​ဖံ​ဖံ​အဲ​မၣ်

ဒ်ယမ့ၢ်ကညီဖိတဂၤအသိး န့ၣ်ယထံယကီၢ်တၢ်သဘျ့မ့ၢ် တအိၣ်ဒံးဘၣ်ဆၣ်သနာ် က့ယပာ်ကဖၢလၢယသးလၢ ယမ့ၢ်ကညီဖိတဂၤခီဖျိလၢ ယအိၣ်ဒီးယကျိာ်ယလံာ် ယလဲၢ်ဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပ၀းလၢမိၢ်ပၢ် ဖံဖုဟ့ၣ်သါပှၤအါမံၤလၢအ ကဲထီၣ်တၢ်အုၣ်အသးလီၤ တံၢ်လီၤဆဲးဒ်ပှၤတကလုာ် နီၢ်နီၢ်အသိးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ အံၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်ပှၤကလုာ်ဂၤ ပာ်ကဖၢလၢအသးလၢ အအိၣ်၀ဲဒီးအကျိာ် အလံာ်အလဲၢ်တၢ်ဆဲး တၢ်လၤအလၢအပှဲၤ အသိးန့ၣ်ပ၀ဲကညီဖိ စ့ၢ်ကီးပအိၣ်ဒီး ပကျိာ် ပလံာ်ပလဲၢ် အတၢ်လီၤဆီဒီး ကလုာ်ဂၤတဖၣ်ဒ် ပစံးတၢ်အသိး (တၢ်စံးတၢ်ကတိၤ) လၢအဘၣ်တၢ် ကတိၤအီၤဒီမိၢ်ဖါ လၢအတအိၣ်ဒီးက လုာ်ဂၤတဖၣ်ဘၣ်​. အဒိ (အီၣ်မ့ၤအီၣ်ထံ) (ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်) (တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်) (တၢ်လဲၤတၢ်က့ၤ) (မၤကူၣ်မၤကၤ) (တူၢ်တံၢ်တူၢ်တမှံၤ) (အီထံအီနိ) ဒီးအဂုၤအဂၤ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်စံးတၢ်ကတိၤ သ့ၣ်တဖၣ်အံၤမ့ၢ် ၀ဲမိၢ်ပၢ်ဖံဖုဟ့ၣ်သါ တ့ၢ်ပှၤတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤ ဒိၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤလၢ အကဲထီၣ်တၢ်အုၣ် အသးလၢပမ့ၢ်ကလုာ် တကလုာ်န့ၣ်လီၤ.ပအိၣ် တ့ၢ်စ့ၣ်ကီးဒီးပလံာ်ပလဲၢ်လီၤ ဆီဆီဒ်ကလုာ် ဂၤအိၣ်ဒီးအလံာ် အလဲၢ်လၢအ ကွဲး၀ဲဒီးဖး၀ဲအသိးစ့ၣ် ကီးန့ၣ်လီၤ.​ ပအိၣ်စ့ၣ်ကီးဒီး လံာ်ဆီ၀ဲးလၢအမ့ၢ်ကညီအ လံာ်မဲာ်ဖျၢၣ်နီၢ်နီၢ်ဒ်မိၢ်ပၢ်သူၣ် က့သးပှၢ်တဖၣ် အတၢ်အုၣ်တ့ၢ်အ သးအသိး မုၢ်မဆါ တနံၤညါအံၤမ့ၢ်တ အိၣ်ဒံးဒီးပှၤသ နာ်က့ပနာ် သပှၢ်ကတၢၢ်လၢမုၢ်ကအိၣ်၀ဲ တနံၤန့ၣ်ပ ကထံၣ်န့ၢ်က့ၤဒီးကွဲးဘၣ် ဖးဘၣ်က့ၤသပှၢ်ကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ပအိၣ်စ့ၣ်ကီးဒီးပတၢ်ဆဲး တၢ်လၤအကလုာ် ကလုာ်လၢအမ့ၢ် တၢ်အုၣ်သးနီၢ်နီၢ်လၢ ပဂီၢ်စ့ၣ်ကီးန့ၣ်လီၤ.

