​ဖံ​ဖံ​အဲ​မၣ်

ပပှၤကညီကလုာ်တဖၣ်မ့ၢ်ပှၤအိၣ်လၢကလံၤစိးဒီးဟဲလီၤတဆီဘၣ်တဆီဆူကီၢ်တဘ့ၣ်လၢတၢ်သ့ၣ်ညါအီၤခဲ
အံၤလၢအမ့ၢ်ကီၢ်ပယီၤန့ၣ်လီၤ.ပကညီတဖၣ်အိၣ်ဆိး၀ဲလၢကီၢ်ထးခီတဖၣ်အပူၤမ့ၢ်လၢပှၤနီၢ်ဂံၢ်အါထီၣ်ဒီးတၢ်
ဒုးတၢ်ယၤအိၣ်ထီၣ်၀ဲ,တၢ်သၣ်၀ံၤလီၤဒိအိၣ်ထီၣ်၀ဲအဃိသုးလီၤအသးလၢကလံၤထံးဒီးထံၣ်န့ၢ်၀ဲတၢ်လီၢ်အသီ
အံၤဒီးပာ်လီၤအသးလၢကအိၣ်ကဆိး၀ဲန့ၣ်လီၤ.ကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤဟီၣ်ခိၣ်ညၣ်ထ့ၣ်ဂ့ၤ၀ဲဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်အိၣ်၀ဲအ
ဃိန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲလီၤ၀ဲတဒူၣ်၀ံၤတဒူၣ်ဆီလီၤအလီၢ်အကျဲဒီးဃုစ့ၢ်ကီးတၢ်လီၢ်အသီဒံးသိးကပျဲန့ၣ်ပှၤ
ဟဲလၢလီၢ်ခံတဖၣ်အလီၢ်ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လၢခံဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢကလူၤဆှၣ်၀ဲန့ၣ်ကတၢၢ်၀ဲဒီးတၢ်လၢကဘၣ်
ကွၢ်ဆၢၣ်မဲၣ်၀ဲဆူညါန့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ်ပီၣ်လဲၣ်ြတီၤဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ.ပပှၤကညီကလုာ်ထံၣ်န့ၣ်တၢ်လီၢ်အသီအံၤ၀ံၤမၤနီၣ်
မၤဃါ၀ဲ၀ံၤပာ်ပနီၣ်၀ဲလၢအထံအကီၢ်န့ၣ်တၢ်ကွဲးအသးလၢပကညီတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအလံာ်ပူၤတကးဒ်ဘၣ်တၢ်
ဒိစ့ၢ်ကီးအီၤလၢလုၢ်ဧိၤထါဧိၤန့ၣ်လီၤ.ဖံဖုလၢပျၢၤတဖၣ်လဲၤခီဖျိမၤနၢၤတ့ၢ်လံတၢ်ကီတၢ်ခဲတၢ်အၢတၢ်သီတၢ်နး
တၢ်ဖှီၣ်လၢထံကီၢ်တဘျုးဘ့ၣ်ဒီးစိာ်မူစိာ်ဂဲၤအပှၤကလုာ်တုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤအဃိဟ့ၣ်သါတ့ၢ်၀ဲဖိလံၤလၢခံ
တဖၣ်ဒ်သိးကမူဒ်ပှၤတကလုာ်အသိးဆူညါကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်စံး၀ဲလၢဘၣ်မုၢ်တနံၤပှၤကညီအိၣ်လၢသ၀ီမူကျာ်တိၢ်အမံၤအ့ၢ်၀ဲဖုဆၣ်တူၢ်ဒီးဖံဖဲစ့နီၢ်ဒီမိ၀ၤခံဂၤန့ၣ်ဟးဃု
အီၣ်ခုအီဒီးလဲၤတခွဲညၣ်ဖဲသိၣ်ထီၣ်ဘှဲၣ်ကီးတဖျၢၣ်န့ၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.ဖဲအတခွဲညၣ်အခါန့ၣ်ဖုဆၣ်တူၢ်ဒီးဖံဖဲစ့
ကတိၤလိာ်အသးဒီးစံး၀ဲကီးတဖျၢၣ်အံၤပှၤတအိၣ်ဒံးနီတဂၤဘၣ်ဒီးတမ့ၢ်ဒံးပှၤဂၤအတၢ်နီတဂၤဘၣ်.ဂ့ၤလၢပ
၀ဲဒီးပဖိပလံၤလၢခံတဖၣ်ကအိၣ်ကဆိးဒီးဖံးအီၣ်မၤအီၣ်ဆူညါခီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ထံၣ်၀ဲသ့ၣ်ဖူတဖူဒီးစံး၀ဲပကမၤ
ဟံၣ်လၢသ့ၣ်ဖူအ၀ဲအံၤလီၤ.ကွၢ်တၢ်၀းတရံးယၢ်ခီယၢ်ခီဒီးတထံၣ်၀ဲပှၤမၤနီၣ်မၤဃါဒံးဘၣ်နီတဂၤအဃိလၢ
အကဟံးန့ၣ်၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်တၢ်ြတီအကျဲတအိၣ်ဘၣ်.

