​ဖံ​ဖံ​အဲ​မၣ်

ဖဲချ.န.၆၀၀ ၀ံၤအလီၢ်ခံကိၤလၤသူလၢယိၤဒီးပှၤကညီနီၣ်ထီၣ်ကွံာ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်,နုာ်လီၤကဒီး ဆူကီၢ်ပယီၤအပူၤ,မၤနၢၤဒီးနီၣ်ထီၣ်ကွံာ်ယိၤတဖၣ်၀ံၤဒုးကဲထီၣ်ကဒီးအ၀့ၢ်ကိး၀ဲလၢပကၣ်ပကၣ်လီၢ်လံၤ”
အိၣ်ဘူးဒီး၀့ၢ်တကီလၢအမ့ၢ်၀့ၢ်တဖျၢၣ်လၢကီၤလၤသူပၢဘၣ်က့ၤလၢခံဒီးသူၣ်လီၤအနူၢ်အစီၤလၢအပူၤလီၤ.
ကီၤလၤသူစီၤပၤပၢတၢ်အဆိကတၢၢ်တဂၤအမံၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲတစးဃၣ်စၣ်(ပယီၤစံး၀ဲလၢအမ့ၢ်သါစီၤပၤအဆိက
တၢၢ်တဂၤ)လီၤ.ကီၤလၤသူအစီၤပၤပၢတၢ်စးထီၣ်လၢတစးယၣ်စၣ်ဒီးတုၤလီၤလၢသတိရှွ့ၣ်မ့(သတုိးေရွမင်း)
န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲခဲလၢာ်ဃုဂၤဒီးကီၤလၤသူအစီၤပၤအစၢၤကတၢၢ်၀ဲဒၣ်လီၤ.ဖဲစီၤပၤသတိရှွ့ၣ်မ့ပၢတၢ်အခါန့ၣ်ပှၤနၢ်
ကးဖိတဂၤဟဲရ့ဒီးအိၣ်ဃုာ်စီၤပၤအမါအမံၤ(ပွဲး)မ့ၢ်၀ဲက့ၣ်နရဒ့ၣ်၀ံၣ်(ကိနရေဒ၀ီ)ဒီးမၤသံကွံာ်သတိရွ့ၣ်မ့ဒီး
ကယဲၢ်မ့ၢ်စီၤပၤလၢအထီၣ်နီလၢခံတဂၤလၢ်လၢ်ဖဲစီၤပၤမံသပ့ၤဘၣ်အသးလၢမုၢ်နၤခီအခါန့ၣ်လီၤ. 

အဃိကိၤလၤသူအစီၤပၤပၢတၢ်တဂၢၢ်တကျၢၤဘၣ်.စီၤပၤပၢတၢ်လၢတကီ(၁၇)ဂၤအကျါလၢညါကတၢၢ်-၅ဂၤန့ၣ်ပၢဘၣ်တၢ်ယံာ်တစဲးလီၤ.မ့မ့ၢ်စးထီၣ်လၢ ၆ဂၤတဂၤဒီးတုၤလီၤလၢ၁၆ဂၤတဂၤန့ၣ်,တဂၤဒီးတဂၤ
ပဘၣ်ဒၣ်တၢ်မီကိာ်ဖိ၀ံၤပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤမၤသံကွံာ်ဒၣ်အီၤဖဲအမံသပ့ၤဘၣ်အသးလၢမုၢ်နၤခီန့ၣ်လီၤ.ဒ်န့ၣ်
အသိးတၢ်မၤအသးလၢပှၤကကဲစီၤပၤဖဲတကီန့ၣ်တအိၣ်ဒၣ်လဲာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.တနံၤတခီၣ်ပှၤကညီတဂၤအ
မံၤမ့ၢ်စီၤမီၢ်ပှဲၤ(ပယီၤကိးလၢမီၣ်ပီးကၠဲ)န့ၣ်အိၣ်လၢ၀့ၢ်တထံဖူး(ပယီၤကိးလၢမီၣ်ပီးကၠဲး)န့ၣ်အိၣ်လၢ၀့ၢ်တထံဖူး
(Talifu)ကီၢ်ယူၤနါအပူၤန့ၣ်လဲၤ၀ဲဆူ၀့ၢ်တကီဒီးနၢ်ဟူ၀ဲလၢပှၤဃဲၤအီၤလၢစီၤပၤတအိၣ်ဘၣ်လၢကီၢ်တဘ့ၣ်
အံၤအပူၤဘၣ်,ဒီးစံးဆၢ၀ဲပှၤထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်လၢသါကကဲစီၤပၤလီၤ.ပှၤထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်တဲဘၣ်အီၤလၢတၢ်
ဂ့ၢ်လၢပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤမၤသံစီၤပၤတဘျုးဂၤလံဒီးြတီအကျဲလၢအသုတကဲစီၤပၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.