၁.​ တၢ်ကူတၢ်ကၤ
ပ၀ဲကညီဖိ အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီ မ့တအိၣ်ဒံးဘၣ်သနာ်က့ ကညီအကူအကၤတဖၣ် အိၣ်ဖျါ၀ဲဆှုၣ်ဆှုၣ်ဘှဲၣ်ဘှဲၣ် ဒီးဖျါဃံဖျါလၤ လၢပမဲာ်ညါဒီး ကလုာ်ဂၤတဖၣ် အမဲာ်ညါဒီးဖျါ လီၤဆီဒိၣ်မးလၢ အ၀ဲသ့ၣ်အမဲာ်ညါဖဲ ပကူထီၣ်ကၤထီၣ် တဘျီလၢ်လၢ်ဒီးကဲထီၣ် တၢ်အုၣ်အသးလၢပှၤ ကလုာ်ဂၤတဖၣ်ဖဲ အထံၣ်ပှၤထဲ ပကူပကၤဒၣ်လဲာ် တဘျီဃီသ့ၣ်ညါပှၤ လၢပမ့ၢ်ကညီက လုာ်န့ၣ်လီၤ.

၂.​ လုၢ်ဖိထါဖိ
ကလုာ်ကိးကလုာ်ဒဲး န့ၣ်ပနာ်စ့ၣ်ကီးလၢ ကအိၣ်၀ဲဒီးအလုၣ်ဖိထါဖိ ဒၣ်၀ဲဒ်အကလုာ် အသိးန့ၣ်လီၤ. ပ၀ဲကညီဖိစ့ၣ်ကီး ပအိၣ် ဒီးပလုၣ်ဖိထါဖိလၢ အမ့ၢ်မိၢ်ပၢ်ဖံဖုအတၢ်ဟ့ၣ် သါပှၤဒီးပမ့ၢ်ထိၣ် သြတီၤအီၤဒီးကလုာ် ဂၤအလုၣ်ဖိထါဖိ တဖၣ်န့ၣ်လီၤ ဆီဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.​ ကညီဖိအထါန့ၣ် အိၣ်၀ဲအါကလုာ်ဘၣ်ဆၣ် တၢ်လၢအလီၤဆီဒိၣ်မး (၁) တမံၤန့ၣ် ထါကိးကလုာ်ဒဲး န့ၣ်တကျိၤန့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်နွံဖျၢၣ် ဒီးခံကျိၤန့ၣ်ကဘၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်တဆံလွံၢ်ဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးထါမ့ၢ်ပါ်ဖှိၣ်လိာ် အသးခံကျိၤလၢာ်မး အခီပညီ ဖျါလၢပှဲၤန့ၣ်လီၤ. (၂) မံၤတမံၤမ့ၢ်၀ဲထါခံကျိၤ အကတၢၢ်န့ၣ်အတၢ်သီၣ် ကဘၣ်ဒံးသိးသိး လိာ်အသးလီၤ.​ (၃) တၢ်အုၣ်အသးအဂၤတမံၤ န့ၣ်ထါတဖျၢၣ်န့ၣ်ဘၣ် တၢ်ဆူးကါအီၤ အခီပညီသ့တုၤ လၢနွံမံၤညါန့ၣ်လီၤ.​ (၄) မၤကဒီးတမံၤန့ၣ် ထါတဖျၢၣ်န့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်သ့ခံကျိၤ လွံၢ်ကျိၤ ဃိးကျိၤ ဒီးအါန့ၣ်အန့ၢ် န့ၣ်ဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ တမံၤလၢနကတဲ ဖျါထီၣ်အခီပညီ လၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲအံၤမ့ၢ် ယတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ပကညီဖိအထါ အတၢ်လီၤဆီဒိၣ်မးလၢ အလီၤဆီန့ၢ်ကလုာ်ဂၤ အထါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

၃.​ တၢ်ဒ့တၢ်အူ
တၢ်ဒ့တၢ်အူဒ်အမ့ၢ်ကျိၣ် ကွဲၤ တနၢ် သီတူၢ် ဒၢ မိၤ စှၢၢ်စှံး ပံဘါ ပီၤကူ တဃံၤဒီး အဂုၤအဂၤအိၣ်ဒံး၀ဲအါမံၤ န့ၣ်လီၤ.