အ၀ဲဆဲးလီၤ၀ဲတခွဲဘိလၢသ့ၣ်ဖူအသရ့ၤထံးဒီးဘျးလီၤ၀ဲအဆ့ပျိၢ်တဘ့ၣ်လၢတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအဂီၢ်လီၤ.မုၢ်ဟါ
လီၤဒီးအ၀ဲသ့ၣ်က့ၤဆူအဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်က့ၤ၀ံၤအလီၢ်ခံတယံာ်တမီၢ်ဘၣ်ဒီးကီၤလၤမၤပနံၣ်တၢ်ကၤ
တဖၣ်ဟဲတုၤ၀ဲဖဲတၢ်လီၢ်န့ၣ်ဒီးထံၣ်၀ဲဆ့ပျိၢ်တဘ့ၣ်ဘျးလီၤအသးလၢတခွဲဘိအလိၤလီၤ.အ၀ဲသ့ၣ်တနၢ်ပၢၢ်၀ဲ
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤနီတမံၤဒီးထံၣ်၀ဲတၢ်လီၢ်အမုာ်ဘၣ်အီၤဒီးဆိကမိၣ်၀ဲလၢကကဲတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢတၢ်အိၣ်တၢ်
ဆိးအလီၢ်ဆူညါခီလီၤ.ပာ်လီၤအသးလၢအထံၣ်န့ၣ်တလီၢ်အံၤအဆိကတၢၢ်ဒီးကဟံးန့ၢ်၀ဲလၢအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤအဖိ
အလံၤလၢခံအဂီၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤဘျၢလီၤ၀ဲတိၢ်ဘီကဘျၣ်ခွံဘ့ၣ်လၢတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကီၢ်လၤက့ၤတယံာ်ဒံးတမီၢ်ဘၣ်ဒီးပယီၤကၤတၢ်တဖုဟဲတုၤလၢတၢ်လီၢ်တပူၤဃီအံၤလီၤ.ပယီၤအဲၣ်ဒီးဟံးန့ၢ်
တၢ်လီၢ်အံၤဒီးလၢတၢ်မၤနီၣ်မၤဃါအဂီၢ်န့ၣ်သါကဘျၢလီၤ၀ဲသဘ့ချံခွံတီၣ်လီၤ.ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ခူၣ်လီၤဟီၣ်ခိၣ်အခါ
ထံၣ်၀ဲတိၢ်ဘီကဘျၣ်အိၣ်ဘျၢလီၤအသးခွံဘ့ၣ်လံအဃိသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢပှၤမၤနီၣ်ပာ်လံန့ၣ်လီၤ.သနာ်က့ခူၣ်ထီၣ်၀ဲ
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးဘျၢလီၤသဘ့ချံခွံတီၣ်လၢတိၢ်ဘီကဘျၣ်ခွံဘ့ၣ်အဖီလာ်ဒီး၀ဲးဘၢ၀ဲ၀ံၤဘျၢလီၤကဒါက့ၤတိၢ်ဘီကဘျၣ်
လၢအဖီခိၣ်လီၤ.