စီၤမီၣ်ပှဲၤတခီစံးဆၢအီၤလၢအတွးတအိၣ်ဘၣ်.သါကမၤနၢၤဒၣ်ပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤန့ၣ်ဃါမနၤလီၤ.အဃိပှၤထံ
ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤလၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအဒူဒီးကမၤနၢၤပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤန့ၣ်အဃိ,ဒုးကဲထီၣ်အီၤလၢ
စီၤပၤဖဲတကီန့ၣ်လီၤ(၀့ၢ်တလံဖူစီၤစုၤဒီး၀့ၢ်တကီ၃၃၀မံၤလးဃၣ်ဃၣ်ဒီးတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤလၢ၀့ၢ်ခံဖျၢၣ်အဘၢၣ်
စၢၤမ့ၢ်၀ဲ,၁၁သီကျဲလီၤ.အဆိကတၢၢ်စီၤမီၣ်ပှဲၤသ့ၣ်ညါ၀ဲလၢအကဘၣ်ခိးပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤန့ၣ်လၢအကမၤသံ
၀ဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.ဒ်န့ၣ်အသိးမၢ၀ဲပှၤမၤန့ၢ်အီၤလၢချိအဖူအထီဒီးအတ၀ီထဲသိးဒီးပှၤကညီတဂၤ၀ံၤဒီးပာ်လီၤ၀ဲ
လၢစီၤပၤမံအလီၢ်,ကျၢၢ်ဘၢ၀ဲလၢယၣ်လုးဒ်ပှၤမံသပ့ၤဘၣ်အသးအသိး၀ံၤ,အ၀ဲတခီနုာ်လီၤဖဲတၢ်သနၢၣ်လၢ
ဒၢးပူၤဒီးခိးခူသူၣ်၀ဲပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤလၢတၢ်ခံးကျါလီၤ.

တုၤပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤဟဲနုာ်လီၤ၀ဲဆူစီၤပၤအနီပူၤဖဲဖးဖီမုၢ်လၢအကဟဲမံဃုာ်နီၢ်ပၤမုၣ်အဂီၢ်ဒီးဖဲအနုာ်လီၤ၀ဲ
ဆူလီၢ်မံပူၤအခါန့ၣ်ဆိကမိၣ်၀ဲလၢစီၤပၤထီၣ်ကဒီးနီအသီတဂၤလံ,ဒီးမံသပ့ၤဘၣ်အသးဒီးဒ်သိးအကမၤသံ
၀ဲန့ၣ်ဆဲး၀ဲလၢဘီသက့ၤတကီၢ်ခါဒီးအဘီနုာ်လီၤဆူချိဖူအအိပူၤဒီးဘီအသက့ၤဘၣ်ကွးတီၢ်ဃာ်အသးဒီးဖဲ
အထုးထီၣ်က့ၤ၀ဲအဘီတန့ၢ်ဒံးဘၣ်ချ့သဒံးအခါန့ၣ်စီၤမီၣ်ပှဲၤကျီတဲာ်ပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤန့ၣ်အခိၣ်သၣ်ဃံလီၤ.
တုၤနုၤတဘျီစီၤမီၣ်ပှဲၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်အမံၤ(ပွဲး)လၢသတိၤမဟၣ်ဃၣ်စၣ်ဒီးအ၀ဲဒၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢအကဲထီၣ်ဘၣ်စီၤပၤ
လၢတကီ(၁၉)ဂၤတဂၤလီၤ. 

