​ဖံ​ဖံ​အဲ​မၣ်

လၢပျၢၤလၢသီစီၤပၤသမံအံၤမ့ၢ်ဘှဲမိၢ်ပှၤဒီကီၢ်ညါအစီၤပၤလီၤ.ပၢတၢ်တီတီလိၤလိၤအဃိအမံၤဟူသၣ်ဖျါဝဲဒီး
ဘှဲမိၢ်ပှၢ်ဒီကီၢ်ညါမုာ်ခုၣ်ညါဝဲန့ၣ်လီၤ.စီၤပၤအံၤသူၣ်ထီၣ်ဝဲအနီဖဲကစၢၢ်ကံးကူးအဖီခိၣ်ဒီးဘှီထီၣ်ဝဲတိၤလၢအ
ကျၢၤကတၢၢ်တဘိလၢကလဲၤထီၣ်လဲၤလီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.လဲၤထီၣ်ကတုၤတၢ်ဒီခိၣ်အဂီၢ် ဘၣ်လဲၤခီဖျိဝဲကစၢၢ်သၢပတီၢ်လီၤ.ဘူးတုၤတၢဒီခိၣ်န့ၣ်ဒီး ဘၣ်လဲၤခီဖျိဝဲလ့ကဆူးြတီၢ်ဒၣ်ပှၤတ၈ၤဧိၤလီၤ.

“စီၤသီဒိၣ်ခွါ”မ့ၢ်စီၤပၤကံကူးအဖိခွါထဲတ၈ၤဧိၤမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပိာ်ခွါလၢအဒုၣ်အဒ့ဂ့ၤဒီးအမဲာ်သၣ်တခီဖျါလီၤကဟု
ကညီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ.မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးသုးခိၣ်တ၈ၤလၢအပ့ၢ်ချ့စုသ့ခီၣ်ဘၣ်ဆဲးတၢ်သ့ကျီတၢ်နုာ်န့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်လၢဒိၣ်တုာ်ခိၣ်
ပှဲၤလံဝဲဒီးကဘၣ်ဃုထၢအသးသမူတံၤသကိးလီၤ.လၢမိၤပှၤဒီကီၢ်ညါမုၣ်ကနီၤဖိလၢအဒိၣ်တၢ်ဂ့ၤလီၤအဲၣ်လီၤ
ကွံအိၣ်ဝဲဘၣ်ဆၣ်တကၢကီၣ်ဒီးစီၤသီဒိၣ်ခွါနီတ၈ၤဘၣ်.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိစီၤပၤကံကူးဆီထီၣ်သုးမုၢ်သံၣ်ဘိဒီးဟၣ်ဆှၣ်ထံဆှၣ်ကီၢ်ဒ်သိးကထံၣ်န့ၣ်ဝဲအဖိခွါသးသမူအ
တံၤသကိးန့ၣ်လီၤ.ဆှၣ်၀ဲကီၢ်တဘ့ၣ်ဘၣ်တဘ့ၣ်တုၤလၢပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤလီၤ.ကွၢ်လီၤတၢ်ဆူပီၣ်လဲၣ်ပူၤဒီးထံၣ်
ဝဲဝ့ၢ်ဃံလၤတဖျၢၣ်ကြပူၢ်ကြပီၤတဖျၢၢ်န့ၣ်လီၤ.နူာ်တဖျၢၢ်အံၤပှၤအိၣ်လၢအပူၤမ့ၢ်ပှၤပၢဘၣ်ပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤသၣ်
ကအုၣ်ဒီးနီၢ်ပၤမုၣ်ယိၤန့ၣ်လီၤ

“နီၢ်ဘုၣ်ဘီ”မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးစီၤပၤသၣ်ကအုၣ်အဖိမုၣ်ထဲတ၈ၤဧိၤန့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်စ့ၢ်ကီးပိာ်မုၣ်လၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါတ၈ၤန့ၣ်
လီၤ.ပိာ်ခွါလၢကကၢကီၣ်ဒီးနီၢ်ဘူၣ်ဘီတအိၣ်စ့ၢ်ကီးတအိၣ်ဖဲထံကီၢ်ပူၤန့ၣ်ဘၣ်.စီၤပၤဖိခွါအါ၈ၤဟဲဆူအအိၣ်ဖဲ
အထံဘၣ်နီၢ်ဘူၣ်ဘီအတၢ်ဃံတၢ်လၤန့ၣ်ဒီးအသူၣ်အသးတဖၣ်ပှံၢ်လီၤကွံာ်ဒ်ထူလီၤပှံၢ်ဝဲလၢမ့ၣ်အူပူၤအသိး
န့ၣ်လီၤ.နီၢ်ဘူၣ်ဘီအိၣ်ဝဲဒီးအသွံၣ်ခွံလီၤလးဖိတဘ့ၣ်လီၤ.မ့ၢ်ခွံထီၣ်အခိၣ်ဒီးကြပုၢ်ကြပီၤဝဲဒ်စ့အသိးန့ၣ်လီၤမ့ၢ်
ပာ်ဝဲလၢအခီၣ်ညါသးအဖီလာ်ဒီးဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲပှၤတထံလၢၤဘၣ်.နီၢ်ဘူၣ်ဘီအံအိၣ်ဒီးအသူးအသ့ၣ်အလၤကပီၤ
ဒီးသူဝဲပှိၤဝဲန့ၣ်လီၤ.

လၢပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤတၢ်ပၢအပူၤနီၢ်ဘူၣ်ဘီကထံၣ်န့ၣ်သးသမူတံၤသကိးအဂီၢ်တမ့ၢ်တၢ်အညီလၢၤဘၣ်.နီၢ်ဘူၣ်ဘီ
မံနီၤလၢလီၢ်မံခိၣ်ဒီးဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢသါဃိစီၤပၤဖိခွါအါ၈ၤအသူၣ်အသးဘၣ်လီၤပှံၢ်ကွံဝဲဒၣ်အဂ့ၢါလၢတၢ်တ
ဆိကမိၣ်အပူၤကျံာ်ကျာ်အသးလၢလီၢ်မံခိၣ်အခါကသ့ၣ်ဖါဂီၤတဒုဟဲစံၣ်ပတီၤနုာ်ဆူနီပူၤဒီးတဲဘၣ်စီၤပၤသၣ်
ကအုၣ်ဒ်အံၤ…..“ကစၢ်စီၤပၤဧၢကွၢ်စိဃီၤဆူကလံၤစိးတခီနကထံၣ်တၢ်ဖျါကြတ့ၣ်ကြတိၣ်တခါလီၤ.လီၤ၈ာ်
ဒုၣ်ဒါဟဲဒ်ယံာ်ဒ်ဘူးဃီၤဆူပအိၣ်လံ…ပကမၤဒ်လဲၣ်““”

စီၤပၤသၣ်ကအုၣ်နၣ်ဟူတၢ်အံၤတဘျီဃီဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ်ဒ်သိးသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ်ကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤ
အသးန့ၣ်လီၤ.ပှၤဒိးကသ့ၣ်တ၈ၤအံၤမ့ၢ်ပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤအသုးခိၣ်စီၤခုၣ်ဒ့လၢအဒုးတၢ်သ့မးတ၈ၤလီၤ.စီၤခုၣ်
ဒ့ဒိးထီၣ်ကသ့ၣ်ယူၤဒီးယူၤထီၣ်ဝဲဆူမူခိၣ်ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢဒုၣ်ဒါကဟဲဒုးဝ့ၢ်အဃိယူၤဝ့ၤဝီၤလၢဝ့ၢ်ဒီခိၣ်ဝံၤအတၢ်
ကြတ့ၣ်တဖၣ်လီၤ၈ာ်ဒ်လီ၀ၢ်ဒးံအသိးဆူဝ့ၢ်အဖီခိၣ်လီၤ.နီၣ်ပယိၤတခီအူကလာ်ထီၣ်ပီၣ်လဲၣ်ဒီးအသဝံထီၣ်
န့ၣ်လုၣ်ဘၢကွံာ်၀ၢ်အဃိဒုၣ်ဒါတဖၣ်တထံၣ်စိဃီၤဝ့ၢ်လၢၤဘၣ်လီၤ.တၢ်ကြတ့ၣ်ြတိၣ်လကလံၤစိးတခီတမ့ၢ်
ဒုၣ်ဒါဘၣ်.မၢ်ဒၣ်စီၤပၤဖိခွါစီၤသီဒိၣ်ခွါအသံၣ်ခွံထူတဘ့ၣ်န့ၣ်မုၢ်ဆဲးကြပုၢ်ဘၣ်အီၤအဃိဖျါကြတ့ၣ်ကြတိၣ်
န့ၣ်လီၤ.ပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤသၣ်ကအုာ်ကတိၤသိတၢ်…