ပယီၤက့ၤ၀ံၤအလီၢ်ခံတယံၣ်ဘၣ်တလၢၤကၤတၢ်တဖုဟဲတုၤကဒီးလၢတၢ်လီၢ်တပူၤဃီဒီးထံၣ်၀ဲလၢအတၢ်မုာ်
ဘၣ်အီၤဒီးဒံးသိးကဟံးန့ၢ်၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်ဒ်ကီၤလီၤဒီးပယီၤတဖၣ်အသိးခူၣ်ထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးဘျၢလီၤ၀ဲထးက့ၣ်ကိာ်
ခွံဘိလၢတိၢ်ဘီကဘျၣ်ဒီးသဘ့ချံတဖၣ်အဖီလာ်၀ံၤက့ၤက့ၤ၀ဲဒၣ်လီၤ.တၢ်တဖၣ်အံၤမၤအသး၀ံၤအလီၢ်ခံဖုဆၣ်
တူၢ်သံ၀ဲဒီးပါ်လီၤတဲာ်အမါဖံဖဲစ့ဒီးအဖိခွါယဲၢ်ဂၤလၢအမံၤမ့ၢ်၀ဲစီၤတတူၢ်,စီၤတလၣ်,စီၤတညီ,စီၤသီခါဒီးစီၤလါ
ထီၣ်လီၤ.တချုးဖုဆၣ်တူၢ်သံဒံးဘၣ်န့ၣ်မၤလိာ်တ့ၢ်၀ဲအဖိခွါယဲၢ်ဂၤလၢကလဲၤအိၣ်လဲၤဆိးလၢကီးလၢမၤနီၣ်မၤ
ဃါ၀ဲတဖျၢၣ်အဖီခိၣ်လီၤ.အဖိတဖၣ်ကနၣ်အကလုၢ်ဒီးအဒိၣ်လွံၢ်ဂၤလဲၤအိၣ်လဲၤဆိးလၢကီးတဖျၢၣ်န့ၣ်အဖီခိၣ်
န့ၣ်လီၤ.မ့မ့ၢ်အဆံးကတၢၢ်စီၤလါထီၣ်တဂၤန့ၣ်အမိၢ်စံးအီၤလၢအကအိၣ်ဒီးအီၤဖဲမူကျာ်တိၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲဒီပုၢ်၀ဲၢ်လွဲၢ်ဂၤန့ၣ်အိၣ်ဆိး၀ဲဖဲကီးတဖျၢၣ်အဖီခိၣ်အခါတနံၤတခီၣ်ကီၤလၤကၤတၢ်တဖၣ်ဟဲတုၤဖဲကီးအံၤဒီး
စံး၀ဲကီးတဖျၢၣ်အံၤသါထံၣ်န့ၢ်ဆိဒီးသါခူၣ်လီၤတိၢ်ဘီခွံဘ့ၣ်လၢတၢ်အုၣ်သးအဂီၢ်လီၤ.ပှၤကညီတဲဆၢအီၤလၢ
မ့ၢ်သါမိၢ်သါပၢ်ထံၣ်န့ၢ်ဆိဒီးဆဲးလီၤတခွဲဘိလၢသ့ၣ်ဖူအသရ့ၤထံးဒီးဘျးလီၤဆ့ပျိၢ်လၢတခွဲဘိအလိၤလၢညါက
တၢၢ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢအထံၣ်ဆိ၀ဲအဂီၢ်ဒီးမ့ၢ်ပှၤကညီအတၢ်တမ့ၢ်ကီၤလၤသူအတၢ်ဘၣ်တၢ်မၤအသးသ့သ့
ဘၣ်ဘၣ်ဖဲကီၤလၤဒီးပှၤကညီဂ့ၢ်လိာ်အသးခါပယီၤကၤတၢ်တဖုဟဲတုၤဒီးစံးဘၣ်ပှၤကညီလၢကီးတဖျၢၣ်အံၤ
မ့ၢ်သါထံၣ်ဆိသါဘျၢလီၤသဘ့ချံခွံတီၣ်ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢတၢ်အုၣ်အသးအဂီၢ်လီၤ.ကီၤလၤတခီတုၤအနၢ်ဟူ
