​ဖံ​ဖံ​အဲ​မၣ်

၁. ဂ့ၢ်သူဖျဲးဒၢဃဲာ််လီၤလဲ, မိၢ်ထံးပၢ်ထံးအိၣ်ဖဲလဲၣ်  ၂. မီၣ်ကၠၣ်ဖံဖုမီၣ်ကၠၣ်ဂီၤ, ဆီၣ်လီၤဃုာ်ထိးအကမီ ၃. နမ့ၢ်ဒွးလၢခီၣ်ဒုၣ်ဒၢ, ဒီပုၢ်၀ဲၢ်ခဲလၢာ်ခဲလၢာ် လၢခီၣ်ဒုၣ်ဒၢနမ့ၢ်ဒွး, ဒီပုၢ်၀ဲၢ်ခဲလၢာ်ကိးဂၤ ၄. လၢပျၢၤမုၢ်ခံဘ့ၣ်ထီၣ်ဃုာ်, ဘုဒၢပိာ်ဖးဘီနီၢ်ဆူၣ် ၅..

တံနိ(သဝီတါ)   တဘျီလဲၤတုၤဘၣ်ယဲဒၣ်, ဆူကီၢ်ကညီဝ့ၢ်ဖၣ်အၣ် ဆၢတုၤဘၣ်ယုယံာ်တ့ၢ်လံ, ခဲအံၤပှဲၤယဲဒီးသးမံ ဖၣ်အၣ်ကညီဝ့ၢ်ခိၣ်စိ, ပာ်ကဖၢသးလၢနဃိ ဘၣ်ဆၣ်တၢ်မၤဖှီၣ်ယသး, လၢနဃိမ့ၢ်အိၣ်အါမး တၢ်လၢမၤဖှီၣ်ယသးဖိ, နမံၤလၢပယီၤကျိာ်ဃိ ဆူမံၤကညီမ့ၢ်ခီလဲ, ကသးခုတပျုာ်ထုးယဲ (နဲဒၣ်မီၤ) လၢဖၠါပူၤဟးထီၣ်ဟးလီၤ,.

ဖဲ​ချ.န.၁၁၃၄​​ ဒီး​ ​ချ.န.၁၁၂၂​နံၣ််အ​​ဘၢၣ်​စၢၤန့ၣ်,​ ​တ​ရူး​အ​စီၤ​ပၤ​အ​မံၤ​မ့ၢ်​ ​ခၠီ​စံၣ်-(Chaw Hsin)ပၢ​တၢ်​လၢ​တ​ရူး​ကီၢ်​ပူၤ​လီၤ.​ ​စီၤ​ပၤ​တ​ဂၤ​မ့ၢ်​လၢ​တၢ်​သိၣ်​တၢ်သီ​တ​အိၣ်​ဘၣ်​လၢ​အ​သး​ကံၢ်​ပူၤ​အ​ဃိ,​ ​ဖဲ​အ​ပၢ​တၢ်​အ​ခါ​န့ၣ်​မၤ​တ​ရီ​တပါ,​ ​မၤ​နး​မၤ​ဖှီၣ်​ပှၤ​ထံ​ဖိ​ကီၢ်​ဖိ​နး​နး​က​လဲာ်​လီၤ.​.

​မ့ၢ်​ ​၁၉၄၁​ ​အ​ဖး​ဖီ​ဃၣ်​ဃၣ်​လံ,​ ​လၢ​မုၢ်​နုာ်​ကီၢ်​မိၢ်​ပှၢ်​ယူ​ရ​ပၤ​အ​ပူၤ,​ ​ကီၢ်​တ​ဘျုး​ဘ့ၣ်​ဘၣ်​တၢ်​ယီၢ်​တံၢ်​အီၤ​လၢ​ကၠၢ​မ​နံၢ်​လံ​လီၤ.​ ​ကီၢ်​ြဖၣ်​စ့ၣ်​လၢ​အ​မ့ၢ်​ကီၢ်​အဲ​က​လံး​အ​ဒီ​မှံၤ​အ​ဆူၣ်​က​တၢၢ်​န့ၣ်,​ ​ကိာ်​ဃာ်​ဃိ​က​ဒီ​လၢ​ကၠၢ​မ​နံၣ်​အ​ခီၣ်​ညါ​ဖီ​လာ်​စ့ၢ်​ကီး​လံ,​.

