ချၢဧီၢ်,
ဖီမ့ၤနၢမူဟီၣ်က၀ီၤ,
မှါဘိသၢဘိထိၣ်ဆဲးခွဲး,
ယၤသိမုၣ်ဖီဘှဲၣ်ြဖဲးြဖဲး,
မှါဘိသၢဘိထိၣ်လီၤစှီး,
ယၤသိမုၣ်ဖီဘှဲၣ်စှီးစှီး
နဒ့တနၢ်သ့စ့ၢ်ကီးဧါ.အံၣ်မၢၤပၢ်စံးဆၢ,ယဒ့တသ့ဘၣ်,ပှၤဖိဒံဖိသၣ်လၢအဟဲအိၣ်သကိးယၤတဖၣ်လၢအဒ့သ့
န့ၣ်ယမၢအဒ့န့ၢ်ယၤလီၤ.နဲနဒ့သ့စ့ၢ်ကီးဧါ.နဒ့မ့ၢ်သ့ဒီးဒ့ကွၢ်ကွၢ်မီၣ်.ထီပျီၤဖီထုးလီၤတနၢ်န့ၣ်ဒီး၀ံာ်ထီၣ်ဒီးသုး
ကွၢ်၀ဲအပျံၤ၀ံၤဆိကမိၣ်၀ဲလၢအဘၣ်လံဒီးဒ့ကွၢ်၀ဲတနၢ်န့ၣ်သီၣ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၢ်တံတူး, ြကူၣ်နံၣ်ြကူၣ်တံတူး.
အတၢ်တဘၣ်ဒံးဘၣ်, ၀ံာ်ထီၣ်သုးလီၤကဒီး၀ဲ၀ံၤဒီးဒ့ထီၣ်ကဒီး၀ဲအတၢ်သီၣ်-
ြကူၢ်နၤ, ြကူၢ်တံ, ြကူၢ်တူး.
တနၢ်န့ၣ်၀ံာ်ထီၣ်၀ံာ်လီၤသုးထီၣ်သုးလီၤ၀ဲတပူၤဘၣ်တပူၤတသ့လၢၤဘၣ်ဒီးအမဲာ်ဆှးပာ်ထီၣ်က့ၤ၀ဲလၢအလီၢ်
ကစုဒု၀ံၤဒီးဟံးထီၣ်ဒ့က့ၤ၀ဲအတနၢ်လၢအဟဲစိာ်၀ဲန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲအုၣ်ထီၣ်ထါဒီးဒ့၀ဲဒၣ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဘှဲ,
တနၢ်မတၤအ၀ဲလဲၣ်,
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဂီၤ,
တနၢ်မတၤအ၀ဲလီၣ်.
ြကူၤနၤနၤဧီၢ်နၤဧီၢ်နၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤအိၣ်လၢဒၢးပူၤဟံးထီၣ်တဃ့ၤဒီးဒ့၀ဲ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဘှဲ,
တနၢ်အံၣ်မီလ့အ၀ဲ,
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဘှၢၣ်ဂီၤ,
တနၢ်အံၣ်မီလ့၀ဲလီၤ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီဟံးထီၣ်တနၢ်ဒီးဒ့ကဒီး၀ဲ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဂံာ်ဂီၤ,
တနၢ်ထီပျီၤဖီ၀ဲလီၤ,
တနၢ်ကံၣ်လၢထိၣ်ဂံာ်ဘှဲ,
တနၢ်ထီပျီၤဖီအ၀ဲ
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤထီၣ်ထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
တနၢ်နစံးလၢနတၢ်,
နသုးတဘၣ်ဒ့တဘၣ်,
တနၢ်နစံးလၢန၀ဲ,
နဒ့နသုးတဘၣ်လဲၣ်
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီဟံးထီၣ်တနၢ်ဒီးဒ့ထီၣ်၀ဲ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ဟဲတုၤဟဲအိၣ်သကိးနၤ,
ဟဲထီၣ်နဲၣ်နမဲာ်နသး,
ဟဲတုၤဟဲအိၣ်သကိးဖီ,
ဟဲထီၣ်လီၣ်ဖျါနသးမီၣ်.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤထီၣ်ထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤရံးတိၢ်ပီၤမး,
တဟဲထီၣ်နဲၣ်အသးဘၣ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤနီၢ်ရံးတိၢ်ပီၤ,
ဟဲထီၣ်နဲၣ်သးတသ့ဧီၢ်.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤထီၣ်ထါ-တနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်ဂီၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဟဲထီၣ်အိၣ်စီ,
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်အါ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဟဲထီၣ်အိၣ်ယၤ.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤထီၣ်ထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်ဂီၤ,
အံၣ်မီလ့တမ့ၢ်မီၤစီ,
သဘျုၣ်ဒီးသဲးသၣ်အိၣ်အါ,
အံၣ်မီလ့တမ့ၢ်မီၤနၤ
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤထီၣ်ကဒီးထါ-တနၢ်
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
မုၣ်အံၣ်မၢၤတနဲၣ်အသး,
အဲၣ်ကွၢ်ယၤထဲလုၢ်ထဲထါ,
အံၣ်မၢၤတနဲၣ်အသးဧီၢ်,
ထဲလုၢ်ထဲထါအဲၣ်ယၤမီၣ်.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်အံၣ်မၢၤမၤဆၢလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤရံးတိၢ်ပီၤမး,
ထဲလုၢ်ထဲထါတအဲၣ်နၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤနီၢ်ရံးတိၢ်ပီၤ,
ထဲလုၢ်ထဲထါတအဲၣ်စီ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီမၤထီၣ်ကဒီးလၢထါ-တနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ထိးခိးညၣ်လၢထံလီၤသံး,
ယခိးမီၤနၤတၢ်လီၤဃံး,
ထံလီၤသံးထိးခိးညၣ်မး,
တၢ်လီၤဃံးယခိးပီၤနၤ
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီလဲၤအိၣ်သကိးနီၢ်အံၣ်မၢၤဒီးတထံၣ်ဘၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအမဲာ်ဘၣ်.နီၢ်အံၣ်မၢၤတဟဲထီၣ်နဲၣ်အသးလၢအီၤ
ဘၣ်.နီၢ်အံၣ်မၢၤအိၣ်လၢဒၢးပူၤအမိၢ်တပာ်ဖျါလၢခိနီတစုနီတဘျီဘၣ်.မ့ၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအတၢ်အဲၣ်တီဒီးအံၣ်မီ
လ့အဃိလီၤ.ထီပျီၤဖီအမဲာ်ဆှးအသးဒိၣ်ထီၣ်ဒီးက့ၤယူၤလီၤဃီြကီၤြကီၤဒီးအသးတမုာ်ဘၣ်.အ၀ဲက့ၤတုၤ
လဲၤပှ့ၤန့ၢ်ထးမၢဒီးမၢပှၤပိာ်န့ၢ်အီၤဘီဒီးနးလၢအကကူၣ်သံအံၣ်မီလ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.အဘီကနၣ်တခီခီနီယာ်
လၣ်ဒီးအဘိတခီထဲတကွံဖူလီၤ.
တုၤနုၤတဘျီနီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်အတၢ်လၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
လဲၤအိၣ်သကိးအံၣ်မၢၤမး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤမ့ၢ်အဲၣ်နၤဧါ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤအိၣ်သကီး,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဘၣ်အဲၣ်နၤကီး.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီတုၤအနၢ်ဟူနီၢ်သိမုၣ်ဖီအတၢ်သံကွၢ်ဒီးကတိၤထီၣ်ဖျဲးတၢ်လၢအထးခိၣ်စံး၀ဲ,ဃဲသဲမုၣ်န့ၣ်ဆိကမိၣ်၀ဲ
လၢယကအဲၣ်အီၤလီၤကါနဲာ်.ဘၣ်ဆၣ်တၢ်တုၤမုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်သံကွၢ်တၢ်ဒီးယတစံးဆၢဘၣ်ဒီးယအိၣ်
တသ့ဘၣ်တပၢဘၣ်.ယပာ်လီၤတဲာ်အသ့ၣ်တဂ့ၤဘၣ်. ယကဘၣ်စံးဘၣ်ကဒါက့ၤအီၤလီၤ.မၤ၀ဲလၢ
ထါတနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
လဲၤအိၣ်သကိးအံၣ်မၢၤမး,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကအဲၣ်ယၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤအိၣ်သကိး,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကအဲၣ်စီ
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်ကဒီးလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်တီ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်လီၣ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်ရၤ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်နၤ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီအသးအ့န့ကတိၤထီၣ်တၢ်ဒီးစံး၀ဲ,ဃဲသဲမုၣ်တဂၤန့ၣ်ကတိၤမဲာ်ဆှးယၤတလီၢ်လီၢ်တလီၢ်လီၢ်ဆိက
မိၣ်၀ဲလၢယကအဲၣ်အီၤလီၤကါနဲာ်.ဒီးထီပျီၤဖီစံးဆၢက့ၤအီၤလၢထါတနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ထိၣ်ခိးညၣ်လၢထံလီၤသံး,
ယကခိးအီၤတၢ်လီၤဃံး,
ထံလီၤသံးထိၣ်ခိးညၣ်မး,
တၢ်လီၤဃံးယခိးအီၤမး.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ထီပျီၤဖီအသးတမံအသးတမုာ်ဘၣ်လၢနီၢ်အံၣ်မၢၤတအဲၣ်အီၤဘၣ်အဃိမၢကဒီးတလိၢ်လဲၤတလိၢ်န့ၢ်အီၤဒီး
ပျဲလီၤတလိၢ်ဃီကၢ်နွံဘိဘၣ်ဆၣ်နီၢ်အံၣ်မၢၤတအဲၣ်အီၤဘၣ်.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်ကဒီးအီၤလၢထါတဃ့ၤဒ်အ
ဖီလာ်အသိးလီၤ.
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ထီပျီၤပျဲလီၤတလိၢ်ပၢ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤအဲၣ်နၤစ့ၢ်ဧါ,
ထီပျီၤပျဲလီၤတလိၢ်ဧီၢ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤဘၣ်အဲၣ်နၤကီး.
ထီပျီၤဖီဧီၢ်ဖီဧီၢ်ဖီ
နီၢ်အံၣ်မၢၤတဂၤအံၤမီၣ်,ယကူၣ်တမံၤဧီၢ်တန့ၢ်,ယကူၣ်တဂၤဧီၢ်ယတထံၣ်ဘၣ်.ဒီးနီၢ်သိမုၣ်ဖီတခီခိးသံကွၢ်စး
ယၤခဲအံၤခဲအံၤမၢယတဲဘၣ်စံးဘၣ်အီၤလၢမ့ၢ်နီၢ်အံၣ်မၢၤအဲၣ်ယၤဧါ,တအဲၣ်ယၤအဂ့ၢ်ကဒီး,မ့ၢ်ယကစံးဆၢ
ဘၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.ယမ့ၢ်စံးလၢအအဲၣ်ယၤဒီးတအဲၣ်ယၤ, ယမ့ၢ်စံးလၢအတအဲၣ်ယၤဘၣ်, ယမ့ၢ်ကဒီးလၢဖိၣ်
သၣ်ခွါသၢဆံအခိၣ်,ယမဲာ်ဆှးလီၤ.ယမ့ၢ်တစံးဘၣ်က့ၤအီၤဘၣ်ဒီးအ၀ဲမ့ၢ်လၢမုၣ်ကနီၤသၢဆံအခိၣ်ယပာ်လီၤ
တဲာ်အသ့ၣ်တဂ့ၤတြကၢးဘၣ်.ဘၣ်ဆၣ်ဒီးယကဘၣ်စံးဘၣ်အီၤသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ထီပျီၤပျဲလီၤစီတလိၢ်,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကအဲၣ်စီ,
ထီပျီၤပျဲလီၤတလိၢ်ပၢ်,
ဘူးလၢအံၣ်မၢၤကဘၣ်သး.
သိမုၣ်ဖီဧီၢ်ဖီဧီၢ်ဖီ
နီၢ်သိမုၣ်ဖီသံကွၢ်ကဒီးလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်တီ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်စီ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤအကလုၢ်ရၤ,
ညီကၣ်ညီကံးအဲၣ်ြပၣ်နၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤမ့ၢ်တအဲၣ်နၤ,
ဟဲလၢအံၤမၤက့ၤဒီးယၤ,
နီၢ်အံၣ်မၢၤမ့ၢ်တအဲၣ်စီ,
ဟဲက့ၤလၢအံၤအဲၣ်ယၤမီၣ်.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်လၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
အံၣ်မီလ့ဒီးထီပျီၤဖီပူ အကူာ်သၢ
ပှၤခံဒူၣ်အံၤအတၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးတယံၤလိာ်အသးအါအါဘၣ်. လဲၤအိၣ်သကိးလိာ်အသးတုၤဒၣ်ထီဘိလီၤ. မ့မ့ၢ်တုၤအံၣ်မီလ့ဒိၣ်ထီၣ်ဒီးအပၢ်က့ၤအိၣ်က့ၤဆိး၀ဲလၢကိၤကျိကီၤကျိအ၀ၢ်ဘးခီဒီးအတနၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ်လဲၤ
ပာ်၀ဲဒၣ်လၢနီၢ်အံၣ်မၢၤအဒၢးဒီးနီၢ်အံၣ်မၢၤအပၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢတဃ့ၤတဆိလၢတၢ်သ့ၣ်နီၣ်အဂီၢ်လီၤ.