“သုမ့ၢ်မတၤလဲၣ်….သုဟဲတၢ်အံၤမ့ၢ်မအ၈့ၢ်ဒ်လဲၣ်…..သုမ့ၢ်ဟဲဒုးတၢ်ဒီးပအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢပကဒုး
တၢ်လီၤ.ဖဲန့ၣ်ဒီးစီၤပၤသမံအံတဲဆၢက့ၤဝဲတၢ်ကတိၤတဖၣ်ဒ်အံၤ…
“ယမ့ၢ်ကံကူးစီၤပၤလီၤ…..ယဟဲမ့ၢ်တၢ်ဟဲဃုထံၣ်န့ၢ်တံၤသကိးပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤတခီလီၤ.တမ့ၢ်တၢ်ဟးဃုဒုး
တၢ်ဘၣ်.တဲဆၢက့ၤဝဲတၢ်ကတိၤတဖၣ်ဒ်န့ၣ်ဒီးလၢခံဆှၢလီၤကလူးခံခီယၢ်ပၤနၢ်ပၢၢ်လိာ်အသးဝံၤကဲထီၣ်ပှၤ
ဒီသိၣ်ဒီမှံၤန့ၣ်လီၤ.သ့ၣ်ဆၢဖးကတီၢ်လၢတၢ်လီၢ်တပူၤဃီဒီးကတိၤသကိးတၢ်ဒီးသ့ၣ်ညါက့ၤဝဲလၢခံခီံယၢ်ပၤ
န့ၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲဖိမုၣ်ဖိခွါသးသမူအတံၤသကိးန့ၣ်လီၤ.ကံကူးနီၢ်ပၤမုၣ်ဒီးပီၣ်လဲၣ်နီၢ်ပၤမုၣ်ခံ၈ၤသူၣ်ခုသးခုလၢအ
ထံၣ်ဘၣ်ဒဲၣ်မုၣ်လၢအဃံလၤဒီးအတ၈ၤထံၣ်န့ၢ်မာ်လၢအဒုၣ်အဒ့လၢပှဲၤအဃိန့ၣ်လီၤ.မိၢ်ပၢ်ခံခီယၢ်ခီသးလီၤ
ပလိာ်လံသးစၢ်ခံ၈ၤတခီတသ့ၣ်ညါဒံးဝဲဘၣ်.သးစၢ်ခံ၈ၤကွၢ်စိလိာ်သးဘျးဘျးလီၤ.မဲာ်ချံဖိဒီးသးပူၤတခီအဲၣ်စိ
လိာ်သးလံ.တယံာ်ဘၣ်လၢနွံသီတီၢ်ပူၤတၢ်တ့တၢ်ဖျီဝံၤဝဲဒၣ်လီၤ.စီၤပၤဖိခွါဒီးစီၤပၤဖိမုၣ်ဖိခံ၈ၤအံၤအတၢ်ဆၢ
မုၣ်လၢ်တဖၣ်လၢပှဲၤဝဲလံတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.

စီၤပၤသမံအံကဘၣ်က့ၤဆူအထံအကီၢ်လီၤ.တၢ်ကီအိၣ်ထီၣ်ကဒီးလၢတ၈ၤတအဲၣ်ဒိးပာ်တ့ၢ်အဖိခွါဘၣ်ဒီးတ
၈ၤတခီတအဲၣ်ဒိးအဖိမုၣ်လဲၤပိာ်ကဒီးပှၤအခံဘၣ်လီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိသတးဒီးစီၤပၤခံ၈ၤအံၤဘၣ်ဖီၣ်တၢ်ဖး
က(မဲ)လီၤ.ပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤတပျာ်(ရှူ)၀ဲအဃိကံကူးစီၤပၤက့ၤကိးဝဲအဒဲမုၣ်လီၤ.နီၢ်ဘုၣ်ဘီအမိၢ်နီၢ်ပၤမုၣ်ဟ့ၣ်ထွဲ
အဖိမုၣ်လၢဘုသၣ်တဖၣ်ပှဲၤဝဲထံလူၤသၣ်အကုတဖျၢၣ်လီၤ.က့ၤဝဲဆူဘှဲအကီၢ်ဘၣ်ခီ၈ာ်ဝဲကစၢၢ်ကလိထံကျိထံ
ကွာ်တဖၣ်လီၤ.တဘျီဘျီဘၣ်အိၣ်ဘှးံဝဲလၢတၢ်လီၢ်တတီၤဘၣ်တတီၤလီၤ.အိၣ်ဘှံးဝဲလၢတၢ်လီၢ်တတီၤအခါ လၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီအဂီၢ်နီၢ်ဘူၣ်ဘီဟံးထီၣ်ဘုတဖျၢၣ်အိးကွာ်ဝဲဘုအဘ့ၣ်ဝံၤလံာ်လူာ်ဝါထီၣ်ဝဲဒီးအစုဒီးဘိးကၢ်
ဝဲခံကူာ်တကူာ်န့ၣ်ဖီအီၣ်ဝဲဒီးတကူာ်န့ၣ်တ့ၢ်နုာ်ဝဲဆူြတ့ၤအပူၤလီၤဖီအီၣ်ဝဲတကူာ်န့ၣ်တ့ၢ်နုာ်ဝဲလၢဆီဒံၣ်ကူပူၤ
လီၤ.တုၤအခွဲးလီၤဝဲမ့ၤဒီးပှၤခဲလၢာ်ခဲဆ့အီၣ်၀ဲဘျဲအီၣ်လီၤ.ဘုသၣ်တကူာ်လာ်ဖိလၢဖၢနုာ်တ့ၢ်လၢြတ့ၤပူၤနၣ်
ပှဲၤဝဲစ့ၢ်ကီးြတ့ၤပူၤန့ၣ်လီၤက့ၤကဒီးဝဲတဆီဘၣ်တဆီဒီးတုၤက့ၤဝဲဆူကံကူးဒီခိၣ်လီၤလၢဘှဲမိၤပှၤကစၢၢ်ထီ
တဖၣ်အကျါမ့စ့ၢ်ကီးကစၢၢ်ဒီခိၣ်လၢအထီဒီးစီၤပၤကံကူးအနီအံၤမၤအသးဒ်ထိၣ်ဝးအသးလၢစုာ်န့ၣ်ကြပုၢ်
ကြပီၤအိၣ်ထီၣ်လၢကစၢၢ်ဒီတဖျၢၣ်ညါကယဲၢ်ဒူသဝီလၢအအိၣ်ဘူးအိၣ်တံၢ်တဖၣ်ဆိကမိၣ်ဒၣ်လဲာ်လၢမ့ၣ်အူအီၣ်
နီလံန့ၣ်လီၤ.