တၢ်စံး၀ဲ,ပှၤပိာ်ခွါဟးနီၣ်သိလ့ၣ်လၢမဲးမုၢ်ခိၣ်တဘ့ၣ်အပူၤ,ဃုက့ၤကျဲတဘၣ်နီၣ်အသိလ့ၣ်တရံး၀့ၤတရံး၀ီၤ ဃုကျဲလၢကက့ၤဆူ၀့ၢ်ပူၤတဘၣ်လၢၤဘၣ်.အဃိလၢတၢ်သူၣ်လီၤဘှံးသးလီၤတီၤအပူၤအ၀ဲအိၣ်ဘှံးလၢ သ့ၣ်တထူၣ်အခီၣ်ထံးလီၤ. တၢ်လီၢ်ဖဲန့ၣ်ပှၤကူပှၤကညီစ့ၢ်ကီးတအိၣ်နီတဂၤအဃိအ၀ဲသံကွၢ်ကျဲတသ့စ့ၢ် ကီးဘၣ်..

ဖါတံၢ်အဲၣ်ခုၣ်မ့ၢ်ပှၤမၤ၀ဲၤလၢအဆိကမိၣ်တၢ်ဆူၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.တနံၤအ၀ဲစိာ်ထီၣ်ဒီးအသဒၢမုၢ်တဘ့ၣ်ဒီးလဲၤ တၢ်မၤ,လဲၤဒိး၀ဲလ့ၣ်ကဟၣ်တဆိန့ၣ်လီၤ.အ၀ဲလဲၤတုၤလၢအတၢ်မၤလီၢ်ဒီးအ၀ဲဟံးထီၣ်အသဒၢမုၢ်ဒီးစံၣ်လီၤ လဲၤတၢ်မၤလီၤ. တၢ်မၤ၀ံၤဖဲအ၀ဲဟဲက့ၤအခါအ၀ဲဒိးလဲကဒီးလ့ၣ်ကဟၣ်လၢအသီတဆိန့ၣ်လီၤ.  အ၀ဲထီၣ်လၢလ့ၣ်အပူၤ,ပာ်လီၤ၀ဲအသဒၢမုၢ်တဘ့ၣ်လၢတၢ်အသနၢၣ်တတီၤအပူၤ၀ံၤ,ဆိကမိၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်လၢ အမၤတ့ၢ်၀ဲလၢဒီတနံၤညါအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ..

၀ါဂ့ၤဆ့ၣ်နီၤလီၤဖဲလီၢ်ဆ့ၣ်နီၤတဖျၢၣ်ဒီးအစုပူၤအိၣ်ဒီးထိၣ်ဒံးဘိတဘိဒီးလံာ်က့တက့လီၤ.အဖုဟဲနုာ်လီၤ ဆူဟံၣ်ပူၤဒီးထံၣ်အီၤအဃိအဖုသံကွၢ်အီၤ,ဟ့့့, တၢ်လံၤဖိ, နဆ့ၣ်နီၤမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.ဖုဖုဧၢ, ယဆိကမိၣ်ယ သါကကွဲးအိၣ်သကိးယပုၢ်ဆံးတဂၤလၢအိၣ်လၢမ့ၣ်မၠိးအပူၤလီၤ.အၣ်လါ,ဖုလံၤ,နတၢ်တခါဒုတမ့ၢ်ဒံးပျာ်လဲၣ်. အခဲအံၤမးနထီၣ်ဒၣ်တတီၤဒံးလီၤ.နကွဲးလံာ်ဖးလံာ်မးတဘၣ်ဂ့ၤဂ့ၤကဲၣ်ဆိးဒံးဘၣ်.ဖဲန့ၣ်အ၀ဲတဲဆၢအဖု,.