တိၢ်နီၣ်-လၢပယီၤအဃၣ်စ၀့ၣ်အပူၤန့ၣ်,ပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤန့ၣ်ကိး၀ဲလၢပယိၤဒီးစံး၀ဲလၢပယိၤန့ၣ်လိၣ်ထီၣ်အသးလၢပှၤ
ကညီဒီးလဲၤမံဃုာ်နီၢ်ပၤမုၣ်လီၤ.တၢ်န့ၣ်မၤအသးတသ့ဘၣ်ပှၤအိၣ်တကလုာ်ဖဲကီၢ်ပနံးပူၣ်ရးအကလံၤစိးတ
ခီ,ဒီးတၢ်ကိးအီၤလၢပှၤနၢ်ကးဖိမ့တမ့ၢ်နကၤလီၤ.ပှၤနၢ်ကးဖိအသးန့ၣ်မၤအသးဒ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအသိး,ဒီးအ
ပိာ်ခွါလၢအကျီတဲာ်ပှၤအခိၣ်အအါကတၢၢ်တဂၤကဲဘၣ်ထံခိၣ်ကီၢ်ခိၣ်လီၤ.အကီၢ်န့ၣ်ကိး၀ဲလၢကီၢ်နၢ်ကးလီၤ. နီၢ်ပၤမုၣ်က့ၣ်နရးဒ့ၣ်၀ံၣ်တခီမ့ၢ်လၢပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤဟဲမံဃုာ်အီၤအိၣ်လံဖးယံာ်အဃိအသးတလၢာ်ပှၤနၢ်ကး
ဖိဘၣ်.အဲၣ်၀ဲပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤန့ၣ်ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအအဲၣ်စီၤမီၣ်ပှဲၤလၢအကဲထီၣ်ဘၣ်စီၤပၤတဂၤအံၤန့ၣ်လီၤ.ဖဲစီၤမီၣ်
ပှဲၤမၤသံပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤ၀ံၤန့ၣ်အ၀ဲဒၣ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဒီးမ့ၢ်လၢအအဲၣ်၀ဲပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤဒိၣ်အဃိ,ဟ့ၣ်ခူသူၣ်
၀ဲပှၤအစ့ဒီးမၢအတၢ်မၤန့ၢ်ခူသူၣ်ပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤန့ၣ်အကူအကၤအမူာ်အနီၢ်တဖၣ်၀ံၤ,ဟ့ၣ်ခူသူၣ်ကဒီး၀ဲပှၤ
အစ့ဒ်သိးတၢ်ကဆးန့ၢ်ပှၤနၢ်ကးဖိတဂၤအကူအကၤတဖၣ်လၢခူတခၢၣ်အဒၢကစီဒီအဂီၢ်,ဒီးမၤန့ၢ်စ့ၢ်ကီးပှၤ
နၢ်ကးဖိတဂၤအစုခံီအဃံဒီးဒုးကဲထီၣ်၀ဲလၢအခိၣ်ဆှိးလီၤ.အသးတမုာ်ဘၣ်စီိၤမီၣ်ပှဲၤအဃိ,ကူၣ်မၤသံ၀ဲဒီးမၢ
အတၢ်ဖးအတၢ်ပှိၤပှီၢ်ဒီးစံး၀ဲ,စီၤမီၣ်ပှဲၤဖးသါတၢ်ပှိၤပှီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်ဒီးသါကခီၣ်သံသါသး,ဒီးစီၤမီၣ်ပှဲၤဖးမ့ၢ်တဘၣ်
ဘၣ်ဒီးက ဘၣ်ခီၣ်သံအသးလီၤ.နီၢ်ပၤမုၣ်အတၢ်ပှိၤပှီၢ်မ့ၢ်ဒ်အံၤ,- 

တၢ်အံၤယပှိၤပှီၢ်န့ၢ်နၤ, အုၣ်ဖံးလၢာ်လၢအကယၤ, ဆးဖံးလၢာ်လၢအကထိ, တၢ်အဲၣ်အဃံမၤခိၣ်ဆှိး, နဖးမ့ၢ်ဘၣ်ယခီၣ်သံ, ဖးမ့ၢ်တဘၣ်နခီၣ်သံ. စံး၀ဲ-ယပှိၤပှီၢ်န့ၢ်နတၢ်မ့ၢ်ဒ်အံၤ,အုၣ်ဖံးဆးဖံး,တၢ်အဲၣ်အဃံစံးတၢ်န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.နဖးမ့ၢ်ဘၣ်ဒီးနမၤသံယၤ,ဒီးနဖး
မ့ၢ်တဘၣ် ဒီးယကမၤသံနၤလီၤ. စီၤမီၢ်ပှဲၤဖးတၢ်ပှိၤပှီၢ်အခီပညီ နတၢ်ပှိၤပှီၢ်ဖးန့ၢ်နၤ, နၢ်ကးကူကၤဟ့ၣ်ကယၤ, ဆးခၢၣ်ကူကၤဟ့ၣ်ကထိ, နၢ်ကးစုဃံမၤခိၣ်ဆှိး, နမုၢ်နံၤထီနအိၣ်မူ, ယမုၢ်နံၤထီယအိၣ်မူ. 

စံး၀ဲ-ယဖးနတၢ်ပှိၤပှီၢ်ဒ်အံၤ,နမၤပှၤမၤန့ၢ်နၢ်ကးအကူအကၤနဘၣ်ဟ့ၣ်အီၤစ့တကယၤ,နမၢကဒီးအဆးနၢ်ကးအ
ကူအကၤလၢခူတခၢၣ်လၢနတခၢၣ်အီၤန့ၣ်နဘၣ်ဟ့ၣ်စ့တကထိဒီးနမၤနၢ်ကးအစုခံခီအဃံလၢခိၣ်ဆှိးလီၤ.
ယဖးနတၢ်ပှိၤပှီၢ်ဘၣ်သနာ်က့ယတမၤသံနၤဘၣ်.ကွၢ်ဖဲပမုၢ်နံၤမုၢ်သီအိၣ် ဒီးပှၤန့ၣ်ပကအိၣ်မူသကိးလီၤ. တုၤစီၤမီၣ်ပှဲၤထီၣ်နီဒီးဒဒ်အမါ,က့ၣ်နရဒ့ၣ်၀ံၣ်အဲၣ်ဒိးဒီးဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤအသိးမၢ၀ဲအဒံကိး (အမါအ ပုၢ်ပိာ်ခွါ)ကိး၀ဲအမံၤလၢ,“ခ့ၣ်ပတူၣ်တး”ပၢတၢ်လၢအဖီလာ်ဒ်အခၢၣ်စးစီၤပၤဖိတဂၤအသိးလီၤ.ဖဲစီၤမီၢ်ပှဲၤပၢ
တၢ်အခါထိးတံၢ်ဖးဒိၣ်တဒုပၢၢ်ထီၣ်လၢတကီအကပိာ်ကပၤဒီးမၤတံာ်တာ်ဒီးမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးပှၤအတၢ်မုၢ်တၢ်
ဘိဒီးပှၤအသးသမူအဃိ,စီၤမီၣ်ပှဲၤမၢလီၤ၀ဲအဒံကိခ့ၣ်ပတူာ်တးလၢအတၢ်ကလဲၤလူၤမၤသံကွံာ်ထိးတံၢ်တဒု
န့ၣ်လီၤ.

ခ့ၣ်ပတူၣ်တးကိးထီၣ်အခ့အပှၤ,ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်အစုက၀ဲၤ,တၢ်အီၣ်တၢ်အီ၀ံၤ,လူၤ၀ဲထိးတံၢ်တဒုန့ၣ်တ
တီၤဘၣ်တတီၤ,လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်ဖးယံာ်အပူၤ,တုၤလီၤဃၣ်ဃၣ်ဖဲပျ့ၣ်ထံကျိအထၣ်ဒီးဆဲးသံ၀ဲဖဲန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်လၢတၢ်ဘၢၣ်စၢၤယံၤဒီးတထံၣ်က့ၤဘၣ်ကျဲလၢကက့ၤကဒါက့ၤဆူတကီအဃိ,ခ့ၣ်ပတူၣ်တးတက့ၤက့ၤ
လၢၤဘၣ်.ဒီးအိၣ်တ့ၢ်၀ဲဖဲတၢ်လီၢ်လၢအမၤသံထိးတံၢ်န့ၣ်လီၤ.တနံၤတခီၣ်ဘၣ်န့ၢ်အတီၤလၢပှၤအိၣ်လၢပှိၢ်၀့ၢ်
တဖၣ်ဟးဃုအီၣ်ဃုအီဒီးထံၣ်လိာ်အသးဒီးခ့ၣ်ပတူၣ်တးဒီးခ့ၣ်ပတူၣ်တးဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်လဲၤပိာ်ပှၤအိၣ်
လၢပှိၢ်၀့ၢ်တဖၣ်အခံဆူပှိၢ်၀့ၢ်ဒီးခ့ၣ်ပတူၣ်တးအိၣ်ဖဲပှိၢ်၀့ၢ်န့ၣ်၁၂နံၣ်၀ံၤဒီးကဲထီၣ်အံသံၣ်ဖဲန့ၣ် ဖဲ ချ.န.၅၀၄
နံၣ်လီၤ.ဒီးမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖဲယိၤတဖၣ်နုာ်လီၤမၤဟးဂီၤတကီအဘီအမုၢ်အခါဒီးစီၤမီၢ်ပှဲၤလၢအမ့ၢ်ပှၤကညီ
ဒီးပၢတၢ်ဖဲတကီလၢခံကတၢၢ ်၁၇ဂၤတဂၤန့ၣ်ဘၣ်ဟးထီၣ်လၢတကီဒီးဃ့ၢ်ကွံာ်၀ဲဆူပှၢ်လာ်ကျါဒီးယိၤစီၤပၤ
ပၢက့ၤတၢ်ဖဲတကီန့ၣ်လီၤ. 

ဟံးန့ၢ်အီၤလၢစီၤအီၣ်လးကွဲးကညီတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤလံာ်အပူၤ