နီၢ်ဘူၣ်ဘီတ၈ၤအံၤမ့ၢ်စီၤပၤခံခီယၢ်ပၤအဖိမုၣ်အဃိဘၣ်ဖံးမၤတၢ်အလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်.အိၣ်ဘၣ်၀ဲဘီၣ်ဘီၣ်ညီညီ
မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်လၢတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအပူၤလီၤ.စဟုသးလၢာ်ကွာ်ဒီးနီၢ်ဘူၣ်ဘီဟံးန့ၢ်ဘုသးတဖျၢၣ်အိၣ်သ့ၣ်ဖးဝဲဝံၤ
မၤဝါထီၣ်ဝဲဒီးဘိးကၢ်ဝဲခံကူာ်တကူာ်န့ၣ်အီၣ်ဝဲလၢဂီၤဒီးတကူာ်န့ၣ်အီၣ်ဝဲလၢဟါလီၤ.ပှၤအိၣ်လၢနီပူၤခဲလၢာ်
အီၣ်ဝဲတလၢာ်ဘၣ်.တၢ်မၤသးဒ်အံၤသ့ဝဲန့ၣ်မ့ၢ်လၢနီၢ်ဘူၣ်ဘီအံၤပှိၤဝဲပှီၢ်ဝဲအဃိလီၤ.အမိၢ်ဟ့ၣ်ထွဲအီၤဘူပှဲၤထံ
လူၤသၣ်အကူတဖျၢၣ်လၢာ်တသ့နီတဘျီဘၣ်.ဘၣ်အခါလၢတၢ်ဖဲးခုၣ်ဖဲးသံၣ်ဒီးနီၢ်ဘူၣ်ဘီတဘၣ်မၤတၢ်နီတမံၤ
အဃိကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါဒီးပှၤအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ်ကတိၤကပီၤမံပီၤသၣ်(သွားပုပ်ေလာလွင်)နီၢ်ဘူၣ်
ဘီအတၢ်မၤအံၤမ့ၢ်ဝဲတၢ်အီၣ်ပှိၤအီၣ်ပှီၢ်လီၤ.

တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအပူၤကွံာ်တဖၣ်တၢ်တမၤအသးဒ်အံၤနီတစုနီတဘျီဘၣ်.မ့ၢ်လၢစီၤပၤကံကူးအံၤန့ၣ်ဘၣ်
အဒဲၣ်မုၣ်ပှိၤဝဲပှီၢ်ဝဲတ၈ၤအံၤအဃိအဘုတလၢာ်ဝဲဘၣ်ဒီးဘီၣ်ထီၣ်ညီထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွၢ်လီၤ.လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါဘှဲ
ကီၢ်ဒီကီၢ်ဒီကီၢ်မၤဘုမၤဟုန့ၢ်ဝဲအါအါဂီၢ်ဂီၢ်တုၤဒၣ်လဲာ်အီၣ်တလၢာ်အီတလၢာ်ဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
နီၢ်ဘုၣ်ဘီဒီးစီၤသီဒိၣ်ခွါခံ၈ၤအဲၣ်လိာ်ကွံလိာ်သးဒိၣ်မးဘၣ်ဆၣ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဟဲဝံဆူညါတခီအိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်
တထံၣ်စိဝဲနီတ၈ၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်.အဝဲသ့ၣ်ခံ၈ၤအံၤမ့ၢ်ဝဲသးသမူတံၤသကိးနီၢ်နီၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢလၢပှဲၤ
ပှဲၤလီၤ.ဘၣ်တနံၤတၢ်ကစီၣ်ဟဲလၢဒုၣ်ဒါသါကဟဲဒုးကံကူးလီၤ.မူဒါလီၤလၢစီၤသီဒိၣ်ခွါအဖီခိၣ်လံအဝဲကတဲၤ
ကတီၤအသးဒီးတၢ်စုကဝဲၤဒ်သိးကလဲၤဒုးတၢ်အဂီၢ်လီၤ.ဟံးထီၣ်ဃဲာ်ဘီကွဲၤဒီးစံးဘၣ်အမါနီၢ်ဘုၣ်ဘီ….“သး
ဘိဧၢ……သးအုၣ်တၢ်လၢယဂီၢ်တပူၤတဂ့ၤနီၤ….အိၣ်တ့ၢ်နဲမုာ်မုာ်တက့ၢ်……,,,,ယကလဲၤမၤဝံၤကဲက့ၤဒုၣ်ဒါတ
ဖၣ်လီၤ…..တုၤနုၤတစုစီၤသီဒိၣ်ခွါထွဲထီၣ်အခီၣ်လဲၤဝဲဒီးသုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ်လီၤ.အမါသးဘိနီၢ်ဘူၣ်ဘီတခီကွၢ်
ထွဲအခံအမဲာ်သဒၢကွံာ်တစုလီၤ.ကစၢၢ်ကံကူးအံၤဒ်ပှၤကတုၤဆူအဖီခိၣ်ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်ကျဲအိၣ်ဒၣ်ထဲတဘိဧိၤ
လီၤ.ကျဲန့ၣ်အိၣ်ဝဲဖဲကံကူးမုၢ်နုာ်ကလံၤထံးကိးဝဲအမံၤလၢ“ထၣ်လၢၢ်ပူၤကျီကိာ်”န့ၣ်လီၤ.တၢ်အံၤမ့ၢ်တိၤြတီဒုၣ်
ဒါ(ခံတပ်)လၢအခိးတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.စီၤသီဒိၣ်ခွါလဲၤတုၤဖဲန့ၣ်ဒီးခိးလီၤဒုၣ်ဒါအခိၣ်န့ၣ်လီၤ.အဝဲအိၣ်ဒီးအသံၣ်
လီၤဆီတဘ့ၣ်လၢအမါနီၢ်ဘုၣ်ဘီဟ့ၣ်လီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.သံၣ်တဘ့ၣ်အံၤအဝဲမ့ၢ်ခွံထီၣ်လၢအခိၣ်န့ၣ်ပှၤထံအီၤသ့
မ့ၢ်ယီၢ်တံၢ်ဃာ်လၢအခီၣ်ဒီးပှၤထံၣ်အီၤတသ့ဘၣ်လီၤ.ဖဲတၢ်ဒုးစးထီၣ်လၢကစၢၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ်ဒီးစီၤသီဒိၣ်ခွါယီၢ်တံၢ်
ဃာ်သံၣ်လၢအခီၣ်ဒုၣ်ဒါတဖၣ်ဟဲထီၣ်တဒူၣ်ဘၣ်တဒူၣ်ဘၣ်ဆၣ်တထံၣ်စီၤသီဒိၣ်ခွါဘၣ်.စီၤသီဒိၣ်ခွါအသုးမုၢ်သံၣ်
ဘိတဖၣ်ကျီကွံာ်ဒုၣ်ဒါတဖၣ်တ၈ၤဘၣ်တ၈ၤညီကဒၣ်လီၤ.ဆိကမိၣ်ဝဲလၢဒုၣ်ဒါတဖၣ်သံလၢာ်လံန့ၣ်ဒီးစီၤသီဒိၣ်
ခွါဟံးထီၣ်က့ၤအသံၣ်ခွံဝဲအခိၣ်ဒီးဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်က့ၤဝဲဒၣ်လီၤ.အူထီၣ်ကွဲၤကိးဖှိၣ်က့ၤအသုးမုၢ်သံၣ်ဘိသ့ၣ်တ
ဖၣ်လၢအကက့ၤဆူတၢ်မၤနၢၤအလီၢ်လၢတၢ်ကဟံးန့ၢ်တၢ်လၤကပီၤအဂီၢ်အခါဒုၣ်ဒါလၢအဘၣ်ဒိဒီးတသံဒံး
ဘၣ်တ၈ၤထံၣ်စိစီၤသီဒိၣ်ခွါဒီးခးဝဲချံၣ်ပျၢ်အဃိသံဝဲဒၣ်လီၤ.တၢ်ကစီၣ်အံၤဟူထီၣ်တဘျီဃီဆူကံကူးစီၤပၤအ
နၢ်ပူၤလီၤ.ကိတိာ်တဖၣ်တၢၣ်ပီၣ်တၢၣ်ပီလိာ်အသးဒီးစံးသကိးဝဲဒၣ်……..စီၤပၤအဖိခွါစီၤသီဒိၣ်ခွါအံၤဒုးတၢ်တ
ဃၣ်နီတဘျီဘၣ်…တၢ်ကဲထီၣ်သးဒ်အံၤမ့ၢ်ဒၣ်လၢအဒဲၣ်မုၣ်အဃိလီၤ.နီၢ်ဘူၣ်ဘီအနါအိၣ်အသံၣ်၀ၤအိၣ်အဃိခဲ
အံၤအသံၣ်၀ၤဟဲဒုးတၢ်ဒီးမၤသံစီၤသီဒိၣ်ခွါလံ…..မ့တနာ်ကွၢ်ကွၢ်မီၣ်ဘုတဖျၢၣ်အီၣ်ဝဲခံဘျီန့ၣ်မ့ၢ်ကသ့ဝဲတဘျီ
ဘျီဧါ…..တၢ်ဒ်သိးအံၤပတထံၣ်ပတနၢ်ဟူဘၣ်နီတစုဘၣ်….တုၤနီၢ်ဘူၣ်ဘီအ၀ၤသံဒီးဟီၣ်ဟ့သးနးနးကလဲာ်
လီၤ.လၢတၢ်နးအဖီခိၣ်ပှၤပီၤမံၤပီၤသၣ်အီၤလၢအနါအိၣ်အသံၣ်၀ၤအိၣ်အဃိသတးဒီးအသးဘၣ်ဖှီၣ်ဝဲဒိၣ်ဒိၣ်
ကလဲာ်လီၤ.မုၢ်နၤတၢ်ခံးယိာ်လံမးကိတိာ်တဖၣ်ကတိၤခဲၣ်သူခဲၣ်ဂီၤတၢ်ယၢ်ခီယၢ်ခီစီၤပၤစ့ၢ်ကီးမၤတသ့တဘၣ်
လၢၤစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒီးကိတိာ်တဖၣ်ပတံထီၣ်ဝဲကဒီး….တၢ်ဒိၣ်ကစၢ်စီၤပၤဧၢ…နဖိခွါသံန့ၣ်မ့ၢ်လၢနဒဲၣ်မုၣ်အဃိ
လီၤ. နမ့ၢ်တမၤသံကွံာ်အီၤန့ၣ်…ခဲကၢာ်ကအီၣ်ကွံာ်နၤ တကးဒံးဘၣ် လၢခံကအီၣ်တူာ်ကွံာ် ပဝဲခဲလၢာ်ခဲဆ့လီၤ…”