တုၤအံၣ်မီလ့ဒိၣ်ထီၣ်ဖိၣ်သၣ်ခွါထီၣ်ဒီးအပၢ်မၢအလဲၤကူၣ်လဲၤမၤကၤတုၤအသ့ဒိၣ်သ့ထီလံဒီးဘၣ်အသးလၢ
အဖိခွါကလဲၤမၤလိတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢလီလီၤ.အပၢ်စံးအီၤ,ဖိခွါဧၢ,နမ့ၢ်လီၤဘၣ်ဒုၣ်လီၤဘၣ်ဒါဒီးလဲၤမၤ
လိတၢ်လၢလီတက့ၢ်.ဒီးအဖိခွါလဲၤမၤလိလီလီၤမၢ်နွံနံၣ်ညါလီၤ.အပၢ်မၤ၀ဲလၢထါဒီးဒ့ထီၣ်တနၢ်,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ဒ်နကနၢၤနဒုၣ်နဒါ,
အံၣ်မီလ့လဲၤလၢလီကျါ,
ဒ်နကနၢၤနဒုၣ်ဒါဧီၢ်,
အံၣ်မီလ့လဲၤလၢလီကီၢ်,
အံၣ်မီလ့လဲၤတုၤလီကျါ,
ဒ်လီသိးဘၣ်မၤလိမး,
ဒ်လီသိးဘၣ်မၤလိမး,
မၤလိဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်ခး,
မၤလိဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်ခး,
ဒါသၢဆံအိၣ်ခိးမီၤနၤ,
ဒါသၢဆံအိၣ်ခိးနၤဧီၢ်,
နဘၣ်သ့ဒ်လီအသိး.
အံၣ်မီလ့ဧီၢ်လ့ဧီၢ်လ့
အံၣ်မီလ့တခီတုၤအပၢ်စံးဘၣ်အီၤလၢအ၀ဲကဘၣ်လဲၤလၢလီအကီၢ်,ကဘၣ်မၤလိတၢ်ဆဲးတၢ်ခးဒီးကဘၣ်သ့
ဒ်လီအသိးဒီး, အ၀ဲဒၣ်လဲၤဆၢထၢၣ်လဲၤမၤလိ၀ဲလီၤ.တ၀ံခိၣ်ဒိၣ်ခံဃၢဘၣ်, ကနၣ်အပၢ်အကလုၢ်ကစီဒီလီၤ.
နီၢ်အံၣ်မၢၤတခီအမိၢ်မၢအလဲၤမၤလိတၢ်ထါကူထါသိး, လုၣ်ဧိၤနဲဧိၤဘၣ်ြပံဒ်ကပီၤလုၤအသိး, ဒီးကထါဆ့ထါယၣ်ကသ့ကဂ့ၤအသိးဒီးမၤ၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ဒ်ကထါန၀ၤယၣ်၀ါ,
အံၣ်မၢၤဘၣ်လဲၤကပီၤကျါ,
ဒ်ကထါန၀ၤယၣ်ဂီၤ,
အံၣ်မၢၤဘၣ်လဲၤဆူကပီၤ,
အံၣ်မၢၤလဲၤတုၤကပီၤကျါ,
ဒ်ကပီၤသိးဘၣ်သ့မး,
အံၣ်မၢၤလဲၤတုၤကပီၤကီၢ်,
ဒ်ကပီၤသိးဘၣ်သ့ဧီၢ်
နီၢ်အံၣ်မၢၤဧီၢ်မၢၤဧီၢ်မၢၤ
နီၢ်အံၣ်မၢၤဘုၣ်ထိၣ်ကံၣ်တဘ့ၣ်လီၤ.တချုးအလဲၤမၤလိတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးအဖၢမုၢ်, အထိၣ်ကံၣ်တဘ့ၣ်ကွၢ်လီၤတၢ်လၢကျိၤခိၣ်ဒီးကတိၤထီၣ်တၢ်ဒ်အံၤ,-
ကတီၤထီၣ်နသးဃဲးဃဲး,
အံၣ်မၢၤနလဲၤတၢ်ဆူလဲၣ်,
ကတီၤထီၣ်နသးဃီးဃီး,
အံၣ်မၢၤနလဲၤတၢ်ဆူလီၣ်,
နီၢ်အံၣ်မၢၤတဲဆၢက့ၤအထိၣ်ကံၣ်,-
ကတီၤထီၣ်စလီၢ်ဃီးဃီး,
မိၢ်မၢစလဲၤလၢကပီၤ,
ကတီၤထီၣ်စလီၢ်ြစးြစး,
လၢကပီၤစမိၢ်မၢယၤ.
ဒီးနီၢ်အံၣ်မၢၤအထိၣ်ကံၣ်စံးဘၣ်အီၤလၢအကလဲၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.နီၢ်အံၣ်မၢၤတဲအီၤ,ထိၣ်ကံၣ်ဧၢ,နမ့ၢ်လဲၤဒီးလုၣ်
ကွံာ်ထံမ့ၢ်စီ,မ့ၢ်ဂ့ၤ,မ့ၢ်ဘျ့တက့ၢ်.တုၤနုၤတစု,ထိၣ်ကံၣ်လဲၤယူၤလီၤထံ,လုၣ်ထံလုၣ်နိ၀ံၤယူၤထီၣ်ဆူတၢ်ဖးဖီ
ကိးထီၣ်ြကံြကၤြကံြကၤဒီးအဂိၤမီၣ်လၢပှၢ်ပူၤဟဲယူၤဆူအအိၣ်ထဲချီၣ်ထူဖးဒိၣ်ခံဖူ,ယူၤထီၣ်ဘိၣ်အသးဒီးနီၢ်
အံၣ်မၢၤစံၣ်ထီၣ်လၢအလိၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်ယူၤစိာ်အီၤဆူကပီၤအအိၣ်လီၤ.တချုးနီၢ်အံၣ်မၢၤလဲၤတၢ်န့ၣ်မၤ၀ဲလၢ
ထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
အံၣ်မၢၤမိၢ်မၢလီၤလဲာ်ယၤ,
ဆူကပီၤကျါယလဲၤမး,
အံၣ်မၢၤမိၢ်မၢလီၤယၤဧီၢ်,
ဆူကပီၤကီၢ်ယလဲၤလီၤ.
ဆူကပီၤကီၢ်ယလဲၤမး,
သၢဘျီအူခၠးထီၣ်မီၤနၤ,
ဆူကပီၤကီၢ်ယလဲၤလီၤ,
သၢဘျီကလိးထီၣ်နၤဧီၢ်.
အံၣ်မၢၤမိၢ်ဧီၢ်မိၢ်ဧီၢ်မိၢ်
နီၢ်အံၣ်မၢၤတ၀ံခိၣ်ဒိၣ်ခံဃၢဘၣ်,ဒိကနၣ်အမိၢ်ကလုၢ်ဒီးလဲၤ၀ဲလီၤ.ဟးထီၣ်တလၢကွံာ်အဟံၣ်တထံၣ်ဃီလီမိၢ်
ဖျးသူထိၣ်ကံၣ်ြတးလီၤ.ကပီၤသိၣ်လိအီၤဒီးအ၀ဲမၤလိ၀ဲတုၤအထုးထါတုၢ်ထါကဲထီၣ်ဆ့ယၣ်တဖၣ်ညါ, ထါထူထါထူ၀ဲဆ့ယၣ်တုၤအသ့လၢာ်ဒီးကပီၤစံးအီၤ, နီၢ်အံၣ်မၢၤနၤဧၢ, တဘျီညါအံၤနဂဲၤလိနသး
လၢာ်လံဒီးနသ့နဒါဘျဲးလၢာ်လံ.ဒီးတဲဆၢကပီၤလၢသါသ့တၢ်မ့ၢ်လၢာ်ဒီးသါကက့ၤဆူသါမိၢ်သါပၢ်အအိၣ်လီၤ. အ၀ဲကလိးပစီၢ်ထီၣ်ကပီၤန့ၣ်၀ံၤဒီးဟဲက့ၤ၀ဲလီၤ.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်လၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
အံၣ်မီလ့ဒီးထီပျီၤဖီပူ အကူာ်ခံ
နီၢ်အံၣ်မူဒ့တဂၤန့ၢ်ဘၣ်အ၀ၤလၢတလီအဖိခွါလီၤ.ဒီးဒၢထီၣ်အဖိယံာ်ယံာ်ကလဲာ်ပှဲၤထီၣ်သၢနံၣ်,တဆံးစၢ်ဘၣ်
အဖိဘၣ်. ဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး, တၢ်အံၤပကဘၣ်လဲၤသံကွၢ်လၢ၀ံဒီးမၢအ၀ၤလဲၤသံကွၢ်လၢ၀ံလီၤ. စံးဘၣ်အ၀ၤန့ၣ်လၢထါတဃ့ၤအပူၤဒ်အံၤ,-
ခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ယဒၢယဖိသၢနံၣ်အံၤဧါ,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်ဘၣ်,
ယဒၢယဖိသၢနံၣ်အံၤဧီၢ်,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်လီၣ်,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်မး,
လဲၤစးကွၢ်လၢ၀ံန့ၣ်မး,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်ဧီၢ်,
လဲၤစးကွၢ်လၢ၀ံန့ၣ်မီၣ်.
၀ၤတလီဖိခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
အ၀ၤတလီအဖိခွါတခီတ၀ံခိၣ်ဒိၣ်ခံဃၢဘၣ်, ဒီးလဲၤသံကွၢ်၀ံစ့ၢ်ကီးလီၤ. မၤ၀ဲလၢ
ထါ-တနၢ်ဒ်အံၤ,- ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
မါသးဘိမၢလီၤလဲာ်ယၤ,
မါသးဘိဧါ, ယလဲၤမး,
မါသးဘိမၢလီၤယၤဧီၢ်,
သးဘိဧၢ, ယကလဲၤလီၤ.
မါသးဘိဧီၢ်ဘိဧီၢ်ဘိ
တုၤနုၤတစုတလီဖိခွါဟံးထီၣ်အဆ့အယၣ်အထၢၣ်အမီာ်ဒီးအချံၣ်ဒီးလဲၤ၀ဲလီၤ.လဲၤ၀ဲတုၤ၀ံအအိၣ်ဒီးစံးဘၣ်
၀ံန့ၣ်လၢထါတနၢ်အပူၤလီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
မၤဒၢဖိသၢနံၣ်အံၤဧီၢ်
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်လီၣ်,
မၤဒၢဖိသၢနံၣ်အံၤဧါ
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်ဘၣ်
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်လီၣ်,
၀ံမုၢ်ဃါကွၢ်န့ၢ်ယၤမီၣ်,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်မး,
၀ံမုၢ်ဃါကွၢ်လီၤန့ၢ်ယၤ.
၀ံမုၢ်ဃါဧီၢ်ဃါဧီၢ်ဃါ
၀ံမုၢ်ဃါစံးဆၢတလီအဖိခွါလၢထါ-တနၢ်ဒ်အံၤ,- ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
တလီဖိခွါတုၤအိၣ်မီၤယၤ,
ယကကွၢ်လီၤန့ၢ်မီၤနၤ,
တလီဖိခွါတုၤအိၣ်ယၤဧီၢ်,
ယကကွၢ်လီၤန့ၢ်နၤလီၤ.
တလီဖိခွါဧီၢ်လီဧီၢ်လီ
၀ံန့ၣ်ကွၢ်လီၤ၀ဲဒ်၀ံအလုၢ်အလၢ်အသိးန့ၣ်ဒီး၀ံတထံၣ်တၢ်လၢညါနီတမံၤဘၣ်.တသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်
ဒီးစံးဘၣ်က့ၤအီၤလၢထါတနၢ်အပူၤလီၤ.
ကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ-
ယကွၢ်လီၤယတသ့ၣ်ညါ,
ဆီဃံအံၤယကကၢ်မး,
ဆဲးလီၤဆီဃံထီၣ်သြတဲၤ,
ဆီဃံစံးယၤဒ်အံၤနဲာ်,
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံလါ,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်မး,
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံသီ,
ထဲန့ၣ်နထံၣ်အမဲာ်ဧီၢ့်
တလီဖိခွါဧီၢ်လီဧီၢ်လီ
တလီဖိခွါသံကွၢ်တၢ်လၢ၀ံ၀ံၤဒီးဟဲက့ၤစံးဘၣ်အမါလၢထါတနၢ်အပူၤကဒီးလီၤ.
ကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံလါ,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်မး,
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံသီ,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်လီၤ.
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်မး,
စီၤပျဲၢ်စီယုၢ်အမံၤမး,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်ဧီၢ်,
စီၤပျဲၢ်စီယုၢ်အမံၤဧီၢ်.
မါသးဘိဧီၢ်ဘိဧီၢ်ဘိ
တုၤနုၤတဘျီပှၤဒီမါ၀ၤခံဂၤန့ၣ်အိၣ်၀ဲထွဲဘၣ်ထွဲဘၣ်ဒီးတုၤအနံၣ်ဘၣ်လါဘၣ်ဒီးအမါန့ၣ်ဆံးစၢ်ထီၣ်၀ဲလၢအဖိ
ခွါလီၤ.ဒ်၀ံစံးဘၣ်အီၤအသိးယုၢ်၀ဲအမံၤလၢစီၤပျဲၢ်စီလီၤ.တုၤစီၤပျဲၢ်စီဖိၣ်သၣ်ခွါထီၣ်ဒီးအပၢ်ဃုန့ၢ်အတၢ်မၤလၢ
ခုးတလီၢ်ဒီးခုးဒူလာ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဒူပှၢ်သ့ၣ်စီးဒီးလၢအခၢၣ်သးန့ၣ်အိၣ်၀ဲဒီးကမါဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လီၤ.ဒီးမၢအဖိခွါလဲၤဖဲး
ခုးဖဲတၢ်အလီၢ်န့ၣ်,ဖဲး၀ဲ၀ံၤ,ဆူးကွံာ်၀ဲ၀ံၤ,ဂိၢ်၀ဲ၀ံၤ,တၢ်စူၤလီၤထိၣ်လီၤဘု,ထိၣ်လီၤသူၣ်လီၤဖျးလီၤတၢ်အီၣ်တၢ်
အီအချံအသၣ်, တၢ်ကိးမံၤဒဲး၀ံၤဒီးမၢအဖိခွါကျီၢ်နီၣ်ဖျးမံၤ, တ့တိာ်တ့ဒဲဒီးမၢအလဲၤမံလၢဒဲထဲတဂၤဧိၤဒီးဟ့ၣ်
လီၤ၀ဲဒီးတနၢ်တဖျၢၣ်လၢအကဒ့၀ဲအဂီၢ်လီၤ.မၤ၀ဲခုးန့ၣ်ဒီတစူၤညါအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါတချုးစ့ၢ်ကီးဘၣ်.