(ကျိၣ်) ကျိၣ်တမံၤန့ၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်အါကလုာ် ဒီးအတၢ်ပနီၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်အါမံၤ လၢအလီၤဆီလိာ် အသးစုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်အတၢ်ပာ်ပ နီၣ်အတၢ်ပနီၣ် အိၣ်၀ဲအသိးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဆူးကါ စ့ၣ်ကီးအီၤ ဒ်မူးအကလုာ်လၢ တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤလၢ တၢ်ကဘၣ်ဆူးကါ အီၤအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ.​ ကျိၣ်တကလုာ် ဒီးတကလုာ်ဒ်အတၢ်ပနီၣ် အသိးန့ၣ် အိၣ်စ့ၣ်ကီးဒီးအခီပညီ လီၤဆီလိာ်သး ဒီးအသူးအသ့ၣ် လီၤဆီလိာ်သး စ့ၣ်ကီးန့ၣ်လီၤ. အဂၤတမံၤဒ်ပစံး တၢ်အသိး (တဃံၤ) တဃံၤစ့ၣ်ကီး ကညီဖိတဖၣ်ဆူး ကါ၀ဲလၢတၢ်အိၣ် သကိးလိာ်သး တဲသကိးတၢ်လၢထါ သူ၀ဲလၢတဃံၤ တကတိၤ၀ဲလၢထးခိၣ်ဘၣ် တဲ၀ဲခီဖျိ လၢတဃံၤလီၤ. ပှၤလၢတနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်တဃံၤ အတၢ်သီၣ်အ လုၢ်အလၢ်ဘၣ် န့ၣ်တနၢ်ပၢၢ်ဘၣ် ပှၤတဖၣ်လၢ အကတိၤလိာ်အသး လၢတဃံၤဘၣ့် တဃံၤအံၤဘၣ်တၢ်ဆူးကါအီၤ ဒ်တၢ်အသီၣ် (မၠူစ့း) လၢတၢ်ကတိၤလိာ်သး လၢမုၣ်ကနီၤဖိၣ်သၣ်ခွါ အဘၢၣ်စၢၤအါဒၣ် တၢ်တက့ၢ်ဒီး မ့ၢ်တၢ်ခူသူၣ်ဖးဒိၣ်တမံၤ လၢပှၤတမၤလိဘၣ် တဃံၤအလုၢ်အလၢ် လၢကနၢ်ပၢၢ်၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.​ တၢ်ဒ့တၢ်အူအဂၤအါမံၤ တၢ်ပာ်ပနီၣ်လီၤဆီလၢတၢ်ဆူး ကါအီၤအဂီၢ်အဃိမ့ၢ် ပတၢ်ဆဲးတၢ်လၤလၢအလီၤ ဆီစ့ၣ်ကီးဒီးကဲထီၣ်တၢ်အုၣ် အသးအါမံၤလၢအအုၣ်အသး လၢပမ့ၢ်ကလုာ်တကလုာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤဒီး ယပာ်ကဖၢလၢယသး လၢယအိၣ်ဒီးကလုာ် အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် ဒ်အံၤအသိးန့ၣ်လီၤ.

လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပ၀း
မိၢ်ပၢ်ဖံဖုအလုၢ်လၢ် သကဲာ်ပ၀းလုၢ်ဒိၣ် ပှ့ၤဒိၣ်ဒီးလီၤအဲၣ်လီၤ ကွံလၢပြကၢးဟံးကီၤအီၤ အိၣ်၀ဲအါမံၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အဲၣ်တူၢ်တံၢ်တူၢ်တမှံၤ တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤဒီး တၢ်မၤဒိးမၤကၣ် မၤကလုာ်အီၣ်ကစု ဒီးအဂုၤအဂၤတဖၣ် အါမံၤန့ၣ်လီၤ.

