​ဖံ​ဖံ​အဲ​မၣ်

ယမ့ၢ်တ့ၢ် က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဖိ ခီဖျိလၢ ယသ့ၣ်ညါ တ့ၢ် က့ၣ်အဲယူၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တ့ၢ် ကညီကရၢ တကရၢလၢ ကညီ ဒီကလုာ် အ ခၢၣ်စးလၢ အ၈ဲၤလိာ် တ့ၢ်တၢ် လၢ ကညီဖိ တဖၣ် အ၈ီၢ်လၢ ကညီဖိ ကဒိးန့ၢ် ဘၣ် အတၢ်ပၢ န့ၣ်သါ ခွဲးယာ် ဒီး တၢ်ထဲသိး တုၤသိး ဒီးပှၤ၈ၤ လၢ အအိၣ်လၢ ကီၢ်တဘ့ၣ် အံၤ အပူၤ န့ၣ်လီၤ. ယနုာ်လီၤ လၢ ကရၢအံၤ အပူၤဒီး ဆီၣ်ထွဲ မၤစၢၤ တ့ၢ်ကရၢ အံၤ လ့ၢ်တုၤလ့ၢ်တီၤ လၢ စုလီၢ် ခီၣ်ခိၣ် မ့ၢ်၈့ၤဒီး လၢ နီၢ်ခိ၈ံၢ်ဘါ မ့ၢ်၈့ၤ တဘိယူၢ် ဃီ တုၤလီၤ လၢခဲကနံာ် အံၤ, ဖဲယအိၣ် တပူၤ၈့ၤ တပူၤ၈့ၤ ဒ် ယအၢၣ်လီၤ တ့ၢ်ယသး လၢ က့ၣ်အဲယူၣ် အနီၣ်တ ယၢ် အဖီလာ် အသိး န့ၣ်လီၤ. လၢ တၢ်အိၣ်သး တကတီၢ် အံၤ ယနၢ်ဟူ ဘၣ် ခိၣ်နၢ် တနီၤ အတၢ်စံး တၢ်က တိၤ, တၢ်ပဲာ်အၢ ပဲာ်သီ လိာ်သး အိၣ်ထီၣ် အဃိ ယအဲၣ်ဒိး ပာ် ဖျါထီၣ် ယတၢ်ထံၣ် တၢ်ပာ် သး တဖၣ် စ့ၢ်ကီး န့ၣ်လီၤ. ဒ် က့ၣ်အဲယူၣ် ဖိ တ၈ၤ အိၣ်ဒီး အမူအဒါ လၢ ကဘၣ် ဆီၣ်ထွဲ က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢ အသိး န့ၣ် အိၣ်စ့ၢ် ကီးဒီး အတၢ် ခွဲး တၢ်ယာ် လၢ ကတဲ ဖျါထီၣ် အတၢ် ထံၣ် တၢ်ပာ် သး, ဟ့ၣ်ကူၣ် ဟ့ၣ်ဖး ဒီး ဃုထၢ ခိၣ်နၢ်လၢ အြကၢး အဘၣ် ကတၢၢ် လၢ အကတီ ခိၣ် ရိၢ်မဲ က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဒီး သူၣ်ထီၣ် မၤလၢ ပှဲၤ က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢ အတၢ် မုၢ်လၢ် ကွၢ်စိ အဖီတၢၣ် လၢ အပာ် လီၤတ့ၢ်၀ဲ တဖၣ် န့ၣ် လ့ၢ်တုၤ လ့ၢ်တီၤ အ၈ီၢ် န့ၣ်လီၤ. ခိၣ်နၢ်လၢ အဘၣ် ဃုထၢထီၣ် တဖၣ် န့ၣ် တဘၣ် မ့ၢ် ပှၤမၤ တၢ်ကဘျံး ကဘျၣ် ဘၣ်, တဘၣ်မ့ၢ် စ့ၢ်ကီး ပှၤဟံး န့ၣ် တၢ်ခွဲး တၢ်ယာ် ဒီး ဃုအဘျုး ဒၣ်၀ဲ ဘၣ်. တဘၣ် မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး ပှၤမၤ၀ံၤ အမူ အဒါ ဧိၤဒီး ဃုတၢ် ဖုၣ်ထံၣ် ဖုၣ်ထီလၢ ကဒဲ ကဒဲဒီး ၈ုာ်ကျဲး စၢးသူၣ်ထီၣ် တၢ်ထီၣ် ရှ့ၣ် ၈ၤပူၤ ၈ၤကျိၤ န့ၣ်ဘၣ်. ယမ့ၢ် ဃုထၢ ခိၣ်နၢ် ဒံးန့ၣ် တဖၣ် သၢပျၢၤ ယတမ့ၢ် က့ၢ်အဲယူၣ် ကရၢ ဖိလၢ အနၢ်ပၢၢ် အမူ အဒါ လၢ ဘၣ်မၤ၀ဲ ဒ် ကရၢ အတၢ်နဲၣ် ကျဲ အသိး တ၈ၤ န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤလၢ ယဘၣ် ဃုထၢ တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ် မ့ၢ်ပှၤ လၢ အ၈ုာ် ဟံးဃာ် တၢ်ရူၢ်ဖှိၣ် ဃူဖိး လၢ က့ၣ်အဲယူၣ် အနီၢ် တယၢ် အဖီလာ် ဒီး ဟံး သကိး မူဒါဒံး အသနၢၣ် ဒၣ်၀ဲ အသိး ဒီး ဟ့ၣ်ကူၣ် ဟ့ၣ်ဖး လိာ်သး သကိး သကိး တခီ န့ၣ်လီၤ. ဒ် ယနၢ်ဟူ ပှၤ တ၈ၤ ဒီး တ၈ၤ အတၢ် ကတိၤ တဖၣ် လၢ အဟဲထီၣ် လၢ ပှၤ အနီၢ် ကစၢ် အထး ခိၣ် ဒီး က့ၣ်အဲယူၣ် အထံ ရူၢ် ကီၢ်သဲး ကျဲသနူ လၢ အပာ် လီၤ၀ဲ အသိး ယအဲၣ်ဒိး နီၤဖး ပဲာ်ဖး တၢ်ကတိၤ တဖၣ်အံၤ မ့ၢ် အြကၢး အဘၣ် ထဲလဲၣ် န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ် ယအဲၣ်ဒိး ဃုပှၤ တၢ်ကမၣ် န့ၣ်ဘၣ်, လၢ တၢ်က၈့ၤ ထီၣ် အ၈ီၢ် တခီ န့ၣ်လီၤ.

ယနၢ်ဟူ ပသုး ခိၣ်ကျၢၢ် အတၢ်ကတိၤ ဖဲအလဲၤ အိးထီၣ် တၢ်ဆဲးကျိး ၀ဲၤဒၢး တတီၤအခါ ဆူးကါ၀ဲ တၢ်ကတိၤ တဘီလၢ အစံး၀ဲ ကညီပယီၤ အတၢ် သူၣ်ဟ့ သးဟ့ လိာ်သး, တၢ်ကတိၤ တဘီအံၤ ဒ်ယမ့ၢ် က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဖိ တ၈ၤ အသိး ယထံၣ်လၢ မၤဘၣ်ဒိ ပ၀ဲက့ၣ်အဲယူၣ် ဖိ အသူးအသ့ၣ် အလၤ ကပီၤဒိၣ်မး န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ် က့ၤ က့ၣ်အဲယူၣ် ခိၣ်နၢ်လၢ အမ့ၢ်တ့ၢ် ကညီဖိ ခၢၣ်စး တဖၣ်အတၢ် ၈ဲၤလိာ် တ့ၢ်တၢ်လၢ အပှၤကလုာ် ကဒိးန့ၢ် တၢ်ထဲသိး တုၤသိး အ၈ီၢ် စးထီၣ်လၢ (၁၉၄၆ တုၤလၢ ၁၉၄၉) လါယနူၤ အါရံၣ် အပူၤ ဒီကတီၢ်န့ၣ် မ့ၢ် တၢ်ဃ့ ထီၣ်ဆူ ဘျီၣ်ဒိၣ် မုာ်မုာ် ခုၣ်ခုၣ် ဒ်သိး ကညီ ကလုာ် အသု တဘၣ် တၢ်ပာ် ဖုၣ်ထီ ကွၢ်တလီၤ အီၤတ၈့ၤ ဒီး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ပာ် ပနီၣ် အတီၤ ပတီၢ်ဒ် ပှၤ၈ုၤ ပှၤ၈ၤအသိး ဒီး ကစံၣ်ညီၣ် ပၢလီၤ ဘၣ်က့ၤ အသးအ၈ီၢ် တခီ န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်ဘၣ် လၢ အသူၣ်ဟ့ သးဟ့ တၢ်ဒီး ဆၢမၤနၢၤ မၤဃၣ် ပှၤ၈ုၤပှၤ၈ၤ န့ၣ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢ ကလုာ်၈ၤ ဆီၣ်ဘံၣ် ဆီၣ်ဘၢ ကွၢ်တလီၤ ဆီၣ်အံၣ် ဆီၣ်ဆံးတ့ၢ် ပကညီဖိ တဖၣ် အဃိ တၢ်အိၣ်သး အံၤ ဘၣ်အိၣ်ထီၣ်၀ဲ န့ၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်သး ဒံး အတၢ်ဆီၣ်အံၣ် ဆီၣ်ဆံး မ့ၢ်တအိၣ်ထီၣ် လၢ ပကညီဖိ အဖီခိၣ် ဘၣ်န့ၣ် က့ၣ်အဲယူၣ် အရၢ ဒၣ်လဲာ် တၢ်တသူၣ် ထီၣ်အီၤ သ့ၣ်သ့ၣ် ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ် ပကညီဖိ တဖၣ် သးဟ့သး ဆါ ပယီၤဒီး အဲၣ်တၢ်ဒုး တၢ်ယၤ န့ၣ်ဘၣ်. လၢ ဘၣ်ဒုးတၢ် ယၤတၢ် အတၢ်အိၣ်သး ဘၣ်ကဲထီၣ် အဖီခိၣ် န့ၣ်မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်ဘၣ်ဒီ သဒၢလီၤ က့ၤအသး လၢ ပှၤ၈ၤဟဲဒုး အီၤအဃိ န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ တမ့ၢ် ပကတိၤ၈့ၤ လီၤပသးဘၣ် , (ဖဆပလ) ကီၢ်ခိၣ် အူနူာ်ဒၣ်လဲာ် လၢ အတၢ်ကွဲး မၤနီၣ်အပူၤ စံး၀ဲလၢ ပယီၤ ကညီ တၢ်ဘၣ်၈ံာ် ၈ူာ်အံၤ မ့ၢ်လၢ ပှၤပယီၤဖိ န့ၣ် အိၣ်ဒီး လုၢ်လၢ် သကဲာ်ပ၀း လၢ အဆဲးတိ ဆဲးခွဲး မၤစိမၤစဲး တၢ်အဃိ န့ၣ်လီၤ. ပှၤကတိၤ တၢ်ဒ်သိး အံၤတ၈ၤ ယထံၣ် အလီၢ်အိၣ် လၢ ြကၢးမၤလိ ဃုသ့ၣ်ညါ က့ၤကညီဖိ အတၢ်၈ဲၤလိာ် လၢ ထံရူၢ်ကီၢ်သဲး အ၈ံၢ်ခီၣ်ထံး ဘျဲးဘျဲးဘျီးဘျီး ဒံးန့ၣ်လီၤ.