တုၤလၢဆံးမုၢ်ဆံးဆၣ်အပူၤဒီးတနၢ်လၢအပၢ်ဟ့ၣ်အီၤန့ၣ်တနီၣ်ဟံးထီၣ်ဒ့၀ဲဘၣ်.လၢခံတနၢ်န့ၣ်သီၣ်ထီၣ်ဒၣ်
အတၢ်ဒ်န့ၣ်လွံၢ်နၤယဲၢ်နၤဒီးပျဲၢ်စီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,တနၢ်အံၤမၢယဒ့အီၤလီၤ.လၢခံတနၤပျဲၢ်စီဟံးထီၣ်တ
နၢ်န့ၣ်ဒီးဒ့၀ဲလီၤ.ဒီးတနၢ်အသီၣ်န့ၣ်ကလံၤစိာ်အီၤတဖျ့လီၤအသး,ဟူပၢၢ်လၢနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအအိၣ်သတးဒီး
ဘၣ်တၢ်သယုၢ်ဆ့ၣ်နီၤအခံတတုၤလီၤလၢၤဘၣ်.ပျဲၢ်စီဒ့တနၢ်အတၢ်သီၣ်န့ၣ်ထုးအီၤဒီးကမိၣ်လဲၤလူၤအသး
တၢ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပျဲၢ်စီဒ့တနၢ်အုၣ်ထါအသီၣ်မ့ၢ်ဒ်အံၤလီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ဆံးမုၢ်ဒီးဆံးဆၣ်ထီၣ်ပှဲၤ,
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကဲၤြကဲၤ,
ဆံးမုၢ်ဒီးဆံးဆၣ်ထီၣ်ဧီၢ်,
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကီၤြကီၤ,
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကဲၤြကဲၤ,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်နဲာ့်
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကီၤြကီၤ,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်အီၤ,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်နဲာ်,
သုးပၢ်စၢ်သးပၢ်စၢ်နဲာ်,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်အီၤ,
သုးပၢ်စၢ်သးပသုးအီၤ.
ြကူၤနၤဧီၢ်ြကူၤနၤ
တနၢ်ဖးဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်တဖျ့လီၤအသးဆူနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအဒဲပူၤလၢမုၢ်နၤဖဲတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ယုၢ်ကလာ်အခါဘၣ်ဆဲး
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအနၢ်ဒီးတၢ်သယုၢ်အသးလၢပှၤဒ့တနၢ်အကစၢ်န့ၣ်လီၤ.နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤမိၣ်ဟဲထီၣ်လူၤအသးတ
ကီၢ်ခါအိၣ်တသ့လၢၤဘၣ်ဒီးဃ့အခွဲးလၢအမုၢ်ဂၢ်လၢအကလဲၤထီၣ်လူၤတနၢ်သီၣ်အထံးန့ၣ်လီၤ.
ဃ့အခွဲးလၢထါတဃ့ၤအပူၤလီၤ.
ခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ထီၣ်ကွံာ်ရဲၢ်သံအ၀ီဆံ,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်ဒံး,
ထီၣ်ကွံာ်ရဲၢ်သံအ၀ီအါ,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်မး,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်မး.
ယမုၢ်ဂၢ်ဘၣ်ပျဲလီၤယၤ,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်ဒံး,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲယၤခဲအံၤ
မုၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤသ့ၣ်ညါတဘျီဃီလၢပှၤဒ့တနၢ်သီၣ်အ၀ဲန့ၣ်မ့ၢ်စီၤပျဲၢ်စီန့ၣ်လီၤ.တုၤနုၤတစုအ၀ဲဃ့အခွဲးလၢအမုၢ်
ဂၢ်ဒ်သိးအကလဲၤထီၣ်ဃုပျဲၢ်စီဒီးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲအခွဲးကစီ
ဒီလီၤ.ဒီးအမုၢ်ဂၢ်တ့ဃံတ့လၤထီၣ်အီၤလၢတၢ်ကယၢကယဲဖှူအီၤလၢတၢ်နၢမူနၢ
ဆှီဒီးမၤ၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နံၣ်နကူအံၤနံၣ်သိမီ,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲဧီၢ်,
နံၣ်နကူအံၤနံၣ်သိ၀ါ,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲမး,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲမး,
ဃ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤမး,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲဧီၢ်,
ဆ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤဧီၢ်,
ဆ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤမး,
ဟးထီၣ်သီၣ်ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတး,
ဆ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤဧီၢ်,
ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတးဟးထီၣ်သီၣ်,
ဟးထီၣ်သီၣ်ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတး,
ဖဲစ့ပှဲၤနကိာ်အံၤမး,
ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတးဟးထီၣ်သီၣ်,
ဖဲစ့ပှဲၤနကိာ်အံၤဧီၢ်,
ဟးထီၣ်သီၣ်ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတး
နၢ်ကါဧီၢ်နၢ်ကါစ့မး,
နၢ်ကါဧီၢ်နၢ်ကါစ့မး,
ခိၣ်ကျီၤဧီၢ်ခိၣ်ကျီၤစ့မး,
ခိၣ်ကျီၤဧီၢ်ခိၣ်ကျီၤစ့မး,
ခိၣ်သူလၣ်ဘျ့ပျဲာ်သိမး,
ခိၣ်သူလၣ်ဘျ့ပျဲာ်သိမး,
ဘုလါစီၢ်လီၤခိၣ်ဖျ့ကျၤ
ဘုလါစီၢ်လီၤခိၣ်ဖျ့ကျၤ,
ဘၣ်တဘၣ်ပျဲၢ်စီဘၣ်သး,
ယဖိမုၣ်စုဒုၣ်ပလဲ,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆဲးဆဲး,
ယဖိမုၣ်စုဒုၣ်၀ါဘီ,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆီးဆီး,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆဲးဆဲး,
မဲာ်တူၢ်တခွဲၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်နဲာ်,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆီးဆီး,
မဲာ်တူၢ်တခွဲးဘျ့ၣ်ဘျီၣ်ဧီၢ်,
မဲာ်တူၢ်တခွဲးဘျ့ၣ်ဘျီၣ်ဧီၢ်,
နံၤတရံးထးခိၣ်သူစီ,
မဲာ်တူၢ်တခွဲးဘျ့ၣ်ဘျီၣ်နဲာ်,
နံၤတရံးထးခိၣ်သူကယဲၢ်,
နံၤတရံးထးခိၣ်သူစီ,
နုၢ်ခိၣ်မီၣ်ဒီးတၢ်မျၢ်ဂီၤ,
နုၢ်ခိၣ်မီၣ်ဒီးတၢ်မျၢ်ဂီၤ,
အလွဲၢ်ဆဲးဒ်မုၢ်အသိး,
အလွဲၢ်ဆဲးဒ်မုၢ်အသိး,
ဘၣ်တဘၣ်စီပျဲၢ်အဲၣ်ဒိး
ြခဲၤငဲၤငဲၤဧီၢ်ငဲၤဧီၢ်ငဲၤ
တုၤနုၤတဘျီနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအမုၢ်ဂၢ်ကယၢကယဲတ့ဃံတ့လၤထီၣ်အီၤ၀ံၤလံဒီးနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤကလီးထီၣ်အမုၢ်
ဂၢ်လီၤ.တဲတၢ်ဒီးအမုၢ်ဂၢ်ဒီးမၤ၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
လဲၤထီၣ်လူၤစီပျဲၢ်စီမး,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲလီၤမီၤယၤ,
လဲၤထီၣ်လူၤစီပျဲၢ်စီဧီၢ်,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲလီၤယၤကီး,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲလီၤမီၤယၤ,
သၢဘျီကလီးထီၣ်မီၤနၤ,
သၢဘျီကလီးထီၣ်မီၤနၤ,
သၢဘျီအူခွးထီၣ်မီၤနၤ,
သၢဘျီကလီးထီၣ်မီၤနၤ,
ယမုၢ်ဂၢ်ယလဲၤယဲမး.
ယမုၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်
တုၤနုၤတဘျီနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤလဲၤထီၣ်၀ဲဆူပျဲၢ်စီအအိၣ်လီၤ.လဲၤတလၢကျဲအဖၢမုၢ်ပှ့ၤသၣ်ပှ့ၤဩိသီၣ်ရ့ရိၣ်, ဘူးထီၣ်ဘူးထီၣ်လၢကမါတဖျၢၣ်န့ၣ်အဃၢၤဒီးအိၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲလီၤ.စီၤပျဲၢ်စီတခီထံၣ်စိဃီၤတၢ်မၤအသးလီၤလိၣ်
လီၤလးအဃိအ၀ဲပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်,ဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်,တၢ်လီၤဆီလီၤလးဒ်သိးအံၤတ
ထံၣ်နီတခီၣ်နီတဘျီမးလဲၣ်.တုၤအဘူးထီၣ်လၢဒဲဒီးဟဲပၢၢ်ထီၣ်လၢပိာ်မုၣ်တဂၤအဃိဆိကမိၣ်ကဒီး၀ဲ, ပှၤအံၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤ, မ့ၢ်တၢ်အၢလဲၣ်, ယဲတခီယအိၣ်တဂၤလၢခုးပူၤ, တဘူးမိၢ်တဘူးပၢ်,တဘူးတံၤတဘူးသကိး, မ့ၢ်ယကဘၣ်မၤဘၣ်ဒ်လဲၣ်.နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤတခီဟဲဆူပျဲၢ်စီအဒဲခီၣ်ထံးဒီးမၢပျဲၢ်စီစဲၤလီၤန့ၢ်အီၤဃီလီၤ.အံၣ်အုထီၣ်
အကလုၢ်, မၤ၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
စဲၤလီၤန့ၢ်ယဃီချ့ချ့,
ဟံၣ်ထူၣ်ဒဲထူၣ်ထီၣ်တသ့,
စဲၤလီၤယဃီချ့ချ့မီၣ်,
ဟံၣ်ထူၣ်ဒဲထူၣ်ထီၣ်တညီ
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ပျဲၢ်စီတခီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး, ယတစဲၤလီၤန့ၢ်အဃီဒံးဘၣ်, ယကသံကွၢ်ဒၣ်ကလိာ်အတၢ်တဘီ, မ့အမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤဧါ, တၢ်အၢဧါန့ၣ်လီၤ. သံကွၢ်၀ဲလၢထါတနၢ်အပူၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
နမံၤမတၤလဲၣ်ဧီၢ်စီ,
ဘိးလီၤနဃီဘၣ်ဘူၣ်လီၣ်,
နမံၤမတၤလဲၣ်တခွါ,
ဘိးလီၤနဃီဘၣ်ဘူၣ်ဧါ
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤတခီစံးဆၢက့ၤအီၤတဘျီဃီလၢထါ-တဃ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ဘီယုၢ်ယ့ၤအမံၤမ့ၢ်ယၤ,
မိၢ်မၢယဟဲထီၣ်အိၣ်နၤ,
ဘီယုၢ်ယ့ၤအမုၣ်ယၤဧီၢ်,
မိၢ်မၢယဟဲထီၣ်အိၣ်စီ
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ပျဲၢ်စီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,စံး၀ဲလၢ,အမိၢ်မၢအဟဲထီၣ်အိၣ်ယၤ,ယဲယတသ့ၣ်ညါအမိၢ်နီတဘျီယစဲၤလီၤန့ၢ်အ
ဃီကဘူၣ်ဧါ.ယတစဲၤလီၤန့ၢ်အဃီဘၣ်,ယကကွၢ်ဒၣ်ကလိာ်တစိၢ်တလီၢ်လီၤ.မ့ၢ်လၢပျဲၢ်စီမၤယံာ်မၤနီၢ်အသး
အဃိဘီယုၢ်ယ့ၤမၤထီၣ်ကဒီးထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ဘိးလီၤယဃီချ့ချ့မီၣ်,
ပျဲလဲၤထီၣ်ယၤချ့ချ့မီၣ်,
အိၣ်ဒဲဖီလာ်အိၣ်တညီ,
မံလီၤဆ့ၣ်နီၤခးကီကီ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ပျဲၢ်စီမၤဆၢက့ၤအီၤလၢထါ-တနၢ်ဒ်အံၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ဘိးလီၤနဃီတဘူၣ်ဧီၢ်,
နမိၢ်ကဆဲးယၤလၢဘီ,
ဘိးလီၤနဃီတဘူၣ်မး,
နပၢ်ကကျီယၤလၢနး.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤမၤဆၢကဒီးလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
မိၢ်သးဘိပျဲလီၤလဲာ်ယၤ,
မိၢ်တဆဲးနၤတခးနၤ,
မိၢ်သးဘိပျဲလီၤယၤဧီၢ်,
ပၢ်တဆဲးစီတခးစီ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
တုၤနုၤတဘျီစီၤပျဲၢ်စီဘိးလီၤန့ၢ်နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအဃီဒီးအတၢ်လဲၤထီၣ်ဆူအအိၣ်လီၤ.တုၤစီၤပျဲၢ်စီထံၣ်ဃီၤပိာ်
မုၣ်န့ၣ်တဘျီဃီဂ့ၤဘၣ်အမဲာ်ဒီးပိာ်မုၣ်စ့ၢ်ကီးထံၣ်ဃီၤပိာ်ခွါန့ၣ်တဘျီဃီတၢ်သံၣ်စူးတအိၣ်လၢၤဘၣ်,ကွၢ်လၢပှၤ
ဘၣ်တၢ်ရဲၢ်သံန့ၣ်လီၤ.သးသကိးသးခံဖျၢၣ်အိၣ်ဆၢထၢၣ်လိာ်အသးတဘျီဃီတၢ်ကတိၤဂ့ၢ်လိာ်တဆဲးပဲာ်ဒိး, ခီကတိၤလိာ်သးတၢ်တခီခီတသ့တချုးလၢၤဘၣ်.မၤသးဒ်မိၢ်အဲၣ်တီပၢ်အဲၣ်တီ,မိၢ်ကံၢ်စုပၢ်ကံၢ်ခီၣ်,မိၢ်မၤလိာ်ပၢ်
မၤလီၤပာ်စၢၤလၢပျၢၤကဲနီၢ်အိၣ်သီသးတ ဖျၢၣ်ဃီ, အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢစီၤပျဲၢ်စီအစုခံခီအကျီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဒီးပိာ်ခွါအပၢ်ဟဲလီၤဒိးတ့ဒိးဖျီအ၀ဲသ့ၣ်တဘျီဃီလီၤ.တဘျီအံၤစီၤပျဲၢ်စီအိၣ်၀ဲလၢခုးပူၤအသကိးအိၣ်ထီၣ်က့ၤ
၀ဲဒီးအိၣ်၀ဲဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. ဒီးကူးက့ၤအဘုတဖၣ်ပိၣ်သကိးတဲသကိးတၢ်ဒီးနံၤဒီးအ့တဘိယူၢ်ဃီလီၤ.
အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်ခံဂၤ,တယံာ်တမီၢ်ဒီးအမါနီၣ်လီၤအသးဒီးအခွါမုၣ်လၢအဟဲထီၣ်ပှၢ်ဒီးဖိၣ်ဃဲလၢကျဲတဂၤ
န့ၣ်နီၣ်လီၤအသးစ့ၢ်ကီးလီၤ.တုၤအဘၣ်မုၢ်ဘၣ်လါဒီးဆံးစၢ်၀ဲခံဂၤလိာ်လၢမုၢ်တနံၤဃီအတီၢ်ပူၤလီၤ.နီၢ်ဘီယုၢ်
ယ့ၤအဖိမ့ၢ်အပိာ်ခွါဒီးအခွါမုၣ်တဂၤအဖိမ့ၢ်အပိာ်မုၣ်လီၤ.တုၤမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ဒီးပိာ်မုၣ်ခံဂၤအ၀ၤလဲၤဖှိၣ်အဖိအဒ့
န့ၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်၀ဲလၢသ့ၣ်တထံးဃီဒီးဖှိၣ်၀ဲတဂၤတကပၤဒီးမ့ၢ်လၢသ့ၣ်န့ၣ်ဒိၣ်၀ဲအဃိတထံၣ်လိာ်အသးဘၣ်.လၢအ
ဟဲက့ၤတခီဆှၣ်တရံး၀ဲဒၣ်တခီဃီအဃိတတိနိၣ်လိာ်အသးစ့ၢ်ကီးဘၣ်.တုၤအက့ၤဒီးထံၣ်လိာ်အသးလၢကျဲဒီး
သံကွၢ်လိာ်အသးလၢအဟဲက့ၤလၢလဲၣ်လၢလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.အတဂၤစံးဆၢအီၤလၢအဟဲဖှိၣ်အဖိအဒ့ဒီးအတဂၤ
စံးစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢအဟဲဖှိၣ်အဖိအဒ့လီၤ.တဂၤဒီးတဂၤသံကွၢ်ကျိာ်ထံလိာ်အသး၀ံၤဒီးတလီအဖိခွါသံကွၢ်ကဒီး
အီၤ,ခွါဧၢ,ယနၢ်ဟူလၢယပှၤမုၣ်ပှၢ်တဲယၤလၢနထီၣ်ပှၢ်လၢညါသတးဒီးနဖိြကၢးအိၣ်တ့ၢ်လၢညါလီၤ.အတဂၤ
စံးဆၢအီၤ,တမ့ၢ်ဘၣ်,အိၣ်ဒၣ်ခဲအံၤလီၤ.မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီးခွါဧၢ,ခဲအံၤပြကၢးဒီဒိၣ်လိာ်ပသးလီၤ.နဲဒၣ်နဖိအိၣ်လၢအ
ပိာ်မုၣ်န့ၣ်မ့ၢ်နယုၢ်အမံၤဒ်လဲၣ်.ဒီးစံးဆၢ၀ဲ,ယဖိမုၣ်န့ၣ်ယယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢနီၢ်အံၣ်မၢၤလီၤ.အ၀ဲတခီစံးဆၢ၀ဲလၢ
အယုၢ်အဖိခွါအမံၤလၢအံၣ်မီလ့လီၤ.မ့ၢ်လၢပ၀ဲခံဂၤအံၤပဘၣ်တိနိၣ်လိာ်ပသးသ့သ့ဘၣ်ဘၣ်အဃိပကဘၣ်ဒီ
ဒိၣ်လိာ်ပသးလီၤ.ဒီးအၢၣ်လီၤကျိာ်လီၤလိာ်သး,ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအတၢ်သးတီခံဂၤန့ၣ်၀ံၤဒီးဟးဖးလိာ်အသး
လီၤ.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်လၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
အဖိဘၣ်. ဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး, တၢ်အံၤပကဘၣ်လဲၤသံကွၢ်လၢ၀ံဒီးမၢအ၀ၤလဲၤသံကွၢ်လၢ၀ံလီၤ. စံးဘၣ်အ၀ၤန့ၣ်လၢထါတဃ့ၤအပူၤဒ်အံၤ,-
ခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ယဒၢယဖိသၢနံၣ်အံၤဧါ,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်ဘၣ်,
ယဒၢယဖိသၢနံၣ်အံၤဧီၢ်,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်လီၣ်,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်မး,
လဲၤစးကွၢ်လၢ၀ံန့ၣ်မး,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်ဧီၢ်,
လဲၤစးကွၢ်လၢ၀ံန့ၣ်မီၣ်.
၀ၤတလီဖိခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
အ၀ၤတလီအဖိခွါတခီတ၀ံခိၣ်ဒိၣ်ခံဃၢဘၣ်, ဒီးလဲၤသံကွၢ်၀ံစ့ၢ်ကီးလီၤ. မၤ၀ဲလၢ
ထါ-တနၢ်ဒ်အံၤ,- ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
မါသးဘိမၢလီၤလဲာ်ယၤ,
မါသးဘိဧါ, ယလဲၤမး,
မါသးဘိမၢလီၤယၤဧီၢ်,
သးဘိဧၢ, ယကလဲၤလီၤ.
မါသးဘိဧီၢ်ဘိဧီၢ်ဘိ
တုၤနုၤတစုတလီဖိခွါဟံးထီၣ်အဆ့အယၣ်အထၢၣ်အမီာ်ဒီးအချံၣ်ဒီးလဲၤ၀ဲလီၤ.လဲၤ၀ဲတုၤ၀ံအအိၣ်ဒီးစံးဘၣ်
၀ံန့ၣ်လၢထါတနၢ်အပူၤလီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
မၤဒၢဖိသၢနံၣ်အံၤဧီၢ်
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်လီၣ်,
မၤဒၢဖိသၢနံၣ်အံၤဧါ
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်ဘၣ်
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်လီၣ်,
၀ံမုၢ်ဃါကွၢ်န့ၢ်ယၤမီၣ်,
သၢနံၣ်တထံၣ်အမဲာ်မး,
၀ံမုၢ်ဃါကွၢ်လီၤန့ၢ်ယၤ.
၀ံမုၢ်ဃါဧီၢ်ဃါဧီၢ်ဃါ
၀ံမုၢ်ဃါစံးဆၢတလီအဖိခွါလၢထါ-တနၢ်ဒ်အံၤ,- ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
တလီဖိခွါတုၤအိၣ်မီၤယၤ,
ယကကွၢ်လီၤန့ၢ်မီၤနၤ,
တလီဖိခွါတုၤအိၣ်ယၤဧီၢ်,
ယကကွၢ်လီၤန့ၢ်နၤလီၤ.
တလီဖိခွါဧီၢ်လီဧီၢ်လီ
၀ံန့ၣ်ကွၢ်လီၤ၀ဲဒ်၀ံအလုၢ်အလၢ်အသိးန့ၣ်ဒီး၀ံတထံၣ်တၢ်လၢညါနီတမံၤဘၣ်.တသ့ၣ်ညါဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်
ဒီးစံးဘၣ်က့ၤအီၤလၢထါတနၢ်အပူၤလီၤ.
ကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ-
ယကွၢ်လီၤယတသ့ၣ်ညါ,
ဆီဃံအံၤယကကၢ်မး,
ဆဲးလီၤဆီဃံထီၣ်သြတဲၤ,
ဆီဃံစံးယၤဒ်အံၤနဲာ်,
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံလါ,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်မး,
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံသီ,
ထဲန့ၣ်နထံၣ်အမဲာ်ဧီၢ့်
တလီဖိခွါဧီၢ်လီဧီၢ်လီ
တလီဖိခွါသံကွၢ်တၢ်လၢ၀ံ၀ံၤဒီးဟဲက့ၤစံးဘၣ်အမါလၢထါတနၢ်အပူၤကဒီးလီၤ.
ကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံလါ,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်မး,
ကဘၣ်ဒၢနွံနံၣ်နွံသီ,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်လီၤ.
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်မး,
စီၤပျဲၢ်စီယုၢ်အမံၤမး,
နွံနံၣ်နထံၣ်အမဲာ်ဧီၢ်,
စီၤပျဲၢ်စီယုၢ်အမံၤဧီၢ်.
မါသးဘိဧီၢ်ဘိဧီၢ်ဘိ
တုၤနုၤတဘျီပှၤဒီမါ၀ၤခံဂၤန့ၣ်အိၣ်၀ဲထွဲဘၣ်ထွဲဘၣ်ဒီးတုၤအနံၣ်ဘၣ်လါဘၣ်ဒီးအမါန့ၣ်ဆံးစၢ်ထီၣ်၀ဲလၢအဖိ
ခွါလီၤ.ဒ်၀ံစံးဘၣ်အီၤအသိးယုၢ်၀ဲအမံၤလၢစီၤပျဲၢ်စီလီၤ.တုၤစီၤပျဲၢ်စီဖိၣ်သၣ်ခွါထီၣ်ဒီးအပၢ်ဃုန့ၢ်အတၢ်မၤလၢ
ခုးတလီၢ်ဒီးခုးဒူလာ်န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲဒူပှၢ်သ့ၣ်စီးဒီးလၢအခၢၣ်သးန့ၣ်အိၣ်၀ဲဒီးကမါဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လီၤ.ဒီးမၢအဖိခွါလဲၤဖဲး
ခုးဖဲတၢ်အလီၢ်န့ၣ်,ဖဲး၀ဲ၀ံၤ,ဆူးကွံာ်၀ဲ၀ံၤ,ဂိၢ်၀ဲ၀ံၤ,တၢ်စူၤလီၤထိၣ်လီၤဘု,ထိၣ်လီၤသူၣ်လီၤဖျးလီၤတၢ်အီၣ်တၢ်
အီအချံအသၣ်, တၢ်ကိးမံၤဒဲး၀ံၤဒီးမၢအဖိခွါကျီၢ်နီၣ်ဖျးမံၤ, တ့တိာ်တ့ဒဲဒီးမၢအလဲၤမံလၢဒဲထဲတဂၤဧိၤဒီးဟ့ၣ်
လီၤ၀ဲဒီးတနၢ်တဖျၢၣ်လၢအကဒ့၀ဲအဂီၢ်လီၤ.မၤ၀ဲခုးန့ၣ်ဒီတစူၤညါအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါတချုးစ့ၢ်ကီးဘၣ်.
တုၤလၢဆံးမုၢ်ဆံးဆၣ်အပူၤဒီးတနၢ်လၢအပၢ်ဟ့ၣ်အီၤန့ၣ်တနီၣ်ဟံးထီၣ်ဒ့၀ဲဘၣ်.လၢခံတနၢ်န့ၣ်သီၣ်ထီၣ်ဒၣ်
အတၢ်ဒ်န့ၣ်လွံၢ်နၤယဲၢ်နၤဒီးပျဲၢ်စီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,တနၢ်အံၤမၢယဒ့အီၤလီၤ.လၢခံတနၤပျဲၢ်စီဟံးထီၣ်တ
နၢ်န့ၣ်ဒီးဒ့၀ဲလီၤ.ဒီးတနၢ်အသီၣ်န့ၣ်ကလံၤစိာ်အီၤတဖျ့လီၤအသး,ဟူပၢၢ်လၢနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအအိၣ်သတးဒီး
ဘၣ်တၢ်သယုၢ်ဆ့ၣ်နီၤအခံတတုၤလီၤလၢၤဘၣ်.ပျဲၢ်စီဒ့တနၢ်အတၢ်သီၣ်န့ၣ်ထုးအီၤဒီးကမိၣ်လဲၤလူၤအသး
တၢ်အသီၣ်န့ၣ်လီၤ. ပျဲၢ်စီဒ့တနၢ်အုၣ်ထါအသီၣ်မ့ၢ်ဒ်အံၤလီၤ.