ဘီဘီဒီးသူဂ့ၤလဲၤဟးသကိးလၢဖီကရၢၢ်အခါအ၀ဲသ့ၣ်တဲသကိးတၢ်လီၤ.ဘီဘီ, ယပၢ် န့ၣ်မ့ၢ်ပှၤစဲၣ်နီၤ တဂၤလီၤ.နသ့ၣ်ညါဧါ. အ၀ဲအိၣ်ဒီးအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တခါ, အ၀ဲန့ၣ်ပှၤ လၢအအိၣ်လၢတၢ်ဖီခိၣ်န့ၣ်ပာ် လီၤ၀ဲလၢတၢ်ဖီလာ်, ပှၤလၢအအိၣ်လၢတၢ်ဖီလာ်န့ ပာ်ထီၣ်၀ဲဆူတၢ်ဖီခိၣ်သ့လီၤ.သူဂ့ၤ, အိ, မ့စံးဒ်န့ၣ် နပၢ်န့ၣ်မၤတၢ်မၤအပတီၢ်ကဖးထီညါနီ,နပၢ်မၤမနုၤလဲၣ်.ဘီဘီ,.

တံနိ (သဝီတါ) ကးခးဂးဃးငးစးဆး ဟံးထီၣ်လံာ်ပအိးထီၣ်ဖး ရှးညးတးထးဒးနးပးဖး ပကကဲထီၣ်ပှၤသးဆး  ဖးဘးမးယးရးလးဝး တၢ်ကူၣ်သ့ဟ့ၣ်နီၤလီၤသး သးဟးအးဧးလံာ်ကညီ နၤယၤပဘၣ်စိာ်ကဖီ “လံာ်မ့ၢ်လီၤမၢ်ကျိာ်လီၤမၢ်” ကျိာ်မ့ၢ်လီၤမၢ်ကလုာ်ဟါမၢ် “လံာ်မ့ၢ်ထီၣ်ဖီကျိာ်ထီၣ်ဖီ” ကျိာ်မ့ၢ်ထီၣ်ဖီကလုာ်ထီၣ်ဖီ” တၢ်သီၣ်မိၢ်ပှၢ်အထါ လးပမ့ၢ်ပာ်ဖှိၣ်ဒီးအါ ကဲထီၣ်ဝဲဒၣ်လါ မးအံမံဒီးခးအ့ခံ.

တံနိ(သဝီတါ) ကီၢ်ခိၣ်မုၣ်ဖံဖံလၣ်ဖိ,  နမ့ၢ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢအမိၢ် ကီၢ်သူလ့ၤပိာ်မုၣ်သနၢၣ်, ကရၢခိၣ်လီၢ်အိၣ်ဆၢထၢၣ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဖီၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤ,  ပိာ်မုၣ်ကရၢတၢ်မၤနၢၤ ခီဖျိကရၢတၢ်ပာ်ဖျါ,  “ပယီၤတၢ်မူၤဆူၣ်မၤဆါ” ကီၢ်သူလ့ၤပိာ်မုၣ်ကရၢ,  ကစီၣ်ဟူတုၤဟီၣ်ခိၣ်ချၢ နထူတကျာ်မီၤစိရိၤ, .

တံနိ (သဝီတါ) ခံနွံလွံၢ်ယဲၢ်တၢ်ယီၤခါ, လါပျုၤထီၣ်(၁၄)သီဟါ ကွၢ်ထီၣ်ယဲလၢမူခိၣ်ဒီ, ထံၣ်စိတၢ်အၢၣ်ဒံကဖီ ကွၢ်ထီၣ်လၢမူဆၣ်လီၤဆှု, ထံၣ်စိတၢ်အၢၣ်ဖျါကဒု အီၤ...တၢ်ပၢၢ်ဆၢဆၣ်လၢမူခိၣ်, လီၤဆှုကဒီးသီတဖျၢၣ် အဝဲမ့ၢ်-- သုးခိၣ်ကျၢၢ်ဖုဖုတၢ်အၢၣ်, မ့ၢ်တၢ်ပၢၢ်ဆၢဆၣ်တဖျၢၣ် နလီၤဆှုတ့ၢ်သနာ်က့,.

ကီၢ်ကစၢ်ကဲဘၣ်တသ့ မ့တမ့ၢ်သရၣ်သိၣ်က့ၤ နသးန့ၣ်ပာ်ကဖၢလၢ ကဲသရၣ်ကဲမုာ်ကဲပၢၤ .