၁.​ တၢ်အဲၣ်တူၢ်တံၢ်တူၢ်တမှံၤ
ဖဲနလဲၤဘၣ်လၢ ကညီခိခိၣ်ဒူသ၀ီတဖျၢၣ် ဂ့ၤတဖျၢၣ်ဂ့ၤ န့ၣ်နကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဟံၣ်ကိးဖျၢၣ်ဒဲးန့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါဖးဒိၣ် လၢအ ဘၣ်တူၢ်တံၢ်တူၢ်တ မှံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤကိးနီၣ်ဂၤဒဲးန့ၣ် အိၣ်ဒီးမူဒါတၢ်ပါ်သး လုၢ်လၢ်၀ဲအံၤန့ၣ်တ မ့ၢ်တၢ်မၢဆူၣ်ဘၣ် တမ့ၢ်တၢ်မၤ၀ံၤမူဒါဘၣ် မ့ၢ်လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပ၀း လီၤဆီတခါလၢအအိၣ် ထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ အသူၣ်ကံၢ်သးလဲ အပူၤလၢမိၢ်ပၢ် ဖံဖုဟ့ၣ်သါအီၤ ဒီးမၤ၀ဲမူဒါအံၤလၢ တၢ်အဲၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်သးအိၣ် နီၢ်နီၢ်ကိးဂၤဒဲးစုာ်စုာ်န့ၣ်လီၤ. (အဒိ) ဖဲတမှံၤလဲၤတုၤဘၣ်လၢ ဒူသ၀ီတဖျၢၣ်ဖျၢၣ် အပူၤ န့ၣ်,နမ့ၢ်လဲၤတုၤဘၣ်လၢ မုၢ်ဘၣ်ဂ့ၤမုၢ်ဟါဂ့ၤ ဟံၣ်ကိးဖျၢၣ်ဒဲးလၢ ဒူသ၀ီအပူၤန့ၣ်သ့ၣ်ညါ ၀ဲချ့သဒံးဒီးကတဲာ် ကတီၤတၢ်အီၣ် လၢတမှံၤတပျီၤအဂီၢ် ဒ်တၢ်အိၣ်ဒီးအီၤအသိး ဒီးတုၤအကတဲာ်ကတီၤ ၀ဲ၀ံၤန့ၣ်နကထံၣ် ဘၣ်လၢဟံၣ်ခၢၣ်စးတဖၣ် ဟဲကိးနၤလၢနကလဲၤ အီၣ်တၢ်အီတၢ်လၢ အဟံၣ်ဒီးတူၢ်လိာ်နၤ ပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ လၢတၢ်မဲာ်မုာ်နါဆၢ ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသး ခုန့ၣ်လီၤ.

၂.တၢ်တိစၢၤမၤစၢၤ
ဒူသ၀ီတဖျၢၣ်ဘၣ် တဖျၢၣ်စုာ်စုာ်န့ၣ် ညီနုၢ်အိၣ်ဒီးပှၤပ တီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢအလီၤ ဆီလိာ်အသးလီၤ. ဒ်ပစံးတၢ်အသိး ပှၤဖှှီၣ်ဒိၣ်မး ဒီးပှၤဖှီၣ် ဒီးပှၤမၤသ့အီၣ်ဘၣ် ဒီးပှၤတၢ်အိၣ်တၢ်ယၢၤ ပှၤမုၣ်ကမဲဖိၣ်ဃဲ ဒီးပှၤအိၣ်ဒီးဟံၣ်ဃီလၢပှဲၤ ပှၤတူၢ်ဒိၣ်ကီၤဒိၣ် ဒ် လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤန့ၣ် ကညီဒူသ၀ီတဖၣ်န့ၣ် လၢအတၢ်မၤမုာ်မၤ၀ဲၤ န့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤစ့ၣ်ကီးအ တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤဆီ ဒၣ်တၢ်လၢအဒူဖိသ၀ီဖိလၢ အလီၤတစ့ၤ တၢ်တအိၣ်တယၢၤဘၣ်တဖၣ် အဂီၢ်ဒီးတိစၢၤ မၤစၢၤ၀ဲလၢ အမုာ်အ၀ဲၤကကဲထီၣ် ကဲထီအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တလဲၤကပာ်ကွၢ်တလီၤလိာ်အသးဘၣ်.