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ဆံးမုၢ်ဒီးဆံးဆၣ်ထီၣ်ပှဲၤ,
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကဲၤြကဲၤ,
ဆံးမုၢ်ဒီးဆံးဆၣ်ထီၣ်ဧီၢ်,
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကီၤြကီၤ,
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကဲၤြကဲၤ,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်နဲာ့်
တနၢ်ဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်ြကီၤြကီၤ,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်အီၤ,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်နဲာ်,
သုးပၢ်စၢ်သးပၢ်စၢ်နဲာ်,
တနၢ်ဒိၣ်ယဟံးထီၣ်အီၤ,
သုးပၢ်စၢ်သးပသုးအီၤ.
ြကူၤနၤဧီၢ်ြကူၤနၤ
တနၢ်ဖးဒိၣ်သီၣ်ထီၣ်တဖျ့လီၤအသးဆူနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအဒဲပူၤလၢမုၢ်နၤဖဲတၢ်အိၣ်ဘှ့ၣ်ယုၢ်ကလာ်အခါဘၣ်ဆဲး
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအနၢ်ဒီးတၢ်သယုၢ်အသးလၢပှၤဒ့တနၢ်အကစၢ်န့ၣ်လီၤ.နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤမိၣ်ဟဲထီၣ်လူၤအသးတ
ကီၢ်ခါအိၣ်တသ့လၢၤဘၣ်ဒီးဃ့အခွဲးလၢအမုၢ်ဂၢ်လၢအကလဲၤထီၣ်လူၤတနၢ်သီၣ်အထံးန့ၣ်လီၤ.
ဃ့အခွဲးလၢထါတဃ့ၤအပူၤလီၤ.
ခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ထီၣ်ကွံာ်ရဲၢ်သံအ၀ီဆံ,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်ဒံး,
ထီၣ်ကွံာ်ရဲၢ်သံအ၀ီအါ,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်မး,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်မး.
ယမုၢ်ဂၢ်ဘၣ်ပျဲလီၤယၤ,
စီပျဲၢ်စီတသယုၢ်ဒံး,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲယၤခဲအံၤ
မုၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤသ့ၣ်ညါတဘျီဃီလၢပှၤဒ့တနၢ်သီၣ်အ၀ဲန့ၣ်မ့ၢ်စီၤပျဲၢ်စီန့ၣ်လီၤ.တုၤနုၤတစုအ၀ဲဃ့အခွဲးလၢအမုၢ်
ဂၢ်ဒ်သိးအကလဲၤထီၣ်ဃုပျဲၢ်စီဒီးန့ၢ်ဘၣ်၀ဲအခွဲးကစီ
ဒီလီၤ.ဒီးအမုၢ်ဂၢ်တ့ဃံတ့လၤထီၣ်အီၤလၢတၢ်ကယၢကယဲဖှူအီၤလၢတၢ်နၢမူနၢ
ဆှီဒီးမၤ၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
နံၣ်နကူအံၤနံၣ်သိမီ,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲဧီၢ်,
နံၣ်နကူအံၤနံၣ်သိ၀ါ,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲမး,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲမး,
ဃ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤမး,
နဆ့တိၤဆးဘှၢၣ်ဘှဲဧီၢ်,
ဆ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤဧီၢ်,
ဆ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤမး,
ဟးထီၣ်သီၣ်ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတး,
ဆ့နွံပှ့ၤသၣ်ပှဲၤလိၤဧီၢ်,
ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတးဟးထီၣ်သီၣ်,
ဟးထီၣ်သီၣ်ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတး,
ဖဲစ့ပှဲၤနကိာ်အံၤမး,
ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတးဟးထီၣ်သီၣ်,
ဖဲစ့ပှဲၤနကိာ်အံၤဧီၢ်,
ဟးထီၣ်သီၣ်ပိၢ်တံၢ်ပိၢ်ြတး
နၢ်ကါဧီၢ်နၢ်ကါစ့မး,
နၢ်ကါဧီၢ်နၢ်ကါစ့မး,
ခိၣ်ကျီၤဧီၢ်ခိၣ်ကျီၤစ့မး,
ခိၣ်ကျီၤဧီၢ်ခိၣ်ကျီၤစ့မး,
ခိၣ်သူလၣ်ဘျ့ပျဲာ်သိမး,
ခိၣ်သူလၣ်ဘျ့ပျဲာ်သိမး,
ဘုလါစီၢ်လီၤခိၣ်ဖျ့ကျၤ
ဘုလါစီၢ်လီၤခိၣ်ဖျ့ကျၤ,
ဘၣ်တဘၣ်ပျဲၢ်စီဘၣ်သး,
ယဖိမုၣ်စုဒုၣ်ပလဲ,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆဲးဆဲး,
ယဖိမုၣ်စုဒုၣ်၀ါဘီ,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆီးဆီး,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆဲးဆဲး,
မဲာ်တူၢ်တခွဲၣ်ဘျ့ၣ်ဘျီၣ်နဲာ်,
ဆုဘုကပ့ၤစီၢ်ဆီးဆီး,
မဲာ်တူၢ်တခွဲးဘျ့ၣ်ဘျီၣ်ဧီၢ်,
မဲာ်တူၢ်တခွဲးဘျ့ၣ်ဘျီၣ်ဧီၢ်,
နံၤတရံးထးခိၣ်သူစီ,
မဲာ်တူၢ်တခွဲးဘျ့ၣ်ဘျီၣ်နဲာ်,
နံၤတရံးထးခိၣ်သူကယဲၢ်,
နံၤတရံးထးခိၣ်သူစီ,
နုၢ်ခိၣ်မီၣ်ဒီးတၢ်မျၢ်ဂီၤ,
နုၢ်ခိၣ်မီၣ်ဒီးတၢ်မျၢ်ဂီၤ,
အလွဲၢ်ဆဲးဒ်မုၢ်အသိး,
အလွဲၢ်ဆဲးဒ်မုၢ်အသိး,
ဘၣ်တဘၣ်စီပျဲၢ်အဲၣ်ဒိး
ြခဲၤငဲၤငဲၤဧီၢ်ငဲၤဧီၢ်ငဲၤ
တုၤနုၤတဘျီနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအမုၢ်ဂၢ်ကယၢကယဲတ့ဃံတ့လၤထီၣ်အီၤ၀ံၤလံဒီးနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤကလီးထီၣ်အမုၢ်
ဂၢ်လီၤ.တဲတၢ်ဒီးအမုၢ်ဂၢ်ဒီးမၤ၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
လဲၤထီၣ်လူၤစီပျဲၢ်စီမး,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲလီၤမီၤယၤ,
လဲၤထီၣ်လူၤစီပျဲၢ်စီဧီၢ်,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲလီၤယၤကီး,
ယမုၢ်ဂၢ်ပျဲလီၤမီၤယၤ,
သၢဘျီကလီးထီၣ်မီၤနၤ,
သၢဘျီကလီးထီၣ်မီၤနၤ,
သၢဘျီအူခွးထီၣ်မီၤနၤ,
သၢဘျီကလီးထီၣ်မီၤနၤ,
ယမုၢ်ဂၢ်ယလဲၤယဲမး.
ယမုၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်ဧီၢ်ဂၢ်
တုၤနုၤတဘျီနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤလဲၤထီၣ်၀ဲဆူပျဲၢ်စီအအိၣ်လီၤ.လဲၤတလၢကျဲအဖၢမုၢ်ပှ့ၤသၣ်ပှ့ၤဩိသီၣ်ရ့ရိၣ်, ဘူးထီၣ်ဘူးထီၣ်လၢကမါတဖျၢၣ်န့ၣ်အဃၢၤဒီးအိၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲလီၤ.စီၤပျဲၢ်စီတခီထံၣ်စိဃီၤတၢ်မၤအသးလီၤလိၣ်
လီၤလးအဃိအ၀ဲပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်,ဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်,တၢ်လီၤဆီလီၤလးဒ်သိးအံၤတ
ထံၣ်နီတခီၣ်နီတဘျီမးလဲၣ်.တုၤအဘူးထီၣ်လၢဒဲဒီးဟဲပၢၢ်ထီၣ်လၢပိာ်မုၣ်တဂၤအဃိဆိကမိၣ်ကဒီး၀ဲ, ပှၤအံၤမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤ, မ့ၢ်တၢ်အၢလဲၣ်, ယဲတခီယအိၣ်တဂၤလၢခုးပူၤ, တဘူးမိၢ်တဘူးပၢ်,တဘူးတံၤတဘူးသကိး, မ့ၢ်ယကဘၣ်မၤဘၣ်ဒ်လဲၣ်.နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤတခီဟဲဆူပျဲၢ်စီအဒဲခီၣ်ထံးဒီးမၢပျဲၢ်စီစဲၤလီၤန့ၢ်အီၤဃီလီၤ.အံၣ်အုထီၣ်
အကလုၢ်, မၤ၀ဲလၢထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
စဲၤလီၤန့ၢ်ယဃီချ့ချ့,
ဟံၣ်ထူၣ်ဒဲထူၣ်ထီၣ်တသ့,
စဲၤလီၤယဃီချ့ချ့မီၣ်,
ဟံၣ်ထူၣ်ဒဲထူၣ်ထီၣ်တညီ
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ပျဲၢ်စီတခီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး, ယတစဲၤလီၤန့ၢ်အဃီဒံးဘၣ်, ယကသံကွၢ်ဒၣ်ကလိာ်အတၢ်တဘီ, မ့အမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၤဧါ, တၢ်အၢဧါန့ၣ်လီၤ. သံကွၢ်၀ဲလၢထါတနၢ်အပူၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
နမံၤမတၤလဲၣ်ဧီၢ်စီ,
ဘိးလီၤနဃီဘၣ်ဘူၣ်လီၣ်,
နမံၤမတၤလဲၣ်တခွါ,
ဘိးလီၤနဃီဘၣ်ဘူၣ်ဧါ
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤတခီစံးဆၢက့ၤအီၤတဘျီဃီလၢထါ-တဃ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ဘီယုၢ်ယ့ၤအမံၤမ့ၢ်ယၤ,
မိၢ်မၢယဟဲထီၣ်အိၣ်နၤ,
ဘီယုၢ်ယ့ၤအမုၣ်ယၤဧီၢ်,
မိၢ်မၢယဟဲထီၣ်အိၣ်စီ
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ပျဲၢ်စီဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသး,စံး၀ဲလၢ,အမိၢ်မၢအဟဲထီၣ်အိၣ်ယၤ,ယဲယတသ့ၣ်ညါအမိၢ်နီတဘျီယစဲၤလီၤန့ၢ်အ
ဃီကဘူၣ်ဧါ.ယတစဲၤလီၤန့ၢ်အဃီဘၣ်,ယကကွၢ်ဒၣ်ကလိာ်တစိၢ်တလီၢ်လီၤ.မ့ၢ်လၢပျဲၢ်စီမၤယံာ်မၤနီၢ်အသး
အဃိဘီယုၢ်ယ့ၤမၤထီၣ်ကဒီးထါတဃ့ၤဒ်အံၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
ဘိးလီၤယဃီချ့ချ့မီၣ်,
ပျဲလဲၤထီၣ်ယၤချ့ချ့မီၣ်,
အိၣ်ဒဲဖီလာ်အိၣ်တညီ,
မံလီၤဆ့ၣ်နီၤခးကီကီ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
ပျဲၢ်စီမၤဆၢက့ၤအီၤလၢထါ-တနၢ်ဒ်အံၤ,-
ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ, ြကူၤနၤ
ဘိးလီၤနဃီတဘူၣ်ဧီၢ်,
နမိၢ်ကဆဲးယၤလၢဘီ,
ဘိးလီၤနဃီတဘူၣ်မး,
နပၢ်ကကျီယၤလၢနး.
နီၢ်တခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤမၤဆၢကဒီးလၢထါ-တဃ့ၤ,-
ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ, ြခဲၤငဲၤ
မိၢ်သးဘိပျဲလီၤလဲာ်ယၤ,
မိၢ်တဆဲးနၤတခးနၤ,
မိၢ်သးဘိပျဲလီၤယၤဧီၢ်,
ပၢ်တဆဲးစီတခးစီ.
စီတခွါဧီၢ်ခွါဧီၢ်ခွါ
တုၤနုၤတဘျီစီၤပျဲၢ်စီဘိးလီၤန့ၢ်နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအဃီဒီးအတၢ်လဲၤထီၣ်ဆူအအိၣ်လီၤ.တုၤစီၤပျဲၢ်စီထံၣ်ဃီၤပိာ်
မုၣ်န့ၣ်တဘျီဃီဂ့ၤဘၣ်အမဲာ်ဒီးပိာ်မုၣ်စ့ၢ်ကီးထံၣ်ဃီၤပိာ်ခွါန့ၣ်တဘျီဃီတၢ်သံၣ်စူးတအိၣ်လၢၤဘၣ်,ကွၢ်လၢပှၤ
ဘၣ်တၢ်ရဲၢ်သံန့ၣ်လီၤ.သးသကိးသးခံဖျၢၣ်အိၣ်ဆၢထၢၣ်လိာ်အသးတဘျီဃီတၢ်ကတိၤဂ့ၢ်လိာ်တဆဲးပဲာ်ဒိး, ခီကတိၤလိာ်သးတၢ်တခီခီတသ့တချုးလၢၤဘၣ်.မၤသးဒ်မိၢ်အဲၣ်တီပၢ်အဲၣ်တီ,မိၢ်ကံၢ်စုပၢ်ကံၢ်ခီၣ်,မိၢ်မၤလိာ်ပၢ်
မၤလီၤပာ်စၢၤလၢပျၢၤကဲနီၢ်အိၣ်သီသးတ ဖျၢၣ်ဃီ, အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢစီၤပျဲၢ်စီအစုခံခီအကျီၤပူၤန့ၣ်လီၤ.