ဘျံးဒ၀ဲၢ် ကီၢ်ရ့ၢ်ခိၣ် ဖဲ တၢ်ကစီၣ် သန့ သံကွၢ်အီၤ ဘၣ်ဃး က့ၣ်အဲယူၣ် ခိၣ်နၢ် တၢ်အိၣ်သး အ၈့ၢ်န့ၣ် အ၀ဲစံး ဆၢတၢ် အါမံၤလၢ အတၢ် မ့ၢ်ဒ် တၢ်သံကွၢ် အတၢ်စံးဆၢ ဘၣ်. ဒီးလၢ အတၢ်စံးဆၢ အကျါ တနီၤ တမ့ၢ်တၢ် စံးဆၢလၢ အဒုး သးခု က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဖိ တဖၣ် အသးန့ၣ် ဘၣ်လီၤ. ယအဲၣ်ဒိး ပာ် ဖျါ အတၢ်ကတိၤ စှၤဖျၢၣ် လၢ အစံး၀ဲ ပမၤ တၢ်ပၢၢ်ဆၢ အံၤတမ့ၢ် ပဟဲဒိး လဲအီၣ်လီၤ ပသးဘၣ်. ပဘျံး ဒ၀ဲၢ်အံၤ ပှၤဟဲ ပၢပှၤ တသ့ဘၣ်. ပှၤမၤ တၢ်ပၢၢ်ဆၢ န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် မုာ်သး မၤကလီန့ၣ် ယတူၢ်လိာ် အီၤသ့ လီၤ. မ့မ့ၢ် တၢ်ကတိၤ လၢအစံး၀ဲ ပဘျံးဒ၀ဲၢ် အံၤ ပှၤဟဲပၢ ပှၤတသ့ ဘၣ်ဒု ယတူၢ်လိာ် အီၤတသ့ ဘၣ်. ယအၢၣ်လီၤ တူၢ်လိာ်ဒီး ပာ် ကဖၢလၢ ယသးလၢ က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဖိ ကိး၈ၤဒဲး န့ၣ်မ့ၢ် ပှၤမၤမုာ်သး မၤကလီဒ် အသနၢၣ် ဒၣ်၀ဲ စုးစုးဒ်သိး ပတၢ်မုၢ်လၢ် ကွၢ်စိ အဖီတၢၣ် ကလၢထီၣ် ပှဲၤထီၣ် အ၈ီၢ် န့ၣ်လီၤ. က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဖိ ကိး၈ၤဒဲးန့ၣ် ယနာ်လၢ အတူၢ်လိာ် တၢ်ကတိၤ တဘီလၢ အစံး၀ဲ တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ် ဃူဖိးန့ၣ် မ့ၢ်၈ံၢ်ဘါ ဆူၢ် တခါဒီး တၢ်သးအိၣ် မၤသကိး တၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိး န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤ နၢၤအ၈ံၢ် မိၢ်ပှၢ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤ တဘီလၢ ပှၤဟဲပၢ ပှၤတသ့ ဘၣ်န့ၣ်, နဲၣ်ဖျါထီၣ် တၢ်ထီဒါ လိာ်သး သကိးသကိး ဒီးသးအိၣ် သူၣ်ထီၣ် တၢ်ထီၣ်ဆှ့ၣ် တခီ န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤ တထံၣ်အံၤ နဲၣ်ဖျါထီၣ်၀ဲလၢ အ၀ဲမ့ၢ် ပှၤတတီက့ၤ ဒီးက့ၣ်အဲယူၣ် အကျဲ သနူလၢ အအၢၣ်လီၤ တ့ၢ်၀ဲန့ၣ် လၢၤဘၣ်, မ့ၢ်ပှၤသးအိၣ် ထီဒါ တၢ်ရိၢ်ဖှိၣ် ဃူဖိး တခီန့ၣ်လီၤ.