ပယီၤအတၢ်ကတိၤဒီးတဲဘၣ်ပယီၤလၢသါထံၣ်ဆိဒီးသါဘျၢလီၤတိၢ်ဘီကဘျၣ်ခွံဘ့ၣ်လီၤ.ဖဲတၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်
အိၣ်ဒ်အခါတၢ်မၤအသးသ့သ့ဘၣ်ဘၣ်လၢတလၢၤကၤတၢ်တဖၣ်တဖုဟဲတုၤအ့ၣ်လိၣ်သူၣ်ဂဲၤလၢပှၤကညီအဖီ
ခိၣ်ဒီးစံး၀ဲလၢကီးအ၀ဲအံၤသါထံၣ်ဆိဒီးသါဘျၢလီၤကးက့ၣ်ကိာ်နွံဘိဒ်အမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢတၢ်အုၣ်အသးအဂီၢ်
လီၤ.တုၤပယီၤဒီးကီၤလၤနၢ်ဟူဒီးတဲဘၣ်၀ဲတလၢၤလၢသါထံၣ်ဆိလၢအမဲာ်ညါတကူၣ်သ့ၣ်ဒီးဘျၢလီၤပာ်တၢ်
ပနီၣ်ဂၤမံၤဂၤမံၤလၢတၢ်အုၣ်ကီၤသးအဂီၢ်လီၤ.

တုၤနုၤတစုပှၤလွံၢ်ကလုာ်အံၤစံးလိာ်အသးသကီးသကီးလၢပတၢ်တဲတဖၣ်တီတတီန့ၣ်မ်ပကခူၣ်ထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်
ဒီးကွၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢတၢ်အုၣ်သးအဂီၢ်တဖၣ်န့ၣ်အိၣ်ဧါတအိၣ်ဧါန့ၣ်တက့ၢ်.ပှၤကညီစံးအ၀ဲသ့ၣ်လၢယဲယတၢ်ပ
နီၣ်လၢတၢ်အုၣ်သးအဂီၢ်န့ၣ်တမ့ၢ်တၢ်လၢယခူၣ်လီၤအီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်အဖီလာ်ဘၣ်မ့ၢ်ဒၣ်တခွဲတဘိလၢယဆဲး
လီၤအီၤလၢသ့ၣ်ဖူအသရ့ၤထံးဒီးဘျးလီၤဆ့ပျိၢ်လၢအလိၤဒီးမ့ၢ်လၢအအိၣ်ယံာ်လံအဃိလီၤမၢ်ကွံာ်လံဒီးယဒုး
နဲၣ်သုတသ့လၢၤဘၣ်,တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤဒ်အအၢၣ်လီၤအသးသိးအဆိကတၢၢ်ပှၤကညီခူၣ်ထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးထံၣ်
သ့ၣ်ဖူတဖူ၀ံၤကီၤလၤခူၣ်ထီၣ်ကဒီးဟီၣ်ခိၣ်ထံၣ်တိၢ်ဘီကဘျၣ်ခွံဘ့ၣ်လၢသ့ၣ်ဖူအဖီလာ်၀ံၤပယီၤခူၣ်ကဒီးဟီၣ်
ခိၣ်ဆူအဖီလာ်တတီၤထံၣ်၀ဲသဘ့ချံခွံတီၣ်၀ံၤတလၢၤခူၣ်ကဒီးဆူဖီလာ်တတီၤ၀ံၤထံၣ်၀ဲထးက့ၣ်ကိာ်ခွံဘိန့ၣ်
လီၤ.