ဒီးပိာ်ခွါအပၢ်ဟဲလီၤဒိးတ့ဒိးဖျီအ၀ဲသ့ၣ်တဘျီဃီလီၤ.တဘျီအံၤစီၤပျဲၢ်စီအိၣ်၀ဲလၢခုးပူၤအသကိးအိၣ်ထီၣ်က့ၤ
၀ဲဒီးအိၣ်၀ဲဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. ဒီးကူးက့ၤအဘုတဖၣ်ပိၣ်သကိးတဲသကိးတၢ်ဒီးနံၤဒီးအ့တဘိယူၢ်ဃီလီၤ.
အ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်ခံဂၤ,တယံာ်တမီၢ်ဒီးအမါနီၣ်လီၤအသးဒီးအခွါမုၣ်လၢအဟဲထီၣ်ပှၢ်ဒီးဖိၣ်ဃဲလၢကျဲတဂၤ
န့ၣ်နီၣ်လီၤအသးစ့ၢ်ကီးလီၤ.တုၤအဘၣ်မုၢ်ဘၣ်လါဒီးဆံးစၢ်၀ဲခံဂၤလိာ်လၢမုၢ်တနံၤဃီအတီၢ်ပူၤလီၤ.နီၢ်ဘီယုၢ်
ယ့ၤအဖိမ့ၢ်အပိာ်ခွါဒီးအခွါမုၣ်တဂၤအဖိမ့ၢ်အပိာ်မုၣ်လီၤ.တုၤမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ဒီးပိာ်မုၣ်ခံဂၤအ၀ၤလဲၤဖှိၣ်အဖိအဒ့
န့ၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်၀ဲလၢသ့ၣ်တထံးဃီဒီးဖှိၣ်၀ဲတဂၤတကပၤဒီးမ့ၢ်လၢသ့ၣ်န့ၣ်ဒိၣ်၀ဲအဃိတထံၣ်လိာ်အသးဘၣ်.လၢအ
ဟဲက့ၤတခီဆှၣ်တရံး၀ဲဒၣ်တခီဃီအဃိတတိနိၣ်လိာ်အသးစ့ၢ်ကီးဘၣ်.တုၤအက့ၤဒီးထံၣ်လိာ်အသးလၢကျဲဒီး
သံကွၢ်လိာ်အသးလၢအဟဲက့ၤလၢလဲၣ်လၢလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.အတဂၤစံးဆၢအီၤလၢအဟဲဖှိၣ်အဖိအဒ့ဒီးအတဂၤ
စံးစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢအဟဲဖှိၣ်အဖိအဒ့လီၤ.တဂၤဒီးတဂၤသံကွၢ်ကျိာ်ထံလိာ်အသး၀ံၤဒီးတလီအဖိခွါသံကွၢ်ကဒီး
အီၤ,ခွါဧၢ,ယနၢ်ဟူလၢယပှၤမုၣ်ပှၢ်တဲယၤလၢနထီၣ်ပှၢ်လၢညါသတးဒီးနဖိြကၢးအိၣ်တ့ၢ်လၢညါလီၤ.အတဂၤ
စံးဆၢအီၤ,တမ့ၢ်ဘၣ်,အိၣ်ဒၣ်ခဲအံၤလီၤ.မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီးခွါဧၢ,ခဲအံၤပြကၢးဒီဒိၣ်လိာ်ပသးလီၤ.နဲဒၣ်နဖိအိၣ်လၢအ
ပိာ်မုၣ်န့ၣ်မ့ၢ်နယုၢ်အမံၤဒ်လဲၣ်.ဒီးစံးဆၢ၀ဲ,ယဖိမုၣ်န့ၣ်ယယုၢ်န့ၢ်အမံၤလၢနီၢ်အံၣ်မၢၤလီၤ.အ၀ဲတခီစံးဆၢ၀ဲလၢ
အယုၢ်အဖိခွါအမံၤလၢအံၣ်မီလ့လီၤ.မ့ၢ်လၢပ၀ဲခံဂၤအံၤပဘၣ်တိနိၣ်လိာ်ပသးသ့သ့ဘၣ်ဘၣ်အဃိပကဘၣ်ဒီ
ဒိၣ်လိာ်ပသးလီၤ.ဒီးအၢၣ်လီၤကျိာ်လီၤလိာ်သး,ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအတၢ်သးတီခံဂၤန့ၣ်၀ံၤဒီးဟးဖးလိာ်အသး
လီၤ.
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်လၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
ပှၤတီၣ်ထီၣ်တၢ်ကွဲး :
ဖံအဲမၣ်မုၣ်ရံး
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ :
ကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်
အံၣ်မီလ့ဒီးထီပျီၤဖီပူ အကူာ်တၢ
လၢပျၢၤပှၤဒီမိ၀ၤခံဂၤ,အိၣ်ဃုာ်၀ဲဒၣ်ထွဲဘၣ်ထွဲဘၣ်တုၤအဘၣ်မုၢ်ဘၣ်လါဒီးအမါတဂၤဆံးစၢ်ထီၣ်အဖိမုၣ်တဂၤ
ဒီးအပၢ်သံသဒၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ.ဖိမုၣ်တဂၤအံၤယုၢ်န့ၢ်၀ဲအမံၤလၢနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤလီၤ.တုၤအသ့ဃ့ၢ်သ့ဟးသ့ထီၣ်
တစဲးဒီးအမိၢ်သံသဒၣ်ကဒီးအီၤဒီးအဖါတံၢ်စီၤပၤတဂၤကွၢ်လုၢ်ဖိက့ၤအီၤလီၤ.အဖါတံၢ်တခီမ့ၢ်လၢအတၢ်ဆိ
ကမိၣ်ဆိကမးတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိတအဲၣ်တကွံအီၤဘၣ်.တုၤအမုၣ်ကနီၤထီၣ်ဒီးအဖါတံၢ်စံးအီၤ,နအိၣ်ဒီး
ယၤအံၤမၤခုမၤဆှါနသးဒီးယကမၢပှၤဆးန့ၢ်နဆ့ကူယၣ်သိးလီၤ.ဖိသၣ်မုၣ်တဂၤအံၤတုၤအမုၣ်ကနီၤထီၣ်
နီၢ်နီၢ်တဘျီဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမးတုၤဖိၣ်သၣ်ခွါတဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်အီၤဒီးတမဲာ်ဘၣ်သးစီၣ်အီၤန့ၣ်တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်,
လဲၤအိၣ်သကိးအီၤကိးမုၢ်ဟါဒဲးလီၤ.ယံာ်ယံာ်ဒီးအဖါတံၢ်စံးအီၤ,ဖိဒိၣ်မုၣ်ဧၢ,နအိၣ်ဒီးယၤအံၤလၢာ်ဂီၤကသံၣ်
ဖိညါသူးဖိ,မ့ၣ်ဒၢဖၣ်ဒၢ,တရံးခိၣ်ဖးနးမးယတူၢ်တပှဲၤလၢၤဘၣ်.ဒီးအဖါတံၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ.တၢ်အံၤမ့ၢ်ဒ်
ပှၤသးပှၢ်စံး၀ဲ,-
သ့ၣ်လၢအထီဘၣ်ကလံၤ
နီၢ်လၢအဂ့ၤဘၣ်တမှံၤ
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤတဲဆၢက့ၤအဖါတံၢ်ဒီးစံး၀ဲဒၣ်,ယထီၣ်တစိၤလီၤတဃၣ်အံၤယတၢ်ဟဲ၀ံဟဲစိာ်တမုာ်တဂ့ၤစ့ၢ်ကီး
ဘၣ်.ယမ့ၢ်ပိာ်မုၣ်ယမ့ၢ်ပိာ်မၢၤဟးတသ့ဟးတဘၣ်ဘၣ်.နဟီဃ့ၢ်ဟီဟးယၤအံၤမ့ၢ်တၢ်ကီလၢယဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ.
အဖါတံၢ်တခီတုၤအနၢ်ဟူအဖိဒိၣ်မုၣ်ကတိၤတၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီးအသးထီၣ်တဘျီဃီ,ထူလီၤတဲာ်ကွံာ်အီၤလၢဟံၣ်ပူၤ
ဒီးသံတယူာ်ဘီတကျာ်ဘၣ်အသးတစိၢ်တပနာ်ညါလီၤ.တုၤအပၢၢ်ထီၣ်က့ၤလၢခိဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်ဟးကွံာ်၀ဲစု
ယၢ်ခီဒီးအဆ့ဖိတဘ့ၣ်လၢအလိၤလၢတၢ်မဲာ်ထံမဲာ်နိအပူၤလီၤ.တုၤနုၤတစုလဲၤလဲၤ၀ဲဒၣ်ထဲတဂၤဧိၤတုၤလၢ
ပှၢ်မုၢ်ကနၢပူၤသ့ၣ်ဃံၣ်တြတီၤမံတသီသီ,လဲၤကဒီးဆူပှၢ်မုၢ်ကနၢဒီယာ်ြတၤ,ဘီၣ်သိၣ်ကျါတၤက၀ဲၤကျါ,သံလၢ်
မူလၢ်တစးလၢၤ၀ဲဘၣ်.ယံာ်ယံာ်ဒီးထံၣ်လိာ်အသးဒီးအသကိးပိာ်မုၣ်တဂၤသိးဆ့၀ါဒ်အီၤအသိးလီၤ.
အ၀ဲသ့ၣ်ထံၣ်လိာ်အသးဒီးသံကွၢ်လိာ်အသး,ခွါမုၣ်ဧၢ,နဟဲလၢပှၢ်မုၢ်ကနၢဘီၣ်သိၣ်တၤက၀ဲၤကျါအံၤမ့ၢ်နတ
သူၣ်ပျံၤသးပျံၤတၢ်ဘၣ်ဧါ.အသကိးတဂၤတဲဆၢအီၤ,နသံကွၢ်ယၤတၢ်ဒီးယကတဲနၤကနၣ်ကွၢ်တဘီ,ယဲဒၣ်အံၤ
ယမိၢ်ဆံးစၢ်ယၤတသီခံသီ၀ံၤယပၢ်သံသဒၣ်ယၤလီၤ.လၢခံတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်ဒီးယမိၢ်သံသဒၣ်ယၤကဒီးလီၤ.ယ
အိၣ်ဒီးယဖါတံၢ်စီၤပၤတဂၤဒီးအ၀ဲဒၣ်မ့ၢ်လၢအတၢ်ဆိကမိၣ်ဆိကမးတလၢတပှဲၤဘၣ်အဃိမၤအၢမၤနးယၤ
ဒိၣ်မးလီၤ.ယပုၢ်တအိၣ်နီတဂၤ,ယ၀ဲၢ်တအိၣ်နီတဂၤ,ယဖါတံၢ်စီၤပၤန့ၣ်တီၢ်ယၤတဘျီဆါတဘျီဆါယတူၢ်တ
န့ၢ်ခီၣ်တကဲလၢၤဘၣ်သတးဒီးယဘၣ်ဟးယဲဆူအံၤဆူဘးဒီးယထံၣ်လိာ်ဃိာ်လိာ်ယသးဒီးနၤခဲအံၤလီၤ.ဒီးနဲ
ဒၣ်စ့ၢ်ကီးတဲလီၤနဂ့ၢ်နကျိၤတက့ၢ်မီၣ်ခွါမုၣ်ဧၢ,ဒီးအသကိးမုၣ်တဂၤစးထီၣ်တဲကဒီး၀ဲ၀ံၤဒီးစံး၀ဲဒၣ်,နၤဒီးယၤ
အံၤပဘၣ်တၢ်တတၢၢ်တနါဒ်သိးသိးဒီးပတဲအလီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်လီၤ.တဘျီအံၤန့ၢ်လိာ်အသးခံဂၤလဲၤကဒီး
ဆူညါယံာ်ယံာ်ဒီးတုၤကဒီးလၢစီၤပၤခိၣ်ဒိၣ်နိးထီ,နၢၤခ့နၢၤပှၤ,စံးပှဲၤကတိၤပှဲၤ,သူၣ်လဲၢ်သးလဲၢ်တဂၤအဟံၣ်
ဂီၤထံးဒီးဆၢထၢၣ်အိၣ်လၢတၢ်ကိၢ်ကျါ,လၢစီၤပၤအနူၢ်မဲာ်ညါ,ပျံၤတၢ်ကနိးကစုာ်မးရၤရၤဒီးသၣ်၀ံၤစ့ၢ်ကီးမ့ၤ
ဒိၣ်မးလီၤ.စီၤပၤအဖိမုၣ်တဂၤထံၣ်လီၤအ၀ဲသ့ၣ်ဒီးက့ၤတဲဘၣ်အပၢ်လၢအထံၣ်ပှၤပိာ်မုၣ်ခံဂၤလၢနူၢ်မဲာ်ညါန့ၣ်
သတးဒီးအပၢ်ဒူအဖိမုၣ်အလိၤဒီးစံး၀ဲ, နထံၣ်ပှၤတမှံၤတပျီၤဟဲတုၤလၢဟံၣ်လၢဃီဒီးဘၣ်မနုၤလၢနတကိး
ထီၣ်ဆူဟံၣ်ပူၤဃီပူၤလဲၣ်.နဒုးအိၣ်အီၤလၢတၢ်ကိၢ်ကျါ,တၢ်ဘှံးအသးဒီးတၢ်သၣ်၀ံၤအသးလီၤ.ပှၤမ့ၢ်သံလၢပ
ဟံၣ်ခီၣ်ထံးဃီခီၣ်ထံးတဂ့ၤဘၣ်.ပှၤဒီခူပကွၢ်ကဲ,ပှၤဒီ၀့ၢ်ပကွၢ်ကဲမ့ၢ်သံတဂ့ၤဘၣ်.လဲၤဃီၤသံကွၢ်,ကိးလိာ်သု
သး,ထုးထီၣ်ဟ့ၣ်အီၤသုကူသုသိးဒီးဒုးကူဒုးသိးအီၤတက့ၢ်.တုၤနုၤတစုစီၤပၤအဖိမုၣ်လဲၤကိးထီၣ်ဖိသၣ်မုၣ်ခံ
ဂၤန့ၣ်,ထုးထီၣ်တၢ်ကူတၢ်သိးဒီးဟ့ၣ်ဒုးကူဒုးသိး၀ဲလီၤ.ဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ်ကူတဘူၣ်ဘၣ်,ဒီးတုၤစီၤပၤအဖိမုၣ်
တဖၣ်စံးအီၤလၢ,ပဟ့ၣ်ဒုးကူဒုးသိးသုလၢသုကသိးအဂီၢ်လီၤ.အလုၢ်အပှ့ၤန့ၣ်ပတစံးဘၣ်.ဒီးပိာ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ်လဲ
က့ၤအကူအသိး,၀ံၤဒီးပှၤခွဲးလီၤန့ၢ်အမ့ၤအထံဒီးပှၤဒုးအီၣ်ဒုးအီအ၀ဲသ့ၣ်လၢမ့ၤလီၤ.စီၤပၤတခီတုၤအထံၣ်
ဘၣ်ဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ်လီၤဆီဘၣ်အမဲာ်ဒီးဆိကမိၣ်၀ဲလၢအသးကံၢ်ပူၤ,ပှၤခံဂၤအံၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမးလီၤ.