လီၢ်ခၢၣ်သး ကမံတံာ် တ၈ၤဖဲ တၢ်ကစီၣ် သန့သံကွၢ်အီၤ တၢ်အခါ အ၀ဲ အတၢ်ကတိၤ တဘီလၢ အယၢၤ ထီၣ်၀ဲ ခဲအံၤ ခဲအံၤ စံး၀ဲလၢ ပှၤခိၣ်ကိၤ တဒူၣ် ပှၤခိၣ်ကိၤ တဒူၣ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကတိၤ တဘီအံၤ ပနၢ်ဟူ ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တဘျီလၢ ပဒိၣ် မါရှၣ်လါဖါန် တချုးသံဒံး ဘၣ်လၢ ပစံးလၢ ပှၤခိၣ်ကိၤ တ၈ၤ န့ၣ်လီၤ. တုၤအ၀ဲ သံ၀ံၤ အလီၢ်ခံန့ၣ် ပတနၢ်ဟူ လၢတၢ်က တိၤတဘီ အံၤလၢၤ ဘၣ်. ခဲအံၤ ပနၢ်ဟူ ကဒီး တၢ်ကတိၤ တဘီအံၤ ဟဲပၢၢ်ထီၣ် ကဒီးလံ န့ၣ်လီၤ. ပှၤခိၣ်ကိၤ တဒူၣ်လၢ အ၀ဲယၢၤ ထီၣ်၀ဲန့ၣ် ယအဲၣ်ဒိး သ့ၣ်ညါလၢ အခိၣ်ကိၤ လၢတၢ်၈့ၢ် မနုၤတမံၤ လဲၣ်, ပှၤတဒူၣ်လၢ အခိၣ်ကိၤ န့ၣ် မ့မ့ၢ်အခိၣ်ကိၤ လၢ ကမၤလၢ ပှဲၤ က့ၣ်အဲယူၣ် အတၢ်မုၢ် လၢ်ကွၢ်စိ လၢအ၈ဲၤ လီာ်တ့ၢ်၀ဲ ဒီး တူၢ်ဆါတူၢ်ဖှီၣ် အသးဒီး အပှၤကလုာ် အပှၤကမျၢၢ် ကဲအဃိ ဒုပှၤ တဒူၣ်န့ၣ် ယပာ် ပနီၣ်အီၤ လၢပှၤဒူပှၤ ဃိၤ လၢအပှၤ ကလုာ်အ၈ီၢ် သ့သပှၢ် ကတၢၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ဘၣ်ဖုးပှၤ တဒူၣ်လၢ အကွၢ် နီၢ်ကစၢ် အဘျုးဒီး တထံၣ်လၢၤ အပှၤကလုာ် အတၢ်နး တၢ်ဖှီၣ်ဘၣ်ဒီး မၤအီၣ် တၢ်ပၢၢ်ဆၢဧိၤ ဒု ယတူၢ်လိာ် အတၢ်ခိၣ်ကိၤ ဒ်န့ၣ် တကလုာ် တသ့နီတစဲး ဘၣ်. ယပာ် ပနီၣ်အီၤလၢ အမ့ၢ်ပှၤမၤ ကမၣ် က့ၣ်အဲယူၣ် အထံရူၢ် ကီၢ်သဲးဒီး မၤကမၣ် အကလုာ် ကမျၢၢ်တဖၣ် လံန့ၣ်လီၤ. ပှၤကတိၤ တၢ်တ၈ၤအံၤ မ့မ့ၢ် အအဲၣ်အပှၤ ကလုာ်ဒီး တီဒီး က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢသၢ ပျၢၤ တြကၢး ကတိၤြကီ တၢ်ကတိၤ ဒ်အံၤဆူ တၢ်ကစီၣ် သန့ စ့ၢ်ကီးန့ၣ်ဘၣ်.

ယနၢ်ဟူ လၢခိၣ်နၢ် တနီၤစံး လၢသုးက့ ယဲၢ်အသုး က့ခိၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ပှၤ အဲၣ်တၢ်မုာ် တၢ်ခုၣ်ဘၣ် မ့ၢ် ပှၤအဲၣ်တၢ်ဒုး တၢ်ယၤ တ၈ၤတခီ လီၤ. ယတသ့ၣ် ညါလိာ်သးဒီး သုးက့ယဲၢ်အ သုး က့ခိၣ်နီတဘျီ ဘၣ်ဒီး ယတသ့ၣ်ညါ စ့ၢ်ကီး အတၢ်ပာ် သူၣ်ပာ် သးဘၣ်အဃိ ယအၢၣ်လီၤ ထွဲတၢ်ကတိၤ တဘီအံၤ တသ့လ့ၤတက့ၤ ဒံးကီးဘၣ်. ယနၢ်ပၢၢ်လၢ တၢ်ဒုး တၢ်ယၤန့ၣ် တမ့ၢ် တၢ်လိာ်ကွဲြပၢ တၢ်တခါလၢ ပှၤကမၤ န့ၢ်ခိၣ်ဖး မံၤလၤ သၣ်ကပီၤ တခါဘၣ်ဒီး အါန့ၣ် အန့ၣ် ပှၤလၢ အဟဲအိၣ်ဖျဲၣ် ထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ခဲလၢာ် ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် တအဲၣ်ဒိး