တၢ်ပနီၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်ခဲလၢာ်ဒီးဖျါစ့ၢ်ကီး၀ဲလၢအမ့ၢ်တၢ်အမ့ၢ်အတီခဲလၢာ်လီၤ.တမံၤန့ၣ်မ့ၢ်ထဲပှၤကညီအဆ့
ပျိၢ်ဒီးတခွဲဘိန့ၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်လီၤ.နာ်သက့သ့ၣ်ဖူန့ၣ်အုၣ်အသးလၢပှၤကညီအတၢ်တဲန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
လီၤ.ဒ်တၢ်ပနီၣ်ဖျါ၀ဲအသိးတၢ်ထံၣ်န့ၣ်ကီးအံၤအဆၢကတီၢ်မ့ၢ်တလီၤတံၢ်လီၤဆဲးသနာ်က့စံၣ်ညီၣ်အၢၣ်လီၤသ
ကိး၀ဲလၢကီးတဖျၢၣ်အံၤတလၢၤကပၢဘၣ်လၢညါဒီးတုၤတလၢၤစိၤကတၢၢ်န့ၣ်ပယီၤကစးထီၣ်ပၢဒီးပယီၤအ
စိၤမ့ၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်ကီၤလၤကစးထီၣ်ပၢတၢ်ဒီးကီၤလၤအစိၤမ့ၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်ပှၤကညီကန့ၢ်ပၢဘၣ်က့ၤလီၤ.ပှၤလွံၢ်
ကလုာ်အံၤတကလုာ်ဒီးတကလုာ်ကန့ၢ်ပၢဘၣ်၀ဲဒ်တၢ်ပနီၣ်အိၣ်၀ဲအသိးလီၤ.

မ့မ့ၢ်ပှၤကညီအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤစံး၀ဲလၢကီးတဖျၢၣ်အံၤကဲခၢၣ်စးလၢပကညီဒီကလုာ်သ့ၣ်ညါ၀ဲဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီ
လိာ်ကဲထီၣ်လၢကီးတဖျၢၣ်အံၤအဖီခိၣ်လၢပှၤလွံၢ်ကလုာ်အံၤအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢကီးတဖျၢၣ်အံၤ
မ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်တၢ်အုၣ်အသးလၢပကညီကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ညါအံၤတၢ်စံးပာ်၀ဲလၢပှၤလွံၢ်ကလုာ်လၢအမ့ၢ်၀ဲတလၢၤ,ပယီၤ,
ကီၤလၤသူဒီးပှၤကညီကပၢဘၣ်ဒံးဒ်အတၢ်ပနီၣ်အိၣ်၀ဲအသိးန့ၣ်လီၤ.ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါ၀ဲအဖိအလံၤလၢခံတဖၣ်
လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်ဒီးတခွဲဘိဒီးဆ့ပျိၢ်ကတုၤက့ၤဒံးဒီးပကညီကန့ၢ်ပၢဘၣ်ဒံးကီၢ်အံၤဒ်အမိၢ်အပၢ်ထံၣ်ဆိဒီးမၤ
နီၣ်မၤဃါ၀ဲအသိးဒီးမ့ၢ်တၢ်န့ၢ်သါလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ပကညီဖိကိးဂၤကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ထီဘိလၢကီၢ်တဘ့ၣ်လၢအ
အိၣ်အဆိး၀ဲလၢအပူၤအံၤမ့ၢ်အတၢ်န့ၢ်သါဒီးကန့ၢ်ပၢဘၣ် ဒံးတဘျီသပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.

ထံကီၢ်အံၤပကညီဖိသ့ၣ်တဖၣ်မ့ၢ်တန့ၢ်ပၢဘၣ်က့ၤအီၤဒီးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်တန့ၢ်ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်စ့ၢ်ကီးအိၣ်ထီၣ်
တသ့နီတဘျီလၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.ပပှၤကလုာ်ကညီဖိခဲလၢာ်လၢအလီၤအိၣ်လီၤြပံလီၤြပါအသးလၢထံကီၢ်တ
ဘျုးဘ့ၣ်ဒီးလၢပကစၢ်ကီၢ်ဒၣ်၀ဲတဖၣ်အဂီၢ်တၢ်စံးဆိပာ်စၢၤတၢ်အံၤကမ့ၢ်၀ဲအတၢ်န့ၢ်သါလီၤစိၤအတၢ်မုၢ်လၢ
လၢ်ခါဆူညါဒီးအတၢ်လၤကပီၤလၢကကဲထီၣ်ထံဖိကီၢ်ဖိအဂ့ၤလၢထံကီၢ်ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်ဆိးတပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ်
လီၤ.