မ့ၢ်အဟဲတၢ်ဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တၢ်မိၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်အသးသတးဒီးကိးဃီၤအဖိမုၣ်ဒီးမၢအဖိမုၣ်ကိးန့ၢ်အီၤဖိ
သၣ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ်လၢကဟဲဆူအအိၣ်လီၤ.တုၤအ၀ဲသ့ၣ်ဟဲဆူစီၤပၤအဂီၤထံးဒီးစီၤပၤသ့ၣ်ညါတဘျီဃီလၢပှၤခံ
ဂၤအံၤမ့ၢ်မးပှၤလၢအအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢပှၤတူၢ်ဒိၣ်ကီၤဒိၣ်အကျါလီၤ.မ့ၢ်လၢအဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်အတၢ်သံၣ်စူးလၢသူၣ်
က့သးပှၢ်တဖၣ်အမဲာ်ညါသ့သ့ဘၣ်ဘၣ်ဃံဃံလၤလၤအဃိလီၤ.စီၤပၤသံကွၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ဒီးစံး၀ဲဒၣ်,ဖိဒိၣ်မုၣ်သ့ၣ်
ဧၢ,လၢခံလၢပျၢၤလၢဂံၢ်လၢနီၢ်ယတထံၣ်သုနီတဘျီဘၣ်.မ့ၢ်သုဘၣ်တၢ်တတၢာ်တနါတပူၤပူၤဧါ.သုတဲကွၢ်ဖါတံၢ်
တဘီဧဲၢ်.ဖိသၣ်မုၣ်စံးဆၢအီၤ,ဖါတံၢ်ဧၢ,ယကတဲယုၤနၤလီၤ.ပ၀ဲခံဂၤအံၤပဂ့ၢ်ပကျိၤတလီၤဆီလိာ်အသးဘၣ်.
ပဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်ဒ်သိးသိးလီၤ.ပအိၣ်လၢပဖါတံၢ်အသိးဒီးမၤနၢၤအီၣ်ဃီၣ်ပှၤ,၀့ၤပဒူတီၢ်ပစိာ်ပှၤ,
ဒီးဟီဃ့ၢ်ဟီဟးကွံာ်ပှၤလီၤ.ပသးအုးဘၣ်ဆၣ်ပမၤတသ့ဘၣ်.ပဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢဟီၣ်လၢယၢၤလၢအဟံၣ်
အဃီဆူပှၢ်မုၢ်သီထိ,ဘီၣ်သိၣ်ကျါတၤက၀ဲၤကျါ,သ့ၣ်ဃံၣ်တြတီၤမံတသီသီ,လွဲၤဒီးလွဲၤတံးတံးတုၤလၢနအိၣ်ခဲ
အံၤလီၤ.
တုၤစီၤပၤနၢ်ဟူလၢဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤတဲလီၤအဂ့ၢ်အကျိၤ၀ံၤဒီးစီၤပၤစံးအီၤ,သုတဲလီၤသုသးနးတုၤချုးလီၤ.အိၣ်
လၢဖါတံၢ်အသိးတက့ၢ်.တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤအကျါန့ၣ်သုတဘၣ်မၤတၢ်ဘၣ်,သုတဘၣ်လဲၤသူၣ်ဘုဖျးဘု,ပဲာ်ခုးဖဲး
သံၣ်ဘၣ်,အိၣ်လၢဟံၣ်ဆုအီၣ်ဘုယီၢ်အီၣ်ဘု,ဖီအီၣ်တ့ၤအီၣ်ဒီးတမှံၤထီၣ်တမှံၤလီၤမၤစၢၤအီၣ်စၢၤတက့ၢ်. စီၤပၤတဂၤအံၤအဖိမုၣ်အိၣ်နွံဂၤလီၤ.တနံၣ်တနံၣ်ပှ့ၤန့ၢ်၀ဲအဆ့ကူယၣ်သိး,တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်ပှ့ၤန့ၢ်၀ဲအဆ့ကူ
ယၣ်သိး,တၢ်ကယၢကယဲလၢာ်စ့တဂၤတပီၢ်တပီၢ်လီၤ.ဒီးစံး၀ဲ,ဒ်ယပှ့ၤန့ၢ်ယဖိမုၣ်အတၢ်အသိး,ယဖိမုၣ်အီၣ်ဘၣ်
အသိးယကပှ့ၤန့ၢ်စ့ၢ်ကီးသု,ယကဒုးအီၣ်ဒုးအီသု,ဒီးယကပာ်ကဲသုဒ်ယဖိတံၢ်နီၢ်အသိးလီၤ.ဘၣ်ယိၣ်တၢ်နီတ
မံၤတဂ့ၤ.ဒီးဖိသၣ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ်စံးဆၢအီၤ,ဖါတံၢ်ဧၢ,ပတဖံးဘၣ်မၤဘၣ်,ပတလဲၤဘၣ်က့ၤဘၣ်လၢတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ
အကျါ,ပဘၣ်အိၣ်လၢဒၢးခိၣ်လီၢ်ပူၤဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.ဒီးစီၤပၤတဲကဒီးတၢ်ဒီးစံး၀ဲ,အၢၣ်,အိၣ်ဒီးယၤတက့ၢ်.သုမ့ၢ်အိၣ်
ဒီးယၤဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ.ပမ့ၢ်ကွၢ်လုၢ်က့ၤပှၤဖိၣ်ဃဲဆဲခိၣ်,ကဟုကယာ်က့ၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်ဒီးခဲကိာ်တဃၣ်န့ၣ်
ပကဘၣ်ဘျုးဘၣ်ဖှိၣ်ကန့ၢ်ဘူၣ်န့ၢ်တီၢ်လီၤ.ဒီးပိာ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ်အိၣ်၀ဲဒီးစီၤပၤလီၤ.ဖဲအဘူးအတံၢ်န့ၣ်၀့ၢ်အိၣ်၀ဲတ
ဖျၢၣ်ဒီးပိာ်ခွါဖိၣ်ဃဲအိၣ်တဂၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.အခိၣ်သူခိၣ်လၣ်ဂ့ၤ,ဒိၣ်တၢ်က့ၢ်ဘၣ်ဂီၤဘၣ်ဂ့ၤမး,အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်တၢ်
ဆးလၢလၢပှဲၤပှဲၤ,အမိၢ်အပၢ်သံသဒၣ်အီၤဖဲအသ့ဃ့ၢ်သ့ဟးန့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.အ၀ဲလဲၤအိၣ်ဒီးအဖါတံၢ်စီၤပၤတဂၤ
န့ၣ်,အတၢ်ကွၢ်လုၢ်ဖိက့ၤအီၤဒ်အဖိအသိးလီၤ.အိၣ်၀ဲဒီးအဖါတံၢ်တုၤအဖိၣ်သၣ်ခွါထီၣ်ဒီးသ့ဖံးသ့မၤ,သ့ကူၣ်
သ့ကၤသတးဒီးအဖါတံၢ်စီၤပၤဟ့ၣ်အီၤကဆီသၢဒု,ပနၢ်တကရၢဒီးစံာ်သၢလီၢ်လီၤ.စံာ်တလီၢ်တလီၢ်န့ၢ်ဘု
တကထိလီၤ.အဖါတံၢ်စံးအီၤ,ဖိဒိၣ်ခွါဧၢနအိၣ်ဒီးယၤလၢနနီၢ်ဆံးသးစၢ်,နမ့ၢ်ပိာ်ခွါလၢအသူၣ်ဘၣ်သးသ့,အဲၣ်မူ
အဲၣ်သကိးလၢပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လီၤ.ယဟ့ၣ်နၤတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ်အလၢပှဲၤစ့ၢ်ကီးဧါ.
ဖိၣ်ဃဲန့ၣ်စံးဆၢအီၤ,နပါ်ယၤဒ်နဖိနလံၤအသိး,နအဲၣ်ယၤကွံယၤ,နဟ့ၣ်လီၤယၤတၢ်တဖၣ်အံၤလၢပှဲၤလၢယ
ဂီၢ်တကးဘၣ်,နသူၣ်ဘၣ်သးသ့,ဒီးနတၢ်ဆိကမိၣ်ဆိကမးတဒ်ပှၤဂၤအသိးဘၣ်.ယစံးဘျုးစံးဖှိၣ်နၤဒိၣ်မးလီၤ.
တုၤနုၤတစုဖိၣ်ဃဲတဂၤန့ၣ်ဟးထီၣ်မၤစံာ်ဒီးမၤသ့ၣ်ဧိၤ၀ၣ်ဧိၤဒီးတနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်ပှ့ၤကဆီန့ၢ်အသီတဒုတဒု
ဒီးစံာ်တလီၢ်တလီၢ်လီၤ.ယံာ်ယံာ်ဒီးအခ့အပှၤအါထီၣ်အါထီၣ်ဒီးကဲထီၣ်စီၤပၤတဂၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.ပှၤဟဲတလိၢ်
အီၤတဘျုးဂၤဘၣ်ဆၣ်တအဲၣ်၀ဲဘၣ်.အဖါတံၢ်စီၤပၤတခီတဘျီန့ၣ်ကွၢ်ဃီၤတၢ်ဒီးစံး၀ဲဒၣ်,ယဖိဒိၣ်တဂၤအံၤ
ြကၢးလၢယဃုန့ၢ်အမါတဂၤလံလီၤ.ဒီးလဲၤ၀ဲဆူအအိၣ်ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ဖိဒိၣ်ဧၢ, အဆၢကတီၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးလံ, နြကၢးအိၣ်ဒီးနဟံၣ်နဃီ,နလီၢ်နကျဲ,ဒီးဖါတံၢ်ကဃုန့ၢ်နမါလီၤ.မ့ၢ်အဘၣ်နသးစ့ၢ်ကီးဧါ.ဖိၣ်ဃဲန့ၣ်စံးဆၢအီၤ,
ယပာ်နၤဒ်ယမိၢ်ယပၢ်အသိးဒီးနကွၢ်ကဲက့ၤယၤတုၤခဲကနံၣ်အံၤလီၤ.ယတလုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ်နတၢ်ကတိၤစ့ၢ်
ကီးဘၣ်,ဖဲဒၣ်နဆိကမိၣ်ြကၢးလၢယဂီၢ်န့ၣ်ဒီးကွၢ်ဖဲနသးလီၤ.အဖါတံၢ်တဲကဒီးအီၤ,ယမ့ၢ်စံးနၤလၢမၤတက့ၢ်
ဒီးတဂ့ၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်.
မ့ၢ်တၢ်၀ံကအိၣ်လၢယလိၤဧါ.အဃိယတမၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်.ကွၢ်လၢအဘၣ်နသးပိာ်မုၣ်တဂၤဂၤဒီးတဲဘၣ်ဖါတံၢ်တ
က့ၢ်.ဖါတံၢ်ကမၤန့ၢ်ဒၣ်နၤလီၤ.တဘျီန့ၣ်ဖိၣ်ဃဲတဂၤန့ၣ်တၢ်ကၢၣ်အသးဒီးလဲၤဟးလိာ်ကွဲဒီးလဲၤဘၣ်လၢစီၤ
ပၤတဂၤအဟံၣ်ဒီးထံၣ်လၢပိာ်မုၣ်ခံဂၤဘီယုၢ်ယ့ၤ,ဒီးအပုၢ်တဂၤန့ၣ်ဂ့ၤဘၣ်လၢအမဲာ်သတးဒီးတုၤအဟဲက့ၤ
ဆူအဟံၣ်ဒီးမံတန့ၢ်အီၣ်တ၀ံၣ်လၢၤဘၣ်.အသးန့ၣ်အိၣ်စဲထီဒၣ်လၢပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ်အလိၤလီၤ.နာ်သက့တဲ
ဖျါထီၣ်၀ဲလၢအဖါတံၢ်န့ၣ်တဘူၣ်ဘၣ်,မ့ၢ်လၢအမဲာ်ဆှးအဃိလီၤ.တုၤအ၀ဲလဲၤဟးဘၣ်တဘျီဒီးအိၣ်တကဲလၢၤ
ဘၣ်.တဘျီအံၤလဲၤဟးအိၣ်သကိး၀ဲကိးမုၢ်ဟါဒဲး,တမိၣ်ဟဲက့ၤလၢၤအသးဘၣ်.တၢ်ထုးဃၢဘၣ်အီၤတဒိးကွဲ
ဘၣ်.လဲၤဟး၀ဲပှဲၤထီၣ်ယဲၢ်ဘျီဃုဘျီသတးဒီးစီၤပၤကွၢ်ဃီၤတဘျးတယး၀ဲလၢပိာ်ခွါအ၀ဲအံၤဘၣ်အသးလၢပိာ်
မုၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
တုၤပိာ်ခွါက့ၤလီၤဒီးသံကွၢ်အဖိဒိၣ်မုၣ်ခံဂၤန့ၣ်စံး၀ဲ,ပိာ်ခွါလၢအဟဲဟးအိၣ်သကိးသုန့ၣ်မ့ၢ်သုကွၢ်ဘၣ်သု
သးစ့ၢ်ကီးဧါ.သုကွၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤဒီးတဲဘၣ်ဖါတံၢ်တက့ၢ်.ပိာ်မုၣ်ဖိခံဂၤတခီစံးဆၢအီၤ,ပကွၢ်ဂ့ၤ၀ဲသၢၣ်.ဘၣ်ဆၣ်ပတၢ်တ
အိၣ်တယၢၤနီတမံၤဘၣ်,မ့ၢ်အဲၣ်ပှၤဒီးဂ့ၤယၢာ်.အဖါတံၢ်တခီစံး,မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီးဂ့ၤလံ,ဖါတံၢ်ဘၣ်အသးစ့ၢ်ကီးလီၤ.
အဖိဒိၣ်မုၣ်တခီတဲကဒီး၀ဲ,ပှၤတအဲၣ်ပှၤဘၣ်,ပတၢ်တအိၣ်တယၢၤဘၣ်.ဒ်နသ့ၣ်ညါအသိးပ၀ဲဒၣ်ပဘၣ်ဟးလၢ
ဟီၣ်လၢယၢၤ, လၢမဲာ်ထံမဲာ်နိလီၤ.မ့ၢ်လၢနအံးက့ၤကွၢ်က့ၤပှၤအဃိပအိၣ်မုာ်အိၣ်ခုၣ်ဘၣ်က့ၤလီၤ.
တုၤနုၤတစုစီၤပၤလဲၤဃီၤတရံးဆူစီၤပၤဖိၣ်ဃဲအဖါတံၢ်တဂၤအအိၣ်ဒီးသံကွၢ်၀ဲဒၣ်,သိၣ်ဧၢ,တဲဘၣ်နဖိဒိၣ်ခွါ
န့ၣ်တက့ၢ်.ယဖိဒိၣ်မုၣ်ခံဂၤဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤမးလီၤ.တလာ်အၢလာ်ဃးဘၣ်,ယဆိမိၣ်ြကၢးဒီးအီၤကစီဒီလီၤ. နတဲဒီးကွၢ်နဖိဒိၣ်ခွါန့ၣ်တဘီဧဲၢ်.စီၤပၤတဂၤန့ၣ်စံးဆၢအီၤ,အၢၣ်သိၣ်ဧၢ,ယဲယဖိဒိၣ်ခွါန့ၣ်ယမ့ၢ်တဲဒီးစူၢ်ယက
လုၢ်ကိးဘျီဒဲးလီၤ.တလဲၤပူၤယၤဘၣ်.ကတိၤလိာ်အသးခံဂၤန့ၣ်၀ံၤဒီးစီၤပၤတဂၤန့ၣ်ဟဲက့ၤဆူအဟံၣ်လီၤ.
တုၤနုၤတစုစီၤပၤမၢပှၤလဲၤကိးဖိၣ်ဃဲဒ်သိးအကအိၣ်သကိးအီၤလီၤ.ဖိၣ်ဃဲဟဲတုၤဒီးစံး၀ဲဒၣ်,အၣ်လါ,ဖါတံၢ်ဧၢ
နတကိးြကီယၤနီတဘျီဘၣ်.မ့ၢ်နကတဲစ့ၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်.ဒီးအဖါတံၢ်တဲအီၤ,ဖိဒိၣ်ဧၢ,တဘျီညါအံၤအဆၢက
တီၢ်ဘၣ်လံလၢနဒၢးနလီၢ်အိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.နမ့ၢ်အိၣ်ဒ်အံၤတဂ့ၤတ၀ၢ်ဘၣ်.
လီၤနံးလီၤကျံၤလၢနတန့ၢ်ဖိန့ၢ်မါဘၣ်န့ၣ်တအိၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်.ဒီးပိာ်မုၣ်လၢနလဲၤအိၣ်သကိးအီၤမဟါန့ၣ်မ့ၢ်န
ကွၢ်ဂ့ၤစ့ၢ်ကီးဧါ.နသးတခီတအိၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်,မ့ၢ်နကစူၢ်နဖါတံၢ်အကလုၢ်ဧါ.ပိာ်မုၣ်အဖါတံၢ်မ့ၢ်စံးလၢမၤဒီးမ့ၢ်န
ကစံးဒ်လဲၣ်.ဖိၣ်ဃဲတဲဆၢ,စကွၢ်သ့ယၢာ်,ကွၢ်ဖဲနကတဲလီၤ.ပိာ်မုၣ်န့ၣ်ညါလၢယမဲာ်ညါတအိၣ်ဘၣ်,လၢယလီၢ်ခံ
တခီလီၤ.ယဲယပာ်မိၢ်ပာ်ပၢ်လၢနၤလီၤ.နမ့ၢ်စံးလၢမၤဒီးဘၣ်မၤလီၤ.ဖဲန့ၣ်အဖါတံၢ်တဲဆၢကဒီးအီၤ,ဂ့ၤဒိၣ်မး
လီၤ.ဒီးအၢၣ်လီၤ၀ဲလီၤ.တုၤမ့ၢ်အန့ၣ်တဘျီစီၤပၤကိးဃီၤဖံတိၢ်နိဒီးမၢ၀ဲအတၢ်လဲၤတလိၢ်ပိာ်မုၣ်န့ၣ်လီၤ.တ
လိၢ်လဲၤဒီးဟဲက့ၤတဲ၀ဲလၢအကဲထီၣ်ကဲထီလံသတးဒီးမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ပိာ်မုၣ်တခီပျိၣ်လီၤဘုဟုဒီးလိလီၤ,မၤပာ်
စၢၤဟုဘုၣ်ဟုသး,ဒိသံးဖီမ့ၤမုၢ်ဟါလီၤအီလီၤသံးမိၢ်ကနါ,အီၣ်ဃံးအီၣ်ဃီၣ်၀ဲ၀ံၤမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်ကဒီးတနံၤဒိသံ
ထိးဒိသံဆီဒီးအီၣ်၀ဲအမူးလီၤ.ပိာ်မုၣ်တခီအဖါတံၢ်လၢာ်စ့လွံၢ်ကယၤဘး,ဒီးပိာ်ခွါတခီအဖါတံၢ်လၢာ်စ့ယဲၢ်က
ယၤဘးလီၤ.တုၤအအီၣ်မူးအီၣ်ပွဲ၀ံၤမုၢ်ဟါလီၤဒီးလဲၤဆှၢနုာ်က့ၤ၀ဲဆူပိာ်မုၣ်အဒၢးဖိပူၤန့ၣ်လီၤ.ဒ်အလုၢ်အလၢ်
အိၣ်၀ဲဒၣ်အသိး,ဘၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လၢပိာ်မုၣ်အဒၢးန့ၣ်တုၤအထီၣ်ဖျဲးနွံသီ၀ံၤဒီးက့ၤအိၣ်က့ၤလၢအကစၢ်အဟံၣ်ဒၣ်
၀ဲန့ၣ်လီၤ.တုၤနံၣ်ဘၣ်ထီၣ်ကဒီးတဘျီတ့ထီၣ်ကဒီးအဟံၣ်သ့ၣ်ဘၣ်သၢစိၤအပျိာ်သၢဘိ၀ံၤအိၣ်၀ဲဒၣ်ဒီးအမါ,ဒီး
အခ့အပှၤအပျဲၢ်အဘီၣ်တြပုာ်ကလာ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.ဖိၣ်ဃဲတဂၤအံၤသ့ၣ်နီၣ်အဖါတံၢ်ဂ့ၤမးလီၤ.မ့ၢ်အီၣ်ဘၣ်တၢ်တ
မံၤမံၤန့ၣ်လဲၤဆှၢဟ့ၣ်ဒုးအီၣ်အဖါတံၢ်ကိးဘျီဒဲးလီၤ.
နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအ၀ၤတအိၣ်ဒံးဘၣ်,အိၣ်ဒီးအဖါတံၢ်တနံၣ်ကဒီးလီၤ.လၢခံစံးဘၣ်အဖါတံၢ်စီၤပၤန့ၣ်,ယမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်
သုလၢတၢ်ဂ့ၤဒီးဂ့ၤ၀ဲလီၤ.ယအိၣ်ဖဲအံၤတမုာ်လၢၤဘၣ်ဒီးယအိၣ်ဒီးနၤတသ့လၢၤဘၣ်,တၢ်မိၣ်လဲၤဒံးယသးဆူ
ညါလီၤ.အဖါတံၢ်စံးအီၤ, ၱနကလဲၤတၢ်ဆူညါန့ၣ်နမ့ၢ်လၢပိာ်မုာ်ပိာ်မၢၤ,တၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤလၢနဂီၢ်ဒီးယသးခုလီၤ.ယြတီ
နၤတသ့စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဒီးစံးဆၢအဖါတံၢ်, ကွၢ်လၢယတၢ်ဟဲ၀ံဟဲစိာ်လီၤ. အဖါတံၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤစ့သၢပီၢ်ဒီးစံး၀ဲ, မ့ၢ်အဘၣ်နသးစ့ၢ်ကီးဧါ.ဒီးစံးဆၢ၀ဲ,သၢပီၢ်န့ၣ်ယတမၤဘၣ်.ယကဟံးန့ၢ်ထဲယဲၢ်ဆံလီၤ.တုၤနုၤတစုဟံးထီၣ်အ
တၢ်ကူတၢ်သိးဖဲအြကၢးအဘၣ်ဒီးထွးထီၣ်လဲၤ၀ဲဆူပှၢ်ဖးဒိၣ်ဃီသူဃီဂီၤအကျါလီၤ.လဲၤ၀ဲဒီးတုၤလၢဃီဖးဒိၣ်
တထူၣ်အခီၣ်ထံး,မ့ၢ်အဒိၣ်ဆံးဒိၣ်လဲၣ်ထဲအဆှၣ်ကွၢ်၀ဲအဃၢၤ၀း၀းန့ၣ်ဟါမုၢ်သၢနံၤညါဒီးကွၢ်ထီၣ်၀ဲဒၣ်ဆူအဒ့
အြတၢ်အစိးကတၢၢ်တဒ့န့ၣ်ကွၢ်ထီၣ်ဘၣ်မး၀ဲတလၢာ်မဲာ်ကွၢ်ခိၣ်ဖၢၣ်လီၤတဲာ်မးလီၤ.
လၢဃီဖးဒိၣ်တထံးအံၤအမုၢ်ထီၣ်တဘူးတယံၤန့ၣ်ကမါအိၣ်တဖျၢၣ်ဒိးကမါန့ၣ်အပူၤအိၣ်ပှဲၤဒီးတကီအသူအ
ဂီၤအဘီတဖၣ်လီၤ.ဖဲသ့ၣ်အခီၣ်ထံးန့ၣ်ကျဲဖိအိၣ်တဘိမၤအသးဒ်ပနၢ်ကျိၤအသိးဒီးနီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤပိာ်ထီၣ်ကျဲဖိ
တဘိန့ၣ်ဒီးလဲၤကဒီးဆူညါထံၣ်လၢဒဲဖိတဖျၢၣ်အိၣ်ဒီးပှၤမုၣ်ပှၢ်တဂၤထါထၣ်လၢဒဲအပူၤလီၤ.တုၤပှၤမုၣ်ပှၢ်တ
ဂၤထံၣ်အီၤဒီးသံကွၢ်အတၢ်လၢအီၤလီၤ.နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤတခီတဲလီၤက့ၤအဂ့ၢ်အကျိၤ၀ံၤဒီးဃ့အိၣ်၀ဲလၢပှၤမုၣ်ပှၢ်
တဂၤအံၤအသိးဒီးအတၢ်တူၢ်လိာ်အီၤပာ်ကဲအီၤဒ်အဖိအသိးဒီးအဲၣ်၀ဲဒိၣ်မးလီၤ.ပှၤမုၣ်ပှၢ်တဂၤအံၤအဖိအ
လံၤတအိၣ်နီတဂၤဘၣ်ဒီးအ၀ၤတခီမ့ၢ်ပှၤမၤအီၣ်ညၣ်ဖိ,လဲၤမၤအီၣ်ညၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤ,ဘၣ်တဘျီဘျီဟဲက့ၤ
ဆူအဟံၣ်တတုၤဘၣ်.ယံာ်တသီခံသီလီၤ.နီၢ်ဘီယုၢ်ယ့ၤအိၣ်ဖဲပှၤမုၣ်ပှၢ်တဂၤအံၤအသိးတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂုၤအ
ဂၤလၢအကဘၣ်မၤ၀ဲကိၢ်ကိၢ်ဂီၤဂီၤန့ၣ်တအိၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်, အိၣ်ဒၣ်ထဲအထါလုၢ်ထါထၣ်, ဆုဘုဆုဟု, ဖီအီၣ်ဖီအီလၢဟံၣ်ပူၤဃီပူၤန့ၣ်လီၤ.တုၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂုၤအဂၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်ဒီးအ၀ဲဒ့ထီၣ်တနၢ်သီတူၢ်,
အူထီၣ်တဃ့ၤဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအမၤမုာ်ထီၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်အသူၣ်အသးဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ
ဟံးန့ၢ်အီၤလၢကညီတၢ်စံၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤတဖၣ်လၢကျိၣ်တၢ်ရၤလီၤလံာ်လဲၢ်ကရူၢ်ထုးထီၣ်ဝဲ