မၤ ကတၢၢ် အတၢ်အိၣ်မူ ကလီကလီ စ့ၢ်ကီး ဘၣ်. အခိၣ်တလိာ် အဲၣ်ဒိး အိၣ်မူဘၣ် မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် တစိၤသး တခီ န့ၣ်လီၤ. ပှၤတ၈ၤဒီး တ၈ၤန့ၣ် အမံၤဟူ ထီသါလီၤ ဒ်အတၢ်မၤ ဒၣ်၀ဲ စုာ်စုာ်အသိး န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢ တသးလီ တၢ်အိၣ်မူလၢ အမုာ်အခုၣ် အိၣ်ဒီးတံၤ ဒီးသကိး ဒီးဖိမါဖိလံၤ တဖၣ်န့ၣ် အါဒၣ်တၢ် တက့ၢ်မ့ၢ်ပှၤ လၢအဟး ၈ုာ်အီၣ် ၀ာ်အီၣ်ပှၤ၈ၤ အတၢ်ဒီး ဃုအတၢ် လၢတၢ်ပှဲၤ လၢ တၢ်မၤတၢ် ထီဒါထံကီၢ် သဲစးတဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ပှၤတဖၣ်န့ၣ် ပစံးသ့လၢ ပှၤတအဲၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဘၣ်, မ့ၢ်ပှၤအဲၣ် တၢ်စုဆူၣ် ခီၣ်တကး ဒီး ပာ် လီၤဒၣ် အသးလၢ မ့ၢ်သံ၀ံၤ မူအီၣ် န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယတနၢ်ဟူ ဘၣ်သုးက့ ခိၣ်တ၈ၤန့ၣ် မ့ၤပှၤဟး တမျာ်တၢ်, ပှၤဒီတံၤ ဒီသကိးဒီး ပှၤမၤဆါ အီၣ်တၢ်မူၤ တၢ်ဘှီးကရၢ တဖၣ်န့ၣ် စ့ၢ်ကီးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ် အဃိယနာ် လၢ သုးခိၣ်တ၈ၤ န့ၣ်ကမ့ၢ် ပှၤလၢ အအဲၣ် အသးသမူဒ် ပှၤ၈ၤအသိး န့ၣ်စ့ၢ်ကီး လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် အကျဲလၢ အကကဲထီၣ် တၢ်အုၣ်ကီၤ လၢအပှၤ ကလုာ်၈ီၢ်လၢ ကအိၣ်မုာ် အိၣ်ခုၣ်ဘၣ် အ၈ီၢ်မ့ၢ် တအိၣ်ဘၣ်ဒု သုးခိၣ်၀ဲန့ၣ် တတူၢ်လိာ် ဘၣ်သ့ၣ် သ့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်မၤ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် လၢ အဘၣ်ဘျုး ထဲအဒူၣ်ဖိ ထၢဖိအ၈ီၢ်ဒီး အပှၤကလုာ် တခီ ဘၣ်ဖှီၣ်ဘၣ်ယာ် ဒံးန့ၣ် တသးမံ၀ဲ ဘၣ်အမဲာ် ညါ မ့ၢ်ဘၣ်သံလၢ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် အကျဲဒ် န့ၣ်တကလုာ် အမဲာ်တဘံၣ် ဘၣ်သ့ၣ် သ့ၣ်အဃိ ကဃုထၢ၀ဲ ကျဲလၢ ဘၣ်မုာ်၈့ၤ ဘၣ်ဖှီၣ်၈့ၤ သံ၈့ၤမူ၈့ၤ ယပှၤကလုာ်ဒီး ယၤ, ယၤဒီး ယပှၤကလုာ် မ့ၢ်ဘၣ်ဖှီၣ် ယဘၣ်ဖှီၣ် မ့ၣ်ဘၣ်မုာ် ယဘၣ်မုာ် တခီလီၤ သၢၤ. အ၀ဲမ့ၢ် ဃုထၢကျဲလၢ အ၀ဲဒီး အပှၤကလုာ်, အပှၤကလုာ်ဒီး အ၀ဲ မ့ၢ်မူ, မူဃုာ်, သံ, သံဃုာ်သၢ ပျၢၤ ယပာ် ပနီၣ်အီၤလၢ အမ့ၢ် ပှၤတီဒီး က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဒီး အပှၤကလုာ် န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ် သၢပျၢၤ ယပာ် လုၢ်ပာ် ပှ့ၤအီၤ ဒီးဟ့ၣ်လၤ ဟ့ၣ်ကပီၤအီၤ လၢအမ့ၢ် ပှၤဒူပှၤဃိၤ တ၈ၤနီၢ်နီၢ်လံ န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ် ယလိၣ် ယမဲာ်သၣ် ဒီးစံးပြတၢၤ ပှၤဒ်သိး ကကဲထီၣ် တၢ်ဘၣ်ထွဲ လိာ်သး တၢ်ကရၢကရိ တခါဘၣ်, မ့ၢ်ယပာ် ဖျါထီၣ်ပှၤ တ၈ၤဒီး တ၈ၤအတၢ် ကတိၤ တၢ်ပာ် သးဒီးအ ရူၢ်အသဲး လၢအတဖိးမံ လိာ်သးဒီး ပက့ၣ်အဲယူၣ် အကျဲသနူ တဖၣ်ဒ် အမ့ၢ်တ့ၢ် ပှၤဟံးမူဒါ လၢက့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢပူၤ တ၈ၤအ၈့ၢ် န့ၣ်လီၤ.

ယထံၣ်လၢ က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢဖိ ကိး၈ၤဒဲးန့ၣ် ြကၢးဃုသ့ၣ် ညါက့ၤ အကရၢ အတၢ်ဖံး တၢ်မၤ အတၢ်စံၣ်စိၤ တဲစိၤ အ၈့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး န့ၣ်လီၤ. လီၤဆီဒၣ် တၢ်ပှၤလၢ အကဲခိၣ်နၢ် တဖၣ်န့ၣ် လီၤ. ပမ့ၢ် တသ့ၣ်ညါက့ၤ ပတၢ်စံၣ်စိၤ တဲစိၤဘၣ် သၢပျၢၤ ပကဆိကမိၣ် လၢ ပတၢ်ပၢၢ်ဆၢ အံၤမ့ၢ်ဒၣ် တၢ်သူၣ်ဟ့ သးဟ့ တၢ်သူၣ်က့ၣ် သးကါလိာ် သး အတၢ်ထီဒုၣ် ထီဒါတခီ န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ် တသ့ၣ်ညါ ပတၢ်စံၣ်စိၤ တဲစိၤမ့ၢ်၈့ၤ, သ့ၣ်ညါ မ့ၢ်၈့ၤဒီး ပမ့ၢ်ကတိၤ တၢ်ဒ်အံၤ တဖၣ်သၢ ပျၢၤ မ့ၢ် ပကကတိၤ တရီတပါ လီၤက့ၤ ပတၢ်ဖံး တၢ်မၤ ပတၢ်၈ဲၤ လိာ်သ့ၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဃု လိာ် ပတၢ်၈ံၢ်စၢ် ဘါစၢ်ဒီး ကတိၤတၢ် ဒ် ပှၤပိာ်မုၣ် အိၣ်လၢ ဖၣ်ကပူၤထံး တ၈ၤ ကတိၤြကီ ပှၤလၢ အဃၢၤတဖၣ် အ၈့ၢ် သၢပျၢၤန့ၣ် ပမ့ၢ်ပှၤလၢ အနဲၣ်ဖျါ ထီၣ်က့ၤ ပရူၢ်ပသဲး ဒၣ်၀ဲဒီး မၤလီၤ သြထုး က့ၤ ပသူးပသ့ၣ် ဒၣ်ပ၀ဲ ဃုာ်ဒီး ပက့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢအသူး အသ့ၣ်တခီ န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အမ့ၢ်တ့ၢ် ပှၤတီခိၣ် ရိၢ်မဲတၢ်လၢ က့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢပူၤ အဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤမ့ၢ်တသး လီအသူး အသ့ၣ်ဒၣ်၀ဲန့ၣ် ယတဆိ ကမိၣ် အ၈့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်မၤ ထီဒါ မၤလီၤသြထုး ပကရၢ အသူးအသ့ၣ် မ့ၢ်ပှၤမၤ ကမၣ် အပှၤကလုာ် နီၢ်နီၢ်အဃိ ယတူၢ်လိာ်အီၤ တသ့လ့ၤ တက့ၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ.