ကံကူးအစီၤပၤအံၤ အဲၣ်ဘၣ်အဒဲၣ် မုၣ်ဒိၣ် မး ဘၣ်ဆၣ်ဒီး မၤတသ့မၤတဘၣ်လၢၤဘၣ်.
ဘံၣ်လီၤအမဲာ်ဒီး ဟ့ၣ်လီၤအကလုၢ် လၢပှကဆါလီၤကွံာ် အဒဲၣ်မုၣ်န့ၣ်လီၤ.တုၤနုၤတစုနီၢ်ဘုၣ်ဘီဘၣ်တၢ်စၢဃာ် အစုခံခီ ဒီး တၢ်ဟးဆါအီၤ တတီၤဘၣ်တတီၤ ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်ဘုဘီ အတၢ်ဃံတၢ်လၤလၢ အထုးန့ၢ်ပှၤအသးး တုၤဒၣ်လဲာ် ပှၤကပှ့ၤအီၤန့ၣ် ပှၤသးတတူာ်ဘၣ်လီၤ.

လၢတၢ်န့ၣ်အဃိဒီး နီၢ်ဘုဘီ ဘၣ်တၢ်ဆှၢ ကဒါက့ၤအီၤဆူ ကံကူးခိၣ်လီၤ. ကံကူးအပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ဒိၣ်စိတဖၣ် ဆှၢကဒီးအီၤဆူ “ဒ့ၣ်ဖၣ်ဟီၣ်ခိၣ်” လ့ဖးထီဒီး ဒ့ၣ်ဖၣ်ဟီၣ်ခိၣလၢ အနါအိၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ်အီၣ်သံကွံာ်အီၤလီၤ.

စီၤပၤသၣ်ကအုၣ်နၢ်ဟူလၢ အဖိမုၣ်သံတဘျီဃီ တၢ်အၢထီၣ်တုၤအခိၣ်ထံဒီးကိးထီၣ်သုးမုၢ်သံၣ်ဘိ ဟဲလၢကလံၤကျါ လၢထံ ဟဲလၢခိ ပညိၣ်အခိၣ်လိၤလိၤဆူ ကံကူးန့ၣ်လီၤ. ဟဲဝဲတဆီဘၣ်တဆီ တုၤလၢ သဝီကသီပှဲၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤ အသုးခိၣ်တဂၤ ထံၣ်ကသီပှဲၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤအသုးခိၣ်တဂၤ ထံၣ်ကသီပှဲၤ ဖုပှၢ်ခိၣ် ဝါတဂၤ ဒီး ဖီၣ်ဃာ်ဝဲဒီး သံကွၢ် ဝဲ….
“ဖါတံၢ်ဧၢ နဒွးတၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ”
ဖါတံၢ်တဂၤအံၤ ကွၢ်ထီၣ်သုးခိၣ်အမဲာ်ဒီး နံကမှံထီၣ်ဝဲ….
“ဒွးတၢ်ဧါ တၢ်ဒွးဒု ဒွးဘၣ်နဲး ယမ့ၢ်ဒွး နကဟ့ၣ်ယၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်”
“တၢ်လၢနဃ့ယၤ ဆံးဒိၣ်ဆံးအါ ယကဟ့ၣ်ဒၣ်နၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤနဲး”
ကသီပှဲၤ သးပှၢ်ပာ်လီၤ ၀ၣ်ခီဘၣ်ဒီး သွဲၣ်လးတလိၣ်ဒီး ဒွးတၢ်ယၢ်ခီယၢ်ခီ ဒ်အလုၢ်အလၢ်အသိးဒွးဝဲ ပှဲၤထီၣ် သၢဘျီဝံၤ တဲဘၣ်သုးခိၣ်
 