၃.​ တၢ်မၤဒိးမၤကၣ်
တုၤပစံးတၢ်မၤဒိး မၤကၣ်မ့ၢ်တၢ်မၤ သကိးတၢ်ဒီဖုဒီ ကရူၢ်ဒ်ပစံးတၢ်အသိး န့ၣ်လၢနမၤမုၢ်မၤ၀ဲၤ တဟံၣ်တဃီအပူၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤဟဲမၤ သကိးတၢ်ဒီးနၤ မၤကဒီးအသီတနံၤန့ၣ် နလဲၤမၤသကိးတၢ် လၢပှၤအဂၤတ ဂၤအမုၢ်အ၀ဲၤ ဒ်န့ၣ်အသိးမၤ ကဒီးတနံၤန့ၣ် ဆူပှၤအဂၤတဂၤကဒီး မၤသကိး၀ဲတနံၤ ဘၣ်တနံၤတုၤအဆၢခိး လိာ်က့ၤသးတ၀ီဘၣ်တ၀ီ ဒ်န့ၣ်အသိးတကွၢ် ဒိၣ်ဆံးအါစှၤ လိာ်အသးဘၣ့် အဒိ ဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢပိာ်ခွါ တအိၣ်ဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤတအိၣ်ဘၣ် မ့ၢ်ဂ့ၤတပာ်​ ဖုၣ်ထီ လိာ်အသးလၢတဂၤ မၤတၢ်စၢ် တဂၤမၤတၢ်ဆူၣ်အဃိဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီဒ်သိးပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ အမုၢ်အ၀ဲၤကကဲထီၣ် န့ၣ်ကွၢ်စိသကိး၀ဲ လိၤလိၤဆူပှၤကိးဂၤဒဲး အတၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် အဂီၢ်ဒီးမၤသကိး လၢတၢ်သူၣ်ခုသးခုဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမံလၢ အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ် မူအပူၤန့ၣ်လီၤ. အါန့ၣ်အန့ၢ်ပှၤ တဂၤဒီးတဂၤန့ၣ်သန့ၤ ထီၣ်သကိးလိာ်အသး လၢအတၢ်အိၣ်တၢ်ယၢၤ တဂၤဒီးတဂၤစုာ်စုာ် ဒ်ပစံးတၢ်အသိး ပှၤလၢအတၢ်အါ န့ၣ်နီၤဟ့ၣ်စ့ၣ်ကီးလိာ်အသး လၢပှၤလၢအတၢ်တ အိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤလၢအတၢ်တအိၣ် ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် တိစၢၤမၤစၢၤ စ့ၣ်ကီးပှၤလၢ အတၢ်အိၣ် တၢ်ယၢၤတဖၣ် အမုၢ်အ၀ဲၤဒီးတဂၤ ဒီးတဂၤန့ၣ်တပာ်​ တၢ်အလုၢ်အပှ့ၤ အဘူးအလဲအဆၢ နီတမံၤဘၣ့် ဒီးမံသူၣ်မံသး၀ဲဒၣ် လၢဖဲတၢ်အိၣ်ဒီးအီၤ ဒီးဟ့ၣ်နီၤလိာ်သကိး အသးလၢတၢ်သူၣ်အိၣ် သးအိၣ်တမ့ၢ်လၢ ဒ့ၣ်ကမၢ်အပူၤဘၣ့် မ့ၢ်စဲဃဲးလၢ လုၢ်လၢ်သကဲာ်ပ၀းလၢ အဟဲန့ၢ်ဒၣ်တၢ်လၢမိၢ်ပၢ်ဖံဖုဟ့ၣ် ကီၤလီၤတဆီဘၣ်တဆီ ပါ်ကဲ၀ဲဒီးအိၣ်မူထွဲ၀ဲ ဒ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ် တခါလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

၄.​ မၤကလုာ်အီၣ်ကစု
ကညီဖိတဖၣ်မ့ၢ်ပှၤမၤ ကလုာ်အီၣ်ကစု လၢအတတၢ်အိၣ် မူအပူၤန့ၣ်လီၤ့ (အဒိ) လၢအတၢ်မၤမုာ်မၤ ၀ဲၤတမံၤလၢ်လၢ်အပူၤ န့ၣ်တကွၢ်၀ဲလၢ အတၢ်ဘၣ်ဘျုး တဂၤဧိၤဘၣ် ဒီးတပာ်​ တၢ်သူၣ် လီသးကွံလၢ အပူၤတုၤအဂုာ် ထုး၀ာ်ထုးအ့ၣ် လိာ်၀ာ်လိာ် လံၣ်အီၣ်လီအီၣ် လိာ်သးန့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီမၤဒၣ် အ၀ဲၤဒ်အတၢ်ဟဲ န့ၢ်ဒၣ်၀ဲအသိးဒီး ယူးယီၣ်ပာ်ကဲလိာ်အသး တဂၤဘၣ်တဂၤ ဒီးတမၤဟူထီၣ်သါ လီၤကလီကလီ တၢ်လၢအမုၢ် အ၀ဲၤပူၤန့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်တခီဖဲတၢ်ဟဲန့ၢ်ဒီးအီၤ တၢ်အိၣ်တၢ်ယၢၤဒီး အီၤအသိးန့ၣ်သူၣ်မံသး မုာ်၀ဲအဃိသတးဒီး ပစံးလၢပပှၤကညီအံၤ မ့ၢ်ပှၤမၤကလုာ်အီၣ် ကစုန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကတိၤလၢခံကတၢၢ်
ဒ်ယမ့ၢ် ကညီမုၣ်ဖိတဂၤ အသိးယထံၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပ၀ဲကညီဖိ တကလုာ်အံၤ အိၣ်ဒီးလုၢ်လၢ်တၢ်ဆဲး တၢ်လၤဃံလၤလုၢ်ဒိၣ် ပှ့ၤဒိၣ်လီၤဆီလိာ်သး အါမံၤဒီးကလုာ်ဂၤ တဖၣ်ဒီးကဲထီၣ်တၢ်အုၣ်အသး လီၤတံၣ်လီၤဆဲး လၢပမ့ၢ်ကလုာ် တကလုာ်နီၢ်နီၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤန့ၣ်လီၤ.​ လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယမ့ၢ်ဟဲတုၤအိၣ် ဘၣ်လၢထံဂုၤကီၢ်ဂၤ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ယပာ်​ ကဖၢလၢ ယသးလၢ ယမ့ၢ်ကညီမုၣ်ဖိ တဂၤဒီးလၢ တၢ်လီၢ်အါပူၤဒ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် အိၣ်ဒီးယၤ အသိးယပာ် ဖျါထီၣ်ကညီဖိ အဂ့ၢ်လၢသရၣ် သမါပဒိၣ်ပပှၢ် အါဂၤအမဲာ်ညါ ဘၣ်ဆၣ်ယတမဲာ်ဆှး ဘၣ့်ယပှၤက လုာ်အတၢ်လဲၤ ထီၣ်လဲၤထီမ့ၢ်အိၣ် တ့ၢ်စဲၤခံလၢထံကီၢ် အဂၤတဖၣ်အလီၢ်ခံ ထဲလဲၣ်ထဲလဲၣ်ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤ မၤလီၤဘံၣ်လီၤ ဘၢတဲဟးဂီၤအသူး အသ့ၣ်အလၤကပီၤ ထဲလဲၣ်ထဲလဲၣ် ဘၣ်ဆၣ်ယသးတ ဟးဂီၤဘၣ်လၢယမ့ၢ် ကညီကလုာ် တဂၤအမဲာ်ညါ ယပာ်​ ကဖၢလၢယသး လၢယမ့ၢ်ကညိသးစၢ်မုၣ် တဂၤဒီးတဲဖျါထီၣ်ဘၣ် ပကညီဖိအတၢ်တူၢ် ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် ဒီးတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤ ပဲၤအၢပဲၤသီအီၤတဖၣ် လၢပှၤကသ့ၣ်ညါ အါထီၣ်ဘၣ်ကညီဖိ အတၢ်အိၣ်သးဒီး အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်ဒိ သူၣ်ဒိသးကအိၣ် ထီၣ်လၢပ၀ဲကညီ တကလုာ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယပာ်​ ဖျါထီၣ် ယတၢ်လဲၤခီဖျိဒီးတၢ်တူၢ် ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဒီး ယပှၤကလုာ်ကညီဖိ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဒီး အလုၢ်အလၢ်တၢ်ဆဲးတၢ်လၤ တဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်ယ ထံၣ်ဘၣ်တ့ၢ်လၢ ခိၣ်နၢ်သရၣ်သမါသ့ၣ် တဖၣ်သူၣ်ဟူး သးဂဲၤဒီးသူၣ်အိၣ်သး အိၣ်ဆၢသ့ၣ်ညါအါ ထီၣ်ဘၣ်ပကညီဖိ အဂ့ၢ်အ ကျိၤ န့ၣ်လီၤ. ထီဘိ န့ၣ်ယအိၣ်ကတီၤစ့ၣ် ကီးယသးလၢ ယကပာ်ဖျါထီၣ်ယပှၤ ကညီအလုၢ်အလၢ် ထူသနူတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ သကဲာ် ပ၀းတဖၣ်ဒီးတၢ် ဆီၣ်တံၣ်မၤနၢၤ သ့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ် လၢတၢ်ဆၢကတီၢ် အဂ့ၤလၢကဟဲလၢ ယဂီၢ်တဘျီလၢ်လၢ်ဒံး န့ၣ်လီၤ. ယတမဲာ်ဆှးဘၣ်လၢ ယကပာ်ဖျါထီၣ် ယပှၤကလုာ်အဂ့ၢ်အကျိၤ ဘၣ်ဒီးထီဘိန့ၣ် ယပာ်ကဖၢလၢ ယသးလၢယမ့ၢ်ကညီက လုာ်လၢ ယမ့ၢ်ကညီမုၣ်တဂၤ အဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဘျုး
လၢနီၢ်ရှၤလိၣ်ဖီဒွဲ 

http://karen-language.blogspot.com/2011/03/blog-post.html