ပမ့ၢ် ပှၤတီခိၣ် ရိၢ်မဲတၢ်လ ၢအ၈့ၤ တဖၣ်လီၤ, ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်တလုၢ် ဒုးဒိၣ်ထီၣ် ပစၢၤပသွဲၣ် အသီလၢ ကဖီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်မၤလၢ ပမၤတ့ၢ် အီၤသၢပျၢၤ ပမ့ၢ်ပှၤလၢ အမၢးလၢ အမၤကတၢၢ် က့ၤပစီး တခီန့ၣ်လီၤ. ပသးစၢ် လၢအသူၣ် ဆူၣ်သး၈ဲၤ လၢကဖီၣ်ထီၣ် က့ၤပလီၢ် မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ လိၤလိၤလၢ အအဲၣ် ပှၤဒီး သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ပှၤတဖၣ် လီၤ. ပှၤသးပှၢ် န့ၣ် အတၢ်လဲၤခီဖျိ အါအဃိ သ့ၣ်ညါ တ့ၢ်တၢ်မၤ တ့ၢ်အသး ဒ်လဲၣ်ဒ်လီၣ် တဖၣ်အ၈့ၢ် န့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ် ပှၤသးစၢ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါ ၀ဲထဲသိးဒီး ပှၤသးပှၢ် ဘၣ်သနာ်က့ မ့မ့ၢ် တၢ်အိၣ်သး လၢကဟဲ၀ဲ မ့ၢ်၈့ၤ ဘၣ်လူၤထီၣ် ခ့ခါဒ်လဲၣ် ဒ်လဲၣ်တခီ မ့ၢ်ပှၤလၢ အဃုမၤန့ၢ် တၢ်ညီဒီး ချ့န့ၣ်ဒံး ပှၤသးပှၢ် တဖၣ်တက့ၢ် လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တြကၢး လၢပဆိမိၣ် ဆံးဒီး ကွၢ်တလီၤ အ၀ဲသ့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်. အခိၣ်တလိာ် ပြကၢး ဟ့ၣ်၈ံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အီၤဒီး ၈ဲၤလိာ် မၤဖျါထီၣ် ပတၢ်လဲၤ ခီဖျိ တၢ်နၢ်ပၢၢ် ဆူ ပစၢၤပသွဲၣ် သီတဖၣ် ဒ်သိး အ၀ဲသ့ၣ် ကကဲထီၣ် ပှၤချုးန့ၣ် ခ့ခါပူၤကွံာ် ဒီးခ့ခါသီ လၢကဟဲ တဖၣ်မ့ၢ်၈့ၤ တခီန့ၣ်လီၤ. ယနၢ်ဟူ ပှၤသးပှၢ်တနီၤ ကတိၤညီနုၢ် တၢ်ကတိၤ တဘီလၢ အစံး၀ဲ ဖိသၣ်လၢ ပလီၢ်ခံ ကၠီပှၤ ကန့ၢ်ဧါ, န့ၣ်အိၣ်၀ဲလီၤ. တၢ်ကတိၤ ဒ်အံၤသ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်၈ံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပဖိပလံၤ တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်တၢ်မၤ ဘၣ်ဒိအ၀ဲသ့ၣ် အသးသဟီၣ် တခီ န့ၣ်လီၤ. လုၢ်လၢ် သကဲာ် ပ၀းဒ်အံၤ သိး မ်အသု တအိၣ်လၢ ပပှၤသးပှၢ်, ပပှၤတ၀ၢ အကျါ, ပက့ၣ်အဲယူၣ် ကရၢကျါဒီး လၢပပှၤ ကလုာ်ဒီကလုာ် အကျါမ့ၢ်၈့ၤ န့ၣ်, မ့ၢ်ယတထံၣ် တၢ်ပာ် သး အတၢ်မုၢ်လၢ် န့ၣ်လီၤ.

http://akoqld.blogspot.se/2012/11/blog-post_18.html