“နကမၤနၢၤတၢ်လီၤ အၢၣ်ဟ့ၣ်ယၤတၢ်ဒွးအလဲတက့ၢ်မီၣ်”
သုးခိၣ်ဟ့ၣ်အီၤ နးဖးထီတဘ့ၣ် ဘၣ်ဆၣ်တသးလီဝဲဘၣ် ဃ့ဝဲထးဂဲာ်တဘ့ၣ်လီၤ.
သုးခိၣ်ဟ့ၣ်အီၤထးဂဲာ်တသ့ဘၣ် ယံာ်ယံာ် ကလံၤမုၢ်လီၤဒီး ဖ့ဘ့ၣ်ပှၢ်တဖၣ်ဒံလီၤဝဲလီၤ. သုးခိၣ်စံးဘၣ်ကသီပှဲၤသးပှၢ်,,,
“ဖါတံၢ်ဧၢ က့ၤချ့ချ့ ယသုးဖိဟဲတုၤလံ ကွၢ်ကွၢ်တဘီ”
နတဲနသုးဖိဟဲတုၤလံန့ၣ် ယတထံၣ်မးလဲၣ် အိၣ်ဖဲလဲၣ်

သုးခိၣ်ဒုးနဲၣ်အီၤဘၣ်ဆၣ် တထံၣ်ဝဲဘၣ် ထံၣ်ဒၣ်ထဲ ဖ့ဘ့ၣ်ပှၢ် တဖၣ်ဒံလီၤလၢ လံၤကျါန့ၣ်လီၤ. သုးခိၣ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ တၢ်ကီတၢ်ခဲကဘၣ်အီၤအဃိ အတၢ်ထူးပှဲာ်အမဲာ် ဒီးသတူၢ်ကလာ် က့ၤလီၤတဲာ်လၢဟံၣ်န့ၣ်လီၤ.

တယံာ်ဘၣ်ဒီး ကလံၤမုၢ်လီၤ တၢ်သီၣ်တြထုးလၢ ကစၢၢ်ဒီဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤဆူၣ်မး တုၤဒၣ်လဲာ် ကယဲၢ်ထံကျိလၢ အဟဲယွၤလီၤလၢ ကစၢၢ်ကံကူးန့ၣ် ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျဲလၢပီၣ်လဲၣ် သုးမုၢ်ဟဲ ဝဲန့ၣ်ထံကျိတဖၣ်ဒိၣ် တုၤဒၣ်လဲာ် တၢ်မူအကလုာ်ကလုာ်သံကွံာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအံၤ မၤအသး တဘျုးနံၣ်မးတဘျီလီၤ.

ပှၤသးပှၢ် စံးဝဲဒၣ် ပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤ မ့ၢ်ဟဲထီၣ်ဒုး ကံကူးန့ၣ်ဟဲဒီးလီသီၣ် ကလံၤမုၢ် တၢ်စူၤ ထံဒိၣ်ခိၣ်ယွၤ တၢ်ခုၣ်ဒိၣ်မးအဃိ ကံကူးစီၤပၤ သမံအံၤ ဘၣ်လဲၤထီၣ်အိၣ်ခူသူၣ်လၢ လၢၢ်အဖီလာ်ဒီး အခၣ်ကနိး မးကျဲၣ်ကျဲၣ်လီၤ. အါဒၣ် တၢ်တက့ၢ်မ့ၢ်ဝဲဖဲ တၢ်စူၤခါလီၤ.

တုၤပီၣ်လဲၣ်စီၤပၤ က့ၤလံန့ၣ်ဒီး ကံကူးစီၤပၤ ကိးထီၣ်ကဒီး အသုးမုၢ် ဒီး လူၤဒုးပီၣ်လဲၣ် စီၤပၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါတၢ်ကိၢ်ဆူၣ် တုၤဒၣ်လဲာ် ထံကျိ ပီၣ်လဲၣ်လီၤသံးဘၣ်မးအသးလီၤ. တၢ်မၤအသးဒ်အံၤ အနံၣ်ယဲၢ်ဆံမ့တမ့ၢ် အနံၣ်ခွံဆံ တဘျီ န့ၣ် ပှၤသးပှၢ် စံး ဃဲၤဝဲဒၣ် တုၤလီၤလၢ မုၢ်မဆါ တနံၤညါအံၤလီၤ.

နီၢ်ဘုဘီ အပူအံၤ မ့ၢ်ဝဲထဲလဲၣ် တီဝဲထဲလဲၣ် ပမ့ၢ် တသ့ၣ်ညါလီၤတံၢ်သနာ်က့ဖျါဝဲလၢ တၢ်မၤတ့ၢ်အသး တဘျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်သမံသမိး နီၢ်ဘုဘီလၢ ဒီၣ်ဖးခိၣ်(ခဲအံၤပှဲၤဟံၣ်ခိၣ်) အခါတၢ်စၢဃာ်အီၤ စုကျီၤအလီၢ် ဖီမ့ၤအလီၢ် လုၢ်ထံအလီၢ် ဒီးစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် လၢ အစံၣ်ညီၣ် အီၤတဂၤ အစီၤနီၤခိၣ် တဖျၢၣ် တၢ်ခဲလၢာ် ကဲထီၣ်လၢၢ် ဒီး ဖျါလီၤဂာ်ဝဲ ဒ် တၢ်ဃဲၤအသိး ဒီးအိၣ်ဒံးဝဲ တုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤလီၤ,

လၢကစၢၢ်ကံကူး အဖိခိၣ် တခီ ဖဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ အိၣ်အလီၢ်ဒီးပှၤသံအါအလီၢ်န့ၣ်လၢၢ်တဖၣ်ပူၣ်လီၤအသးအါ ဒီးဖဲပှၤသံစှၤအလီၢ်န့ၣ်လၢၢ်တဖၣ်ပူၣ်လီၤအသးစှၤဝဲလီၤ.လီၤဆီဒၣ်တၢ်ကံကူးအသုးခိၣ်တဂၤဖဲအဝဲဃၣ်ကွံာ် ဒီးဃ့ၢ်ဝဲအခါအမါအိၣ်ဒီးအဟုးအသးဖးဒိၣ်ဃ့ၢ်ပိာ်အ၀ၤအခံတချုးဘၣ်အဃိအဝၤထူးပှဲာ်အီၤဒီးကဲထီၣ်လၢၢ်
န့ၣ်အိၣ်ဖျါဒံးဝဲတုၤမုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.လၢတၢ်န့ၣ်အဃိပှၤသးပှၢ်အတၢ်စံၣ်ဃဲၤနီၢ်ဘူၣ်ဘီအပူအံၤဖျါ
လၢအမ့ၢ်ဝဲတီဝဲဒီးမၤတ့ၢ်ဝဲအသးတဘျီကစီဒီန့ၣ်လီၤ.ပမှံၤပပှၢ်တဖၣ်တမ့ၢ်ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ဒိၣ်ဝဲထီဝဲဘၣ်.
ဒီးကဃဲၤမုာ်နၢ်တၢ်ဒ်အံၤတသ့ဝဲစ့ၢ်ကီးဘၣ်.ပှၤကညီဖိတဖၣ်လၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲဖဲဝ့ၢ်သၣ်တီၣ်ဒီးတယံၤတဘူးဒီး
၀့ၢ်သၣ်တီၣ်တဖၣ်နာ်ဝဲသပှၢ်ပှၢ်လၢနီၢ်ဘူၣ်ဘီအသူအပှိၤဝဲအဃိတၢ်မ့ၢ်ကီဝဲထဲလဲၣ်ဘၣ်ဆၣ်တသၣ်ဝံၤလီၤဒိဝဲနီ
တစုဘၣ်လီၤ.

ဖဲယုၢ်အီၣ်ဘုတဘျီလၢ်လၢ်သ၀ီဖိတဖၣ်ဟဲက့ၤအိၣ်သန့ၤအသးဖဲန့ၣ်လီၤ.ပှဲၤဟံၣ်ခိၣ်အံၤဖဲတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ထံဟူးကီၢ်ဂဲၤတဘျီၢ်လၢ်ပှၤလၢအအိၣ်လၢခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤဒူပူၤသီဝီပူၤတဖၣ်ဟဲအိၣ်သန့ၤသးဖဲန့ၣ်လီၤ.ပှၤဟီၣ်ခိၣ်
ဖိတဖၣ်မၤစၢၤဒုးအီၣ်ဒုးအီဝဲကဲမ့ၢ်ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤခီဖျိသံၣ်ခိၣ်မုၢ်ဃါလီၤ.တၢ်ဃဲၤမုာ်နၢ်တယုၢ်အံၤအလီၢ်အိၣ်
လၢပဖိပလံၤကိး၈ၤဒဲးပိၣ်ဃဲၤတဲဃဲၤဝဲကသ့ဖဲပှၤသံကွၢ်သံဒိးအီၤတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဟံးန့ၢ်အီၤလၢပှၤကညီအပူတဖၣ်အဘ့ၣ်တၢလၢပီၢ်ရီမါမၢလ့မၠးကၠီၣ်ထၢဖှိၣ်ဒီးကွဲးဝဲအပူၤန့ၣ်